İran’da direniş her yerde

• Kürt kadını Jîna Amînîn katledilmesi ardından başlayan protesto gösterilir 30. gününde sürüyor. 29 günü geride bırakan ayaklanmada Evin Cezaevi’nde Rejimin tutuklulara yaptığı işkence, zulme karşı isyan çıktı. Rojhilatê Kurdistan ise halk, askeri abluka altında greve giderek, direnişi sürdürdü.

İran’da Jîna Amînî’nin katledilmesiyle başlayan halk ayaklanması 29 gününü geride bıraktı. 14 Ekim itibarıyla 31 vilayetin 190 kentine yayılan rejim karşıtı gösterilerde muhalif örgüt ve partiler ayaklanmalarda 400’den fazla insanın hayatını kaybettiğini 20 binden fazla insanın tutuklandığını belirtti. Hayatını kaybeden 206 kişinin kimliği de kimi sitelerde açıklandı.

“Bu bir protesto değil, halk ayaklanmasıdır” sloganlarının günlerdir atıldığı İran’da 15 Ekim’de de halk ayaktaydı. İran’ın kuzeyinden batısına, Rojhilatê Kurdistan’ın birçok kentinde Rejimin katliamcı politikalarına, baskı ve askeri olarak halkı sindirme ve ayaklanmayı ezme amacına karşı  “Değişim ve Özgürlük” talebiyle halk greve gitti. Gösterilerde, “Bu Seyit Ali’nin(Hamaney) devrildiği yıl” sloganı dikkat çekti.

Amol’da kadınların zılgıtları duyuldu

İran’ın kuzeyindeki Amol’da kadınların olduğu rejim karşıtı gösterilerde zılgıtlar, çığlıklar eşliğinde Hamaney’e ait afişler yırtıldı. Rejim karşıtı sloganlar atıldı. Yer yer eylemler sürüyor.

Erdebil’de bir kadın öğrenci katledildi

İran’ın kuzeybatısındaki Erdebil kentinde ise ayaklanan halk, paramiliter Besic Güçleriyle çatıştı. Bir Besic elemanını ise gençler tarafından dövüldüğü kameralara yansıdı. Kimi görüntülerde ise Rejim güçlerinin halkın üzerine askeri araçları sürdüğü görüldü. Kepenklerin kapalı olduğu kent genelinde Rejim ayaklanmayı bastırmaya çalıştı. Şehrin tüm sokaklarına yayılan gösterilerde gençler, Rejime temsil eden tabelaları yıktı. Kentin bazı noktalarında ise rejim güçlerinin geri püskürtüldüğü yayınlanan videolarada görüldü. Gösterilerin diğer bir adresi olan Shahid Kız Okulu’na Besic Güçleri saldırdı. Saldırılarda 10 öğrenci ağır yalandı, 7’si tutuklandı ve bir kadın öğrenci katledildi.

Kirman’da kadınlar ve gençler sokakta

Kirman’da gece de süren gösterilerde sokağa çıkan kadınlar ve gençler “Diktatöre ölüm” sloganı attı.

Tahran’da her yer eylem alanı

Tahran’da Şeriati Metro İstasyonu’nda genç kadın ve erkeklerin öncülüğünde devam eden protesto gösteriler 15 Ekim’de de devam etti. Tahran’ın diğer bir protesto merkezi Aladdin Mobil Pazar’ı oldu. Pazar yerinde de yapılan protesto gösterisinde halk “azadî” sloganlar attı. Tahran Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nde de yapılan protesto gösterilerinde “Kürdistan’dan Zahidan’a İran’ın gururu sizsiniz” sloganı atıldı. Tahran Mühendislik Koleji öğrenciler de eylem düzenledi. Öğrenciler sivil ajanlara dikkat çekti ve çok sayıda öğrencinin tutuklandığını bildirdi.

Reşt: ‘Hepimiz bir aradayız’

İran’ın kuzeyindeki Reşt kentinde sokaklardan “Azadî (Özgürlük)” sloganları eksilmedi. Halk birlik ve mücadele etmenin önemine dikkat çekerek, “Korkma! Hepimiz bir aradayız” sloganlar attı. Hamaney’in zamanının dolduğu mesajını veren protestocular, “Bu Seyit Ali’nin(Hamaney) devrildiği yıl” sloganını attı.

