‘Kürtler etsiz yapamaz’ tam bir klişe

• ‘Ben etsiz yaşayamam’, ‘Sütsüz yaşayamam’, ‘Veganizm burjuva bir fikirdir’, ‘Sizler popülistsiniz’. Buraya kadar normal. Ama ‘Kürtler etsiz yapamaz’ tam bir klişe. Sormak istiyorum, Kürtlerin genleri, kodları diğer halklardan farklı mı?

DÎLAN KARACADAG

Günümüzde ‘Kürtler etsiz yapamaz’, ‘Kürt yemeği dedin mi etli olur’ gibi ifadelerle karşılaşmamak işten bile değil. Özellikle bu kalıplaşmış yargılar üzerine yapılan kötü mizah çok can sıkıcı. Bu klişelerin anlamsız olduğunu kanıtlayan çok sayıda Kürt vegan ve vejeteryan var. Bugünler de sosyal medya üzerinden veganlık hakkında duyarlılık oluşturmaya çalışan, insanları vegan olmaya çağıran bir grup var. Adları ‘Veganên Kurdistanê yani ‘Kürdistan Veganları’. Daha yolun başında olan bu grubun ileriye dönük ciddi planları var. Sosyal medya daha doğrusu Twitter şuan için onların kendilerini ifade edebilecekleri en işlevsel alan.
Grubun üyeleri İstanbul, Amed, Wan ve İzmir’den olmak üzere şimdilik 17 kişiden oluşuyor. Veganlık hakkında Kürtçe içerikler üreten ‘Veganên Kurdistanê’ grubunun kuruluşu ve hedefleri hakkında grubun aktivistlerinden Gernas Nenas ile konuştum.

Kurdî bir içerik
Gernas Nenas bu grubunu nasıl bir araya geldiğinini şöyle anlatıyor: "İlkin Kürt veganlarla iletişime geçmek için bizden biri bir twett attı. Sonrasında bir Whatsapp grubu kurduk ve bir süre sonra Güney Kürdistan’da bir grubu tanıdık. Onların adı da 'Kurdistan Vegan Organization’dı ve bize Kuzey’de de bir grupları olduklarını söylediler. Onlarla da iletişime geçerek ‘Veganên Kurdistanê’yi kurduk.
Neden ‘Veganên Kurdistanê’ sorusuna gelirsek; dünyanın her yerinde veganizm, vejeteryanlığı yaymak için kurumlar, dernekler var bunların hepsi de kendi dillerinde bu fikri yaymaya çalışıyor. Fakat Kürtçe böyle bir içerik yoktu. Kürt bir vegan bir şey yapmak istediğinde zorunlu olarak farklı diller ile bilgilenmeli, araştırma yapmalı. Aynı biçimde dilin dışında bu fikrin içeriğini de kendi halkının kültürel değerlerine uyarlıyor. Biz de bunu yapmaya çalışıyoruz. Diliyle, içeriğiyle Kurdî bir kampanya ile veganizm, vejeteryanlık ile ilgili bir duyarlılık oluşturmaya çalışıyoruz.’’

Kürtlerin kodları farklı mı?
Özellikle sosyal medyada Kürtler ile iligili çok sayıda kalıplaşmış yargı var. Mizah konusu yapılan bu yargılar belki istemeden de olsa Kürtleri aşağılamaya, küçük görmeye kadar gidebiliyor. Kanımca ‘Kürtler etsiz yapamaz’, ‘Kürt yemeği dedin mi etli olur’ gibi yargılar da bunlardan biri.
Gernas’a "Bu sözler bir gerçeği mi ifade ediyor yoksa klişe mi?" diye soruyorum ve o da şöyle cevaplıyor: "Bize gelen eleştiriler çoğunlukla aynı. ‘Ben etsiz yaşayamam’, ‘Sütsüz yaşayamam’, ‘Veganizm burjuva bir fikirdir’, ‘Sizler popülistsiniz’. Buraya kadar normal. Ama ‘Kürtler etsiz yapamaz’ tam bir klişe. Sormak istiyorum, Kürtlerin genlerinde, kodları diğer halklardan farklı mı? Bizler de uzaydan gelmediğimize göre diğer insanlar gibi anamızdan doğduk. Etsiz de çok güzel yaşayabiliriz neden yaşayamayalım? Et yemek bir alışkanlık, terk etmesi biraz zor bir alışkanlık.

Veganizm politik ve felsefiktir
‘Veganizm bir burjuva fikridir’ düşüncesi de Kürtler arasında yaygın. Bunu da anlamak zor değil çünkü Kürtler çoğunlukla ırkçı veganlar yüzünden bu düşünceyi savunuyor. Çünkü ırkçı veganlar hayvanlar üzerindeki baskı ve zulmü görüyorlar fakat söz konusu Kürtler oldu mu sağır ve dilsiz kesiliyorlar. Bu tipler yüzünden veganizm Kürtler arasında itibarsızlaşmış. Bu algıyı da kırmak istiyoruz. Veganizm burjuva bir fikir değil, politik ve felsefik bir düşüncedir."
Grup olarak ileriye dönük plan ve projeleri hakkında da Gernas Nenas şunları aktarıyor: "Değişik fikirlerimiz var. Öncelikle vegan mutfakla ilgili Youtube üzerinden programlar yapmak istiyoruz. Daha sonra da Kürdistan’da veganlık hakkında forumlar düzenlemek istiyoruz. Murray Bookchin gibi ekolojistlerin kitaplarını Kürtçeye çevirmek istiyoruz. Yakın bir zamanda hayvanlar, sirkler, hayvanat bahçeleri hakkında fikirlerimizin olacağı bir web sitesi açacağız."