Assur başkentinde 2 bin 700 yıllık saray

• Güney Kürdistan’daki arkeologlar, eski Assur başkenti Khorsabad’ta yeraltında gömülü halde duran devasa bir saray, kraliyet bahçesini keşfettiler. 2.700 yıllık olduğu tahmin edilen sarayın 127 odası var.

Neo-Assur imparatoru II. Sargon, devasa yeni başkentini  MÖ 713 yılında inşa etmeye başladı. Ancak Sargon, başkent tamamlanmadan önce, MÖ 705 yılında öldü. II. Sargon’un oğlu ve halefi Sanherib, daha sonra başkenti Ninova’ya taşıdı ve Khorsabad terk edilerek unutuldu.

1800’ler ve 1900’lerde Fransa ve Amerika arkeoloji ekipleri, Khorsabad’taki sarayı, insan başlı kanatlı boğaların “Lamassu” heykelleri de dahil olmak üzere ortaya çıkardı. Bu heykeller şimdi Louvre Müzesi’nde sergileniyor. Ancak sarayın ötesinde ve şehrin 1.7 x 1.7 kilometre uzunluğundaki duvarlarının ötesinde eski başkentin düzeni gizemini korudu.

DAİŞ yağmalamıştı

Lives Cience’nin aktardığına göre arkeologlar, Khorsabad’ın yarım kalmış bir şehir olduğunu varsayıyordu. 2015 yılında Khorsabad, DAİŞ tarafından yağmalandı. Arkeologlar ancak DAİŞ’in geri çekilmesi ardından 2017’de çalışmalarına geri dönebildiler.

Münih Ludwig-Maximilians Üniversitesi’nde jeofizikçi olan ve araştırmanın ilk yazarı Jörg Fassbinder’in ekibi, 2022’de uzaktan algılama operasyonunu gerçekleştirdi. Manyetometreyi bir araç veya drone’a monte etmek yerine Fassbinder ve bir meslektaşı, 15 kilogramlık cihazı gömülü başkent üzerinde elde taşıyarak taradılar. Yedi gün boyunca çalışarak 0.3 kilometrekarelik bir alanı taradılar. Fassbinder o süreci “Her gün yeni bir şey keşfettik” sözleriyle anlatıyor.

Saray kompleksinin ötesinde

İtalya’daki Udine Üniversitesi’nden arkeolog Daniele Morandi Bonacossi, “Assur başkentleri hakkında elimizde bulunan geniş bilgi, neredeyse tamamen resmi anıtsal mimarinin incelenmesinden geliyor. Sonuç olarak, diğer sakinlerin yaşamlarına dair bilgi edinmek ya da Assur başkentlerinde başka sakinlerin varlığını doğrulamak genellikle imkânsız oluyor” diyor.

Bonacossi, yeni araştırmanın bu önemli bilgi eksikliğini gidermeye çalıştığını ve saray kompleksinin ötesinde kentsel yapıları araştırarak bu bilgi boşluğunu doldurmayı amaçladığını belirtiyor.

Araştırma sonuçları Khorsabad’ın daha önce varsayıldığından çok daha gelişmiş ve canlı bir başkent olduğunu öne sürüyor. Şimdi, arkeologların uzaktan algılama yoluyla tespit edilen bu yapıları gün ışığına çıkarıp çıkarmayacağı merak konusu. MÜNİH