• İsrail ile Lübnan Hizbullah’ı arasındaki ateşkesin yürürlüğe girmesi ile ülkede temkinli bir iyimserlik hakim. İsrail ordusu kademeli olarak çekilirken, Lübnan ordusu Mavi hat ile Litani nehri arasına konumlanacak.

Çatışmaların başlamasının üzerinden bir yıldan fazla zaman geçti, İsrail’in kara birlikleri ile Lübnan’a girişi ile insani drama dönüşen savaşta 60 günlük ateşkes ilan edildi. Lübnan ve İsrail hükümetleri ateşkes anlaşmasını onayladı. Ortadoğulu kaynaklar İran’ın da rızasının alındığına ya da haberdar edildiğine dikkat çekiyor. ABD ve Fransa'nın arabuluculuğunda sağlanan ateşkes, Çarşamba sabahı yerel saat ile 4.00'da yürürlüğe girdi. Ateşkesin sağlanmasıyla Lübnan ordusu ülkenin güneyindeki birliklerini yeniden konuşlandırmaya başladı.

Ateşkesin ilan edilmesi ardından ABD Başkanı Biden ve Fransa Cumhurbaşkanı Macron ortak açıklama ile Lübnan’da orduyu güçlendirme, sivillerin geri dönüşünün sağlanması konularında birlikte çalışacaklarını açıkladı. Ateşkes açıklamasını yapan liderlerden ABD Başkanı Joe Biden, “Anlaşmanın ihlal edilmesi halinde İsrail kendini savunma hakkını saklı tutuyor” dedi. Biden, önümüzdeki günlerde Gazze'de ateşkes için yeni bir çaba başlatacaklarını açıkladı. Biden, ateşkesin geçerli olacağı 60 günlük süre zarfında, İsrail’in askerlerini çekeceğini ve Lübnan ordusunun bu bölgenin kontrolünü devralacağını belirtti. Biden, “Her iki tarafta da siviller yakın zamanda evlerine güvenli bir şekilde dönebilecek” ifadelerini kullandı

İsrail ordusu ‘bekleyin’ diyor

Lübnan'ın güneyinde çatışmalar nedeniyle bölgeyi terk etmek zorunda kalanlar evlerine dönmek için durumun daha stabil olmasını bekliyor. İsrail ordusu, güney Lübnan'dan yerinden edilenlere evlerine dönmemeleri veya bu bölgedeki mevzilerine yaklaşmamaları konusunda bir uyarı yayınladı.  Ordu sözcüsü Avichay Adraee, “kendi güvenliğiniz ve aile üyelerinizin güvenliği için bölgeye taşınmaktan kaçının, evlerinize dönmeniz güvenli olduğunda sizi bilgilendireceğiz” dedi. İsrail birlikleri tamamen çekilene kadar beklemelerini istedi. Ancak Sidon kentine giden yolda trafiğin tıkandığı ilk gelen bilgiler arasında.

Seçime gidin çağrısı

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ateşkesin Lübnan'ın istikrara kavuşması için bir fırsat olduğunu söyledi. Macron sosyal medya hesabından yayınlanan konuşmasında "Çatışmaların durdurulması Lübnanlılara ortaklarıyla birlikte ülkede kalıcı bir iyileşmeye girişme fırsatı sunuyor" dedi. Macron, cumhurbaşkanını belirlemek için Lübnan'da "derhal seçime" gidilmesi ve mali durumu düzeltmek için devlet kurumlarında reform yapılması çağrısında bulundu.

Avrupa, BM ve İran memnun

Fransa'nın ateşkesi desteklemek için "hiçbir çabadan kaçınmayacağını" belirten Macron, Birleşmiş Milletler Geçici Gücü içinde müttefiklerle birlikte Lübnan'da "merkezi bir rol" oynadıklarını söyledi.

Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ateşkesin özellikle Lübnanlılar ve İsrailliler için "çok cesaret verici bir haber" olduğu değerlendirmesini yaptı. Von der Leyen "Lübnan, Hizbullah'ın etkisinin azalması sayesinde iç güvenliğini ve istikrarını artırma fırsatına sahip olacak" ifadelerini kullandı.

İran Dışişleri Bakanlığı, İsrail-Lübnan sınırında çatışmayı bitirebilecek bir ateşkesin sağlanmasını, "İsrail'in Lübnan'daki saldırganlığının bitmesi memnuniyet verici" açıklamasıyla yorumladı. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Baghaey, ülkesinin "Lübnan hükümetine, ulusuna ve direnişine" desteğinin altını çizdi.

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, ateşkes anlaşmasının "şiddete, yıkıma ve çekilen acıya son vermesini umduğunu" kaydetti.

Guterres'in sözcüsü Stephane Dujarric, BM Genel Sekreteri'nin "taraflara anlaşmaya bütünüyle uymaları ve saygı göstermeleri çağrısı yaptığını" aktardı.

BM'nin Lübnan Özel Temsilcisi Jeanine Hennis-Plasschaert de anlaşmayı memnuniyetle karşılayarak, bunun sivillerin güvenliğinin sağlanması için "kritik bir dönemecin başlangıcını temsil ettiğini" belirtti.

Netanyahu: Saldırırız

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Hizbullah’ın ateşkesi ihlal etmesi halinde askeri adım atma özgürlüğüne sahip olduklarını belirterek karşılık verecekleri uyarısında bulundu.

İsrail’de kabine ateşkes teklifini görüşmeden önce konuşan Netanyahu, “Hizbullah anlaşmayı ihlal eder, silahlanmaya çalışırsa, saldırırız. Sınır yakınlarında terörist altyapıyı yeniden inşa etmeye çalışırsa, saldırırız. Roket ateşler, tünel kazar, roket taşıyan kamyon getirirse, saldırırız” ifadelerini kullandı. WASHINGTON

 

* * *

Anlaşma neleri kapsıyor?

Anlaşma gereğince 60 gün içerisinde Hizbullah tüm savaşçılarını ve silahlarını, İsrail ile Lübnan arasındaki Mavi Hat diye bilinen sınır ile Litani Nehri arasındaki bölgeden çekecek.

Bu bölgede Hizbullah unsurlarının yerini Lübnan ordu birlikleri alacak. ABD yetkilileri, ordunun, Hizbullah altyapısının ve silahlarının bu bölgeden çıkarılmasını denetleyeceğini söylüyor. Yine aynı 60 gün içerisinde İsrail buradaki güçlerini ve sivilleri geri çekecek. Biden bunun, sınırın iki yanında sivillerin evlerine dönmesini mümkün kılacağını söyledi.