DEDAŞ gaspçıdır

• DEDAŞ Mardin’de halkı karanlığa ve susuzluğa mahkum ediyor. Jandarma eliyle Derik’e bağlı köy ve mezralarda 97 trafo sökülürken, on binlerce kişi elektriksiz bırakıldı.
• Tarım arazilerinin yüzde 30 ila yüzde 40'ını mısır tarlalarının oluşturduğu Mardin'de, elektrik kesintileri yüzünden mahsulün büyük bir bölümü tarlada yanan çiftçi hasada zararla gidecek.

MİHEME PORGEBOL

Kurdistan’da yürütülen özel savaş konseptinin bir ayağı olan DEDAŞ, yaşamı çekilmez kılmak için her şeyi yapıyor. Can kaybıyla sonuçlanan yangınlardaki payı itfaiye, savcılık ve bağımsız kuruluşların raporlarıyla tespit edilen DEDAŞ’ın, henüz sebep olduğu felaketlerin enkazı ortada duruyorken; bu sefer de elektrik kesintileri ve trafo sökümleri ile tarım-hayvancılıkla uğraşan halkın geçim kaynağını hedefliyor. DEDAŞ aracılığıyla geçim kaynakları baltalanan halk göçe zorlanıyor.

Gerekçesiz bir şekilde günlük olarak elektrik kesintilerinin yapıldığı Mardin’de, kesintiler sonrasında elektriğin tek fazdan verilmesi sebebiyle yıpranan trafo ve elektrik tellerine hiçbir bakım yapılmazken DEDAŞ bu kez de köylerdeki trafoları sökmeye başladı. Halk, yazın en sıcak günlerinde karanlık ve susuzluğa terk ediliyor.

Kadınlardan gaspa tepki

İlk olarak 22 Temmuz tarihinde Derik'e bağlı Atlı köyünde jandarma gözetiminde sökülen 10 trafoya, 22 ve 23 Temmuz tarihleri arasında Atlı köyüne bağlı mezralar ile Gündoğdu, Günbatı, Yıldızlı, Atlı, Ovacık, Kızlar ve Kutluca köylerindeki trafolar eklendi. Şu ana kadar 97 trafo sökülürken on binlerce kişi elektriksiz bırakıldı. Kutluca Köyü'nde kadınların trafoya çıkarak söküm işlemlerini protesto etmesiyle kamuoyunun haberdar olduğu trafo sökümleri 24 Temmuz'da Boyaklı, Gölbaşı, Kovanlı, Kelektepe ve Karaburun köylerindeki sökümlerle Kızıltepe sınırına dayandı.

Kaçak değil DEDAŞ’a kayıtlı

DEDAŞ, kesintiler için "Kaçak elektrik kullanımı" gerekçesini ileri sürse de halk bunun bir karalama yöntemi olduğunu belirtiyor. Zira 97 trafonun kaçak olduğu gerekçesiyle söküldüğü iddia edilse de, bölgedeki trafoların neredeyse tamamı, DEDAŞ'a abonelik kaydı olan ve faturalarını düzenli olarak ödeyen kullanıcılara ait. Kutluca köyü sakinleri sökülen trafolarla ilgili olarak “Kaçak kullanmıyoruz, bu trafoları biz kendi imkanlarımızla dikmişiz, sökmesinler diye trafoya tırmanmak zorunda kaldık. Bunun sonucunda gözaltına alındık. Borcumuz bile yok. Keyfi yaklaşımlarla kesinti saatleri uzatılıyor. Emeğimizle yaptığımız yoğurdu sütü satıp aldığımız trafoları söküyorlar” diyor. Köylüler herhangi bir borcu bile olmayan köylülere ait trafoları sökmek için geldiklerinde DEDAŞ haciz memurlarının jandarmaya emirler verdiğini de belirtiyor. Anlatımlara göre evrak ve belgeler gösterilmesine rağmen trafolar DEDAŞ yetkililerinin ısrarcı talimatlarıyla sökülüyor.

 

 

Tazminat ödemesi gerekirken…

"Tarımsal sulama sebebiyle birikmiş borç" gerekçe gösterilerek trafoları sökülüp elektriği kesilenler arasında faturasını düzenli olarak ödeyen birçok kullanıcı olduğu gibi sayaçta gösterilen kullanım bedelinden daha yüksek faturalarla karşılaşan kullanıcılar da var. Bunun sebebi ise faturanın kendi endeksine göre kesilmemesi. Ekim yapılmayan tarlalara dahi elektrik kullanımı faturasının yazıldığı ilçede hali hazırda birçok kişi DEDAŞ’la mahkemelik. Kimi dava dosyalarında köye gelen ilk ekiplerin ekim yapılmadığına dair tuttukları tutanaklar ile onlara aykırı olarak başka ekiplerin aynı arazide ‘tarımsal amaçlı kaçak su kullanımı’ gerekçesiyle tuttuğu tutanaklar bir arada bulunuyor. DEDAŞ'a açılan davalarda çiftçi lehine tazminat ödenmesi kararları tanınmıyor ve silinmesi gerektiği halde kanuna aykırı olarak silinmeyen borçlar gerekçe gösterilerek çiftçiye verilen mazot ve gübre yardımına da DEDAŞ el koyuyor.

Mahsul tarlada yandı

Tarım arazilerinin yüzde 30 ila yüzde 40'ını mısır tarlalarının oluşturduğu Mardin'de, mısır gibi düzenli sulama gerektiren bir ürün günlük elektrik kesintileri yüzünden sulanamadığı için mahsulünün büyük bir bölümü tarlada yanan çiftçi hasata zararla gidecek.

TARIM ORKAM-SEN, böylesi bir uygulamaya ilk defa Mardin’de gidildiğini belirtiyor. Prosedüre uygunmuş gibi gösterilen bu uygulama, borcu olan ve olmayan tüm kullanıcıları bir kefeye koyup topluca zarar görülmesine sebep oluyor.

 

 

Göçe zorlanıyorlar

Üstelik kesintiler, borç ve icralar nedeniyle tarlasını ekemeyen çiftçinin borcu varsa ödeyememesine, borcu olmayanın da borçlanmasına sebep oluyor. DEDAŞ böylelikle tarlasını ekemeyen, ürününü kaldıramayan, üstüne üstlük borçlu duruma düşen köylülerin göçe zorlanmasına neden oluyor. Yani DEDAŞ devletin Kurdistan coğrafyasını boşaltma hedefinin bir aracı olarak işlev görüyor.

İlaçlar bozuluyor

Trafolar söküldüğü için elektriği kesilen yerler yalnızca tarım alanları ve yurttaşların haneleriyle sınırlı değil. Sağlık ocaklarından camilere kadar kesintinin yapıldığı ilçede, sağlık ocaklarındaki ilaçlar da bozulma noktasına geldi. Sağlık sorunları sebebiyle solunum ve diyaliz cihazı kullanan hastaların tedavileri ciddi bir şekilde aksıyor. Elektrik kesintisine bağlı olarak yaşanan su kesintileri sebebiyle tuvalet ihtiyacını karşılamanın dahi mümkün olmadığı koşullarda ise salgın hastalık tehlikesi baş gösteriyor.