• Almanya’da Elon Musk ile AfD lideri Alice Weidel arasındaki canlı sohbet planı ve Musk'ın siyasete müdahalesi rahatsızlık yarattı. Anketler CDU/CSU’yu favori gösterirken AfD’nin oyları yükseliyor.  

Donald Trump'ın yönetiminde Hükümet Verimliliği Bakanı (DOGE) olacağı açıklanan ABD'li milyarder Elon Musk'ın Alman siyasetine artan ilgisi yeni bir boyut kazanıyor. Son haftalarda tepkilerin odağındaki ırkçı parti Almanya için Alternatif’e (AfD) desteğini açıkça ifade eden Musk, AfD'nin başbakan adayı Alice Weidel ile eski adıyla Twitter olan X üzerinden canlı bir sohbet gerçekleştirecek. Sohbet, 9 Ocak'ta Almanya saatiyle akşam 19:00'da başlayacak. Weidel, X'teki hesabından İngilizce ve Almanca bir mesaj paylaştı ve X kullanıcılarına sohbeti dinleme çağrısında bulundu.

AfD'yi Almanya için "son umut" olarak niteleyen Musk, "Almanya vasatlığın içinde rehavete kapılmış durumda. Şimdi cesur değişimlere imza atma zamanı ve AfD, bu yolu açan tek parti" ifadelerini kullanmıştı. Yazısında AfD'nin başbakan adayı Weidel'ın lezbiyen ve partnerinin de Sri Lankalı olduğuna atıfta bulunan Musk, "Sizce bu kulağa Hitler gibi mi geliyor? Rica ediyorum ama!" demişti.

CDU/CSU ve AfD yükseliyor

Tüm kamuoyu yoklamaları Almanya’da 23 Şubat’ta gerçekleşecek genel seçimlerle oluşacak Bundestag’da kimsenin tek başına iktidar olamayacağını gösteriyor. Anketler çoklu bir koalisyonu yüksek olasılık, Büyük Koalisyon’u (CDU/CSU + SPD) ideal gösteriyor. Ancak kamuoyu araştırma kuruluşu YouGov anketine katılan 2 bin 246 kişinin yüzde 59'u Musk'ın verdiği desteğin AfD'nin elini güçlendirdiği görüşünde. 

İttifak kurmayız deniliyor

Hiçbir partinin Bundestag’da çoğunluğu elde edemeyeceğini gösteren Guardian’ın anket verilerine göre de AfD yükselişte ama kimse ittifak kurma niyetinde değil.  

Son anketler merkez sağ CDU/CSU’yu yüzde 32 sınırında gösteriyor. Onu izleyen parti yüzde 18.9 ile Almanya’nın ırkçı partisi AfD. Şansölye Scholz’un SPD’si yüzde 15.8 ile üçüncü sırada. Yeşiller koalisyonun dağılması ardından oylarını bir miktar artırmış görünüyor ve yüzde 13.2 ile dördüncü sırada. Anketler Sahra Wagenknecht ittifakını 5.3 ile barajın hemen üstünde gösteriyor. Almanya’da hükümetin düşmesinden sorumu tutulan Liberallerin FDP’si yüzde 3.6 oyla baraj altı görünüyor. Alman sosyalistlerinin partisi Die Linke de 3.2 ile diğer kategorisinin dışına çıkmış durumda.  

Koalisyon ama nasıl?

Geçmişte, merkez sol (SPD) ve merkez sağ (CDU/CSU) partileri arasında çeşitli koalisyonlar kuruldu. Yeşiller (Grünen) ve Liberal Parti (FDP) de farklı hükümetlerde yer aldı. Ancak koalisyon seçenekleri, seçim sonuçlarına göre şekillenecek.

Mevcut meclis yapısı, Olaf Scholz liderliğindeki hükümetin FDP olmadan varlığını sürdüremeyeceğini gösteriyor. Ancak Scholz, CDU/CSU’yu içermeyen bir hükümet kurma konusunda da zorluk yaşıyordu. Muhalefetteki Friedrich Merz liderliğindeki CDU/CSU ise, yeni seçimlerin partisine daha fazla fayda sağlayacağını düşündüğü için Scholz hükümetini desteklemeyi reddetti.

