Dünya Gündemi'nden kısa kısa
Dünya Haberleri —
- GPS sabotajı alarmı
- Sudan’da çatışma şiddetlendi
- Pistorius çekildi, Scholz oldu
- Filistin başbakanı Moncloa’da ağırlandı
GPS sabotajı alarmı
- Hollanda GPS sabotajlarının sivil uçuş güvenliğini tehdit eder düzeye ulaştığını, saldırıların arkasında organize devlet destekli grupların olduğunu belirti.
Hollanda Havacılık Dairesi’ne göre, 2023’ün ilk on ayında Hollanda kalkışlı uçuşlarda 983 GPS sinyali manipülasyonu tespit edildi. Geçen yıl bu sayı 163’te kalırken, 2022’de hiç böyle bir olay yaşanmamıştı. Havacılık uzmanları bu tür müdahalelerin sabotaj olduğunu belirterek uluslararası uçuş güvenliğinin tehdit altında olduğunu vurguladı.
Yanlış koordinat gönderiliyor
Sabotaj, uçaklara yanlış koordinat ve veri göndererek GPS sinyallerini manipüle etme yöntemiyle gerçekleştiriliyor. Uzmanlar, bu tür saldırıların genellikle devlet destekli organize gruplar tarafından yapıldığını düşünüyor. Temel hedef insansız hava araçları ve askerî uçaklar olsa da, yolcu ve kargo uçuşları da olumsuz etkileniyor.
Türkiye’nin kuzeyi çok tehlikeli
Hollandalı pilotlar için Türkiye’nin kuzeyi, Balkanlar ve Orta Doğu, en fazla sorun yaşanan bölgeler arasında yer alıyor. Ayrıca Myanmar, Pakistan, ABD, Kuzey Kore ve Güney Kore’de de GPS sabotajlarının arttığı belirtiliyor.
Eylül 2024’te oluşturulan uluslararası bir çalışma grubu, uçuş ekiplerinin GPS manipülasyonunu tanıma konusunda eğitilmesini ve navigasyon sistemlerinin güçlendirilmesini önerdi. Bazı pilotlar ise riskli bölgelerde uçarken GPS’i kapatarak yerdeki navigasyon işaretlerini kullanmayı tercih ettiklerini belirtti. AMSTERDAM
* * *
Sudan’da çatışma şiddetlendi
- Sudan’da iç savaşın başlamasından beri tarafsız kalan güçlerin HDK karşısında silahlanması ile çatışmalar yeniden şiddetlendi. HDK Mavi Nil'e girdi, Ordu Sennar eyaletininde ilerliyor.
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Sudan'ın Mavi Nil eyaletine ani bir saldırı düzenleyerek et-Tadamun bölgesindeki Cerive ve Roro kasabalarının kontrolünü ele geçirdi. Ordu güçleri de komşu Sennar eyaletindeki el-Lenkdi kasabasını geri aldı. HDK üyeleri X platformunda yayınladıkları videolarla, Sudan ordusunun dördüncü tümeninin karargahının da bulunduğu eyaletin başkenti ed-Damazin'e yaklaşık 70 kilometre uzaklıktaki bölgelerde bulunduklarını teyit etti.
HDK eylül ayında ilerleyerek Roro kasabasını kontrol altına aldı, ancak daha sonra geri çekilerek Sennar eyaletindeki ed-Dali ve ed-Mazum'da konuşlu ana güçlerine katılmıştı.
Öte yandan medya organları ordunun Sennar eyaletinin başkenti Singa'ya yaklaşık 60 kilometre mesafede bulunan el-Lenkdi kasabasını geri aldığını duyurdu. Ekim ayında ordu Sennar'daki ed-Dendir ve es-Suki kentlerinin yanı sıra bu kentleri çevreleyen bazı küçük kasabaları da geri aldı.
Kenti rastgele bombaladılar
Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sükûnet, bir yandan ordu ile müttefik silahlı grupların ortak gücü, diğer yandan da HDK arasında yeniden başlayan çatışmalarla bozuldu. Yerel kaynaklar, HDK'nin 6. Askeri Tümen Komutanlığı'na doğru bir dizi yerleşim bölgesini ağır toplarla bombaladığını bildirdi. Görgü tanıkları, “Bombardıman kentte günlerdir süren sükunetin ve savaşan taraflar arasındaki kara çatışmalarının azalmasının ardından geldi” dedi. Ordunun el-Faşir'deki 6. Piyade Tümeni tarafından yapılan açıklamada, kentin önceki günlere kıyasla yüzde 80 daha sakin olduğu ifade edildi.
Ordu el-Faşir’i savunuyor
Sudan resmi haber ajansı SUNA’ya göre, HDK milisleri ayrım gözetmeksizin bir dizi dağınık mahalleyi bombaladı. Silahlı gruplardan oluşan ortak güç, ‘HDK tarafından el-Faşir'e çeşitli eksenlerden başlatılan şiddetli saldırıları engellediğini’ bildirdi. Yerel kaynaklar da “HDK kentteki ana hastaneye girdi ve kontrolü ele geçirdi. Geçmişteki çatışmalar sırasında çevre mahallelere girmeyi ve tümen komutanlığına yakın savunma siperleri kurmayı başarmalarının ardından el-Faşir'e ilerlemeye çalışıyorlar. Ancak ordu ve silahlı grupların güçlü direnişiyle karşılaşıyorlar” ifadelerini kullandı.