Tebriz’de helikopterler dolandı

15 Ekim’de Tebriz’de de ayağa kalkan halka Rejim gözdağı vermeye çalıştı. Tebriz semalarında dolanan helikopterler gün boyu dolandı. Videolara da yansıyan görüntülerde Rejim ülke genelinde korkuyu hakim kılmaya çalışıyor. 

Protesto gösterilerinin Kerec ve İsfahan’da da sürdüğü ve halkın sokaklarda olduğu yayınlanan videolarda görüldü. 

Diwandere’de kepenkler açılmadı

Rojhilatê Kurdistan’ın neredeyse tüm kentlerinde halk greve gitti. Rejimin askeri kuşatması alında olan Rojhilatê Kurdistan’ın Diwandere kentinde greve giden halk, kepenk açmadı. Dijital medyada yayınlan görüntülerde şehirdeki tüm kepenklerin kapalı olduğu ve bazı sokakların boş olduğu görüldü.

Mahabad’ta Rejim güçleri belediyeyi işgal etti

Mahabad’ta yapılan protesto gösterilerine Rejim güçlerinin ateşli silahla saldırdığı bildirdi. 15 Ekim’de yapılan protesto gösterilerinde belediye binasını işgale eden Rejim güçleri, halkın en net görüldüğü bölgeden ateş açtı. İnternetlerin tamamen kesik olduğu kentte yaşananlara ilişkin bir bilgiye ulaşılamadı.

Meriwan’nın köyleri de ayaktaydı

Merîwan merkez ve köylerinde de halk greve gitti protesto gösterileri düzenledi. Merîwan’ı Ney köyünde kadın öğrenciler rejimi protesto etmek için ateş yaktı, sloganlar attı.

Bokan’da halk geri adım atmadı

Rejim güçleriyle çatışmaların yoğun olduğu Bokan’da da protestolar sürüyor. 15 Ekim’de de rejimin tüm şiddetli saldırılarına rağmen sokakları terk etmeyen halk, kent merkezinde Rejim güçleriyle çatıştı. Hengaw’ın aldığı bilgilere göre bir Saipa otomobil Rejim güçleri tarafından bombalandı.

Saqiz’de okullara asker yerleştiriliyor

İnternetlerin kesik olması dolayısıyla bazı kentlerden yapılan protesto gösterilerine ilişkin net bir bilgiye ulaşılamazken Sine, Saqiz, İlam’da da halk greve gitti. Sokaklara dökülen halk Rejim karşıtı sloganlar attı. Hengaw twitter üzerinden yaptığı bilgilendirmede Saqiz’deki Meraj okuluna bir alay askerin konuşlandırıldığı kaydetti. 

Evin Cezaevi’nde Rejime isyan

Dün de siyasi tutukluların ağırlıkta olduğu Tahran’daki Evin Cezaevi’nde tutukluların Rejimi protesto ettiği öğrenildi. Dumanların yükseldiği cezaevinde sirenler hiç susmazken dijital medyada yayınlana görüntülerde içeriden silah seslerinin geldiği duyuldu. Çok sayıda özel kuvvet gücünün girdiği cezaevine itfaiye ve ambulans sevk edildi. Olayların duyulması üzerine aileler cezaevi kapsın önünde toplandı. Reuters’ın da geçtiği haberde Yadigarı İmam Bulvarı’nda uzun kuyruklar oluşturan araçlar korna çalarak tepki gösterirken hapishane civarında trafik durma noktasına geldi. Rejim güçlerinin cezaevine saldırısını protesto edenler hükümet ait bilboardları ateş verdi. 

Cezaevindeki şiddetli patlama ve silah sesleri yakın çevrelerde de duyuldu. Tutukluların yaşamından ciddi olarak endişe duyulurken, gece yarısı cezaevi önünde toplanan tutuklu yakınları ve çok sayıda kişi,  “Hamaney’e ölüm”, “Diktatöre ölüm” sloganları attı.

İran Adalet Bakanlığı’na bağlı Mizan Online sitesine göre, Evin Cezaevi’nde,” “4 tutuklu yangından çıkan duman zehirlenmesinden öldü, 61’i yaralandı.” Aynı kaynak, tutuklulardan sadece 10’unun hastaneye kaldırıldığını, bunlardan 4’ünün durumun kritik oldunu belirtti.

