Dünya Gündemi'nden kısa kısa
Dünya Haberleri —
- Bulgaristan yine sandık başında
- Gürcistan, geleceğini belirliyor
- Paşinyan 'büyük oranda' anlaşmış
- SpaceX mürettebatı döndü
Bulgaristan yine sandık başında
Avrupa Birliği'nin (AB) en yoksul ülkesi Bulgaristan'da Pazar günü erken genel seçimler yapılıyor.
Bulgaristan'da 2020'deki yolsuzluk karşıtı kitlesel protestoların merkez sağ liderliğindeki koalisyon hükümetini devirmesinden bu yana 7. kez seçim yapılıyor. İkisi arasında sadece üç ay olan bir dizi seçim, birden fazla merkezci ve sağcı parti tarafından yönetilen istikrarsız koalisyonlara yol açtı. Haziran'daki son ulusal seçimlerde merkez sağ GERB-SDS koalisyonu, 240 sandalyeli parlamentoda 68 sandalye ile en büyük grup olarak ortaya çıkarken, tarihsel olarak Bulgaristan'ın büyük Türk azınlığını temsil eden merkezci Hak ve Özgürlükler Hareketi'nin (DPS) 47 sandalye ile önünde yer aldı. Aşırı sağcı ve Rusya yanlısı Revival partisi ise 38 sandalye kazandı. Bulgaristan'da Sovyet destekli rejimin yıkılmasının hemen ardından 1990'larda yüzde 75 olan katılım oranı yüzde 34 ile rekor düzeyde düşük kaldı. SOFYA
* * *
Gürcistan, geleceğini belirliyor
Gürcistan, bugün parlamento seçimi için sandık başına gidiyor. İktidarın korunması halinde AB üyeliği hedefinin sona ereceğinden endişe ediliyor.
Seçim, muhalefet partilerinden oluşan bir koalisyonu, ülkeyi otoriterliğe ve Avrupa Birliği'nden (AB) uzaklaşmaya sürüklediği ileri sürülen iktidardaki 'Gürcü Rüyası' ile karşı karşıya getirecek. Anketlere göre; halkın yüzde 80'i AB'ye katılmayı destekliyor, AB ve NATO üyeliği için çaba gösterilmesini talep ediyor.
AB, "Yabancı Etkinin Şeffaflığı Yasası" çıkarılmasının ardından Gürcistan'ın AB'ye katılım sürecini Ağustos'ta süresiz olarak askıya almıştı. AB'nin üyelik görüşmelerini dondurmasının yanı sıra İngiltere de demokrasiye yönelik tehditlerden endişe ederek Gürcistan ile güvenlik diyaloğunu askıya aldı ve diğer savunma görüşmelerini iptal etti.
Yasa, medya kuruluşları, STK'lar ve diğer kar amacı gütmeyen kuruluşların, fonlarının yüzde 20'sinden fazlasının yurt dışından gelmesi halinde "yabancı bir gücün çıkarlarını gözetiyor" olarak kayıt yaptırmalarını zorunlu kılıyor. Birçok kişi, Gürcü Rüyası Partisi'nin yeniden seçilmesi halinde AB'ye katılma umutlarının kalıcı olarak sönebileceğinden korkuyor. TİFLİS
* * *
Paşinyan 'büyük oranda' anlaşmış
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan ile imzalanacak barış anlaşması taslak metni üzerinde büyük oranda uzlaşıldığını söyledi.
Armenpress'in haberine göre; Paşinyan, "genişletilmiş BRICS+" toplantısındaki konuşmasında, barış anlaşması taslak metni üzerinde yüzde 80-90 anlaşma sağlandığını ve iki ülke arasındaki barışın temellerini oluşturacak olan ana konularda mutabakat sağlandığını kaydetti. Paşinyan, Azerbaycan'a, barış anlaşmasının üzerinde anlaşılan metinle imzalanmasını önerdiklerini belirtti. Başbakan Paşinyan, her iki ülke arasında, birbirlerinin toprak bütünlüğünün karşılıklı olarak tanınması, şimdi ve gelecekte karşılıklı toprak iddialarında bulunulmaması, güç kullanmama ve güç kullanma tehdidinde bulunmama ile birbirlerinin iç işlerine karışmama konusunda tam mutabakat sağlandığını söyledi. Paşinyan, diplomatik ilişkilerin kurulması ve barış anlaşmasıyla ilgili tarafların üstlendiği yükümlülüklerin yerine getirilmesi için ikili mekanizmaların kurulmasına dair de anlaşma sağlandığını belirterek, şöyle konuştu: "Bugün mutabakata varılan içerikte, taslak anlaşma, Ermenistan Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti arasındaki barış için güçlü temeller oluşturmak ve ilişkileri düzenlemek için gerekli tüm temel konuları formüle ediyor, ele alıyor ve çözüyor. Biz, Azerbaycan'a artık bu anlaşmayı imzalamasını öneriyoruz."
"Barış Kavşağı" projesinden de bahseden Paşinyan, bu kapsamda, araçların, yüklerin, yolcuların, boru hatlarının, kablo bağlantılarının Ermenistan topraklarından geçişini organize etmekle ilgilendiklerini ve buna hazır olduklarını belirtti. Paşinyan, Azerbaycan ile Nahçıvan arasındaki iletişimin de bu proje kapsamında sağlanabileceğini ifade ederek, Azerbaycan'a basitleştirilmiş sınır ve gümrük kontrol prosedürleri ile ilave güvenlik mekanizmaları önerdiklerini kaydetti.
İki ülke arasında sınır belirleme çalışmalarına da değinen Paşinyan, Ermenistan ve Azerbaycan sınır belirleme komisyonları ortak yönetmeliğinin 23 Ekim'de Ermenistan Ulusal Meclisi tarafından onaylandığını ve buna göre sınırların 1991 Almatı Bildirgesi temelinde çizileceğini söyledi. KAZAN
* * *
SpaceX mürettebatı döndü
SpaceX'in Crew-8'i Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) yaklaşık 8 ay kaldıktan sonra dün başarıyla Dünya'ya döndü.
Mürettebatı taşıyan kapsül, hafta ortasında ISS'den ayrıldıktan sonra şafak sökmeden önce ABD'nin Florida eyaleti kıyılarının hemen açıklarında Meksika Körfezi'ne paraşütle atladı. Üç Amerikalı ve bir Rustan oluşan mürettebatın iki ay önce dönmüş olmaları gerekiyordu. Eve dönüşleri Boeing'in yeni Starliner astronot kapsülüyle ilgili sorunlar nedeniyle gecikti ve kapsül güvenlik endişeleri nedeniyle Eylül'de boş olarak geri döndü. Ardından Milton Kasırgası araya girdi, iki hafta daha süren şiddetli rüzgar ve dalgalı denizler de takip etti.
ABD Uzay Ajansı'ndan (NASA) Matthew Dominick, Michael Barratt ve Jeanette Epps ile Rusya'dan Alexander Grebenkin'den oluşan dört kişilik mürettebat mart ayında SpaceX Falcon 9 roketiyle uzaya fırlatıldı. FLORIDA