Resmi istatistikler geçen yıldan bu yana kentteki çatışmalarda en az bin sivilin öldüğünü ve yaralandığını gösteriyor. Birleşmiş Milletler (BM) ve Sudan'daki insani yardım ortaklarına göre, çatışmaların patlak verdiği Nisan 2023'ten bu yana 188 binden fazla kişi hayatını kaybetti ve 33 binden fazla kişi yaralandı. DARFUR
* * *
Pistorius çekildi, Scholz oldu
- Almanya’nın güven oylaması ve erken seçim hazılıkları tartışmalarında, Savunma Bakanı Boris Pistorius başbakanlık yarışına girmeyeceğini açıkladı. SPD seçimlere Olaf Scholz ile girme kararı aldı.
İsmi yeni başbakanlık yarışında geçen Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius, aday olmayacağını açıklayarak, görevdeki Şansölye Olaf Scholz'un ikinci dönemi için aday olmasının önünü açtı. Almanya'nın anketlerde açık ara en beğenilen siyasetçisi olarak görülen Savunma Bakanı Boris Pistorius, görev onayı en düşük Başbakan Olaf Scholz'a karşı adaylık yarışına girmeyeceğini açıkladı. Sosyal Demokrat Parti (SPD) içinde 23 Şubat'taki erken seçimlerde Scholz yerine Pistorius'un başbakan adayı olarak gösterilmesi tartışılıyordu. 2021 yılından beri Başbakanlık koltuğunda oturan Scholz anketlerde oldukça kötü bir performans gösteriyor. Bu nedenle partinin bazı yerel örgütleri ile önde gelen isimleri Pistorius'un adaylığını destekliyordu.
Pistorius'un kararını açıklamasının ardından SPD yönetiminin Scholz'un adaylığını Pazartesi günü resmen ilan etmesi bekleniyor. Bild gazetesinin 15-18 Kasım tarihlerinde yaptırdığı ankette Scholz yüzde 31,4'lük görev onayıyla en kötü performansı gösteren siyasetçi, Pistorius ise yüzde 52,8 ile en popüler isim oldu.
Pistorius: Kişisel kararım
"Bu benim bağımsız, kişisel ve tamamen kendi kararım" diyen Pistorius "doğru adayın" Scholz olduğunu ifade etti. "Scholz akıl ve ihtiyatı temsil ediyor. Ve bu; küresel çalkantıların, dünya genelinde demokrasiyi tehdit eden tehlikeli popülist saldırıların yaşandığı böylesi zamanlarda özel bir öneme sahiptir" diye konuştu.
Savunma Bakanı olarak bir dönem daha görev yapmayı umduğunu dile getiren Pistorius, "Başarmak istediklerimi henüz tamamlayamadım ve bunlar (Almanya'nın) güvenliği için mutlaka yapılmalı" dedi. Bu açıklamanın ardından SPD Eş Genel Başkanı Lars Klingbeil, "Gelecek seçimlere Olaf Scholz ile katılmak istediklerini" duyurdu. BERLİN
* * *
Filistin başbakanı Moncloa’da ağırlandı
- İspanya ve Filistin başbakanları Moncloa Sarayı’nda ilk üst düzey toplantı ve görüşmeyi gerçekleştirdi. İki ülke arasında iş gücü, eğitim, gençlik ve tarım konularında anlaşma imzalandı.
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez Perşembe günü Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa ile bir araya geldi. Görüşme, İspanya ve diğer Avrupa Birliği ülkelerinin Filistin devletini tanımasından altı ay sonra ve Orta Doğu'daki çatışmaların yoğunlaştığı bir dönemde gerçekleşti. Sanchez, Filistinli mevkidaşını ilk İspanya-Filistin hükümetler arası toplantısının yapıldığı Moncloa Sarayı'nda karşıladı. Bu toplantı, Filistin devletinin Mayıs ayında tanınmasından bu yana yapılan ilk üst düzey toplantı olma özelliği taşıyor.
Filistin devleti ile bağları güçlendirmeyi hedefleyen görüşmelerde iki ülke arasında iş gücü, eğitim, gençlik ve tarım alanlarında çeşitli iş birliği anlaşmaları imzalandı. Filistin devletinin tanınması ardınan yapılan görüşelerin normal bir durum olduğunu dile getiren Etki danışmanı Álex Cortés, "Uluslararası jeopolitik durum göz önüne alındığında, bu çok önemli bir toplantı," dedi.
Cortés, bu önemin "sadece Filistin için değil, İspanya'nın uluslararası konumu için de geçerli olduğunu" belirterek, "uluslararası politikaya ilişkin kararlarımızda çok ihtiyatlı ve çok net olmalıyız," dedi. Analist, "demokrasileri ve hukukun üstünlüğünü savunan ülkelerin yanında" olmanın da önemli olduğunu belirtti.
Toplantı sırasında İspanya Cumhurbaşkanı'na İkinci Başkan Yardımcısı ve İstihdam Bakanı Yoanda Díaz eşlik etti. Ayrıca Dışişleri Bakanı José Manuel Albares, İçişleri Bakanı Fernando Grande-Marlaska, Eğitim Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Pilar Alegría ile Gençlik ve Çocuk Bakanı Sira Rego da hazır bulundu. Filistin Başbakanına Çalışma, İçişleri ve Eğitim Bakanlarından oluşan geniş bir heyet eşlik etti.
Pedro Sanchez ayrıca 19 Eylül'de Filistin'in tanınmasının yürürlüğe girmesinden bu yana ilk devlet ziyaretini gerçekleştiren Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ı Moncloa Sarayı'nda kabul etti. MADRİD