Devlet kaynakları dışında cezaevin hakında herhangi bir bilgi verilmezken, Jîna Amînî’nin katledilmesini protesto eden birçok kişinin Evin Cezaevi’nde tutulduğu biliniyor.

500Tasvir isimli aktivist internet sitesinin sanal medya hesabına göre, Evin Cezaevinde çok sayıda tutuklu kurşunlarla yaralandı. Mahmudi isimli bir albayın 8 nolu koğuşa zor kullanarak girdikten sonra tutuklulara, “Ölüm vakti hepiniz için geldi” dediği belirtildi. Aynı site onlarca siyasi tutsağın şiddete maruz kaldığını kaydetti.

Rejim güçlerinden fidye talebi

Hengaw İnsan Hakları Örgütü’nün geçtiği bilgilere göre gösterileri sırasında Rejim güçleri tarafından gözaltına alınan pek çok kişi hakkında bilgi alınamıyor. 

Gözaltınada olduğu düşünülen ve uzun süre haklarında herhangi bir bilgiye ulaşılamayan kişilerin, Rejim güçleri tarafından kaçırıldığı ve fidye karşılığı bırakıldığı ortaya çıktı. Mahabad’ta yaşanan bir olay fideye meselesini doğruladı. 

Hengaw twitter hesabından, İran İstihbarat ajanlarının, Mahabad’daki tutukluların aileleriyle temasa geçtiği, çeşitli meblağlarda nakit talep ettikleri ve sunulan banka hesap bilgilerinin de kişisel olduğu bilgisini paylaştı.

Konuya ilişkin daha önce paylaşılan bilgilerde Rejim’in para karşılığı kimi tutukluyu nakit para karşılığında serbest bıraktığı bilgisi twitter vb dijital medyada yansımıştı. Şimdi ise İstihbarat gibi kimi güçlerin bunu kişisel hesap üzerinden gerçekleştirdiği ortaya çıktı.

Gözaltına alınanlardan haber yok

Hengaw kayıtlarına göre çok sayıda gösterici Rejim güçleri tarafından kaçırıldı. Bunlardan bazılarının isimleri ve kaçırıldıkları kentin isimleri şöyle: Paveh’de Rejim güçleri, 44 yaşındaki Azad Bahrami’yi kaçırdı. Bahrami’nin nereye götürüldüğü bilinmiyor. Bane’de kaçırılan Pari Khederi’nin akıbeti hakkında bir bilgiye erişilemedi. Kirmanşan’da Alireza Sohrabi Chaghabalaki 15 Ekim’de rejim güçleri tarafından kaçırıldı, Chaghabalaki’nin akıbet ve nerede olduğu bilinmiyor. Sine’de biri 15 diğeri 16 yaşındaki Hawram Hosseini ve Alan Hosseini adlı iki kardeş gözaltına alındı. Kardeşlerden haber alınamıyor. İlamlı Sajad Khani 11 Ekim’de Tahran’ın Kapalı çarşısında gözaltına alındı. Khani’nin nerede olduğu bilinmiyor. 13 Ekim günü Saqiz’de eve baskın yapılarak gözaltına alınan 20 yaşındaki Sait Mahan Hosaini’nin nerede olduğu ve akıbeti hakkında bir bilgi bulunmuyor.  Kamyaranlı Salar Ahmadi, Oshnoviehli 21 yaşındaki Hasan Nadri, Piranşarlı Soran Khiziri, Kirmanşanlı aktör ve sanatçı Samad Partawi, Gurveli 17 yaşındaki sanatçı Mahan Khodaduost Rejim güçleri tarafından gözaltına alındı. Akıbetleri ve nerede olduğu bilinmiyor. Yine Kirmanşanlı 20 yaşındaki Rozhan Mohammadi, Sineli Sirwan Hosaini, Piranşarlı Ali Mohajir ve daha pekçok insan Rejim güçleri tarafından gözaltına alındı. Gözaltına alanınlar hakkında bir bilgiye ulaşılamıyor. 

Bugün de ülke genelinde başta Rojhilat olmak üzere, Tahran, Erdebil, Yezd, Kerec, Hamedan’da rejim karşıtı gösterilerinin devam ettiği öğrenildi. 

HABER MERKEZİ