Anketlerin gösterdiği gibi bir tablo ile karşılaşılırsa Almaya’da Şansölyelik ve hükümet için en yakın tahminler: 

* CDU/CSU + SPD’nin oluşturacağı büyük koalisyon yüzde 52 civarında oluşabilir. 

*  CDU/CSU + Yeşiller’in Siyah-Yeşil hükümeti ancak sınırda yüzde 49 oy oranı ile temsil edilecek. 

* CDU/CSU + Yeşiller + FDP’in Jamaika koalisyonu da yüzde 53 ile rahat bir icraat hükümeti olabilir. 

* SPD + Yeşiller + FDP’nin yüzde 35’i ancak bulabileceği bir azınlık hükümetine de şans veren kesimler var. BERLİN

 

* * *

Kim Kimdir? 

SPD – Sosyal Demokratlar - Olaf Scholz

SPD, Almanya’nın geleneksel merkez sol gücü ve en eski siyasi partisidir. Uzun yıllar süren bir düşüşün ardından, 2021'de bir toparlanma yaşayarak Olaf Scholz “trafik lambası” koalisyonu kurmayı başarmıştı.

CDU/CSU – Hristiyan Demokratlar - Friedrich Merz

Merkez sağdaki CDU ve onun Bavyera’daki kardeş partisi CSU, kendilerini Almanya'nın doğal yönetici partisi olarak görme eğiliminde. Savaş sonrası birçok koalisyona liderlik eden merkez sağ Angela Merkel’in siyasetten çekilmesinden sonra bocaladı. Parti ve lideri riedrich Merz son yıllarda anketlerde yeniden yükselişe geçti. 

Die Grünen – Yeşiller - Robert Habeck

Almanya’nın Yeşilleri, diğer ülkelerdeki benzer partilere kıyasla daha etkili bir siyasi güçtür. Mevcut parlamentoda Scholz’un koalisyonunun bir parçası olan Yeşiller, Ekonomi Bakanı Habeck ve Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ile etkilidir. 

AfD – Aşırı Sağcı Milliyetçiler - Alice Weidel

Almanya’nın yükselişteki göçmen karşıtı ve Avrupa entegrasyonuna karşı olan ırkçı partisi Almanya için Alternatif (Alternative für Deutschland)’dir. Bu seçimlerde ikinci en büyük parti olarak Bundestag’da temsil edilmesi beklenen parti ile hiç bir parti ittifak yapmayacağını açıkladı. 

BSW – Sahra Wagenknecht İttifakı - Sahra Wagenknecht

Sahra Wagenknecht, eski bir Die Linke politikacısıdır. Kendi partisini kurmak için Die Linke’den ayrılmış ve popülaritesini sağa yakın söylemi ile güçlendirmiştir. Parlamento’da Die Linke’den ayrılanlar ile bir grubu bulunmaktadır. O da Alman siyasetinde ana akımdan veto yiyen gruba dahildir. 

FDP – Liberaller - Christian Lindner

Hür Demokrat Parti (FDP), küçük bir liberal ve iş dünyası yanlısı partidir. CDU’dan daha az kültürel olarak muhafazakâr, SPD’den ise ekonomik anlamda daha serbest piyasa yanlısıdır. Lideri Christian Lindner, Scholz hükümetinde maliye bakanıydı ve görevden alınması koalisyonun çökmesine yol açmıştır.

Die Linke – Sol - Jan Van Aken ve Heidi Reichinnek

Almanya’nın en köklü sosyalist partilerinden olan Die Linke, Doğu Alman komünistlerinin ve SPD’nin artan merkezci politikalarına kızgın muhalif sosyal demokratlardan oluşan bir partidir. Die Linke, şu anda Alman solunun en önemli temsilcisi parti konumundadır. Ancak desteği büyük ölçüde doğu eyaletlerinde yoğunlaşmıştır.