Kadınlar eğitimi örgütlüyor

• Rojava’da kadın öğretmenler ‘eğitim eşit ve herkes içindir’ ilkesiyle toplumu özgürlüğe götüren 3 dilli eğitim sistemini örgütlüyor. Öğrencileri cinsiyet eşitliği temelinde yetiştiriyor ve kız öğrencilere dayatmalara karşı ‘hayır’ demesini öğretiyor.

FELEKXAN SERHAT

Kuzey-Doğu Suriye’deki okullar yaz tatilinin ardından 10 Eylül’de 2023-2024 eğitim öğretim yılı için kapılarını açtı. 863 bin 388 okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise öğrencisi zilin çalmasıyla ders başı yaptı. Bölge genelindeki 4 bin 130 okulun yolunu tutan öğrenciler Özerk Yönetim’in uzman kadrolarla hazırladığı müfredatla eğitim görüyor.

Yeni eğitim yılına başlamadan önce Cizre, Fırat ve Şehba bölgesindeki eğitim ve öğretim kurulları okullardaki eksiklikleri tamamladı, ders materyalleri hazırladı ve öğretmenlere eğitim verdi. Öğrenciler ise büyük bir heyecanla çantalarını sırtladı.

Yapılan hazırlıkların yanında Rojava’daki öğrenciler Ortadoğu’daki diğer öğrencilerden farklı bir şekilde eğitim hayatına hazırlanıyor: Anadilde eğitim. Kuruluşundan bu yana Demokratik Ulus sitemini esas alan Özerk Yönetim tüm halkların eşit ve özgür bir şekilde birlikte yaşaması için yeni bir nesil yetiştiriyor. Okullarda Kürtçe, Arapça ve Süryanice dillerinde eğitim vererek çocukların hem dilini hem de kültürünü korumasını sağlamada başat rol oynuyor. ‘Eğitim eşit ve herkes içindir’ ilkesi aslında halkların bir arada yaşamasının da köprüsüdür diyebiliriz.

Bugün tüm dünyada örnek olan eğitim sisteminde kadın öğretmenler ve kız çocuklarının nasıl bir yer edindiğine ayrı bir parantez açmak gerekiyor. Bölgede kadın öğretmen sayısı 26 bin 222 iken, kız öğrencilerinin sayısı ise 399 bin 262.

Özerk akademilerde eğitim

Öğretmenler yazın eğitime hazırlanmak için Eğitim ve Öğretim Kurulu’nun verdiği seminerlere ve derslere katılıyor. Öğretmen ve yöneticilerin eğitimi için her bölgedeki kurullara bağlı özerk akademiler bulunuyor. Kadın tarihi, kültürü, fikri ve toplumda oynadığı roller üzerine eğitimler alıyorlar.

Daha genişletmek gerekirse; tüm kadın çalışanlar, kadın kurulları ve koordinasyonu çatısı altında örgütleniyor. Eğitim sisteminde ise her bölgedeki Eğitim ve Öğretim Kurulu’na bağlı kadın büroları bulunuyor. Yaklaşık 6 kadının yer aldığı bürolarda çocuk bahçesinden, öğretmenlerin eğitilmesi, güçlendirilmesi ve bilinçlendirilmesi konularında çalışma yürütülüyor. Ayrıca, kız öğrencilerinin karşılaştığı sorunlar ve ihtiyaçları da yakından takip ediliyor. Yine 2-5 yaş arası çocuklar için açılan ve ‘Baxçeyên Zarokan” adı verilen kreşler de kadınların yönetiminde.

Kadın öğretmenlerin ve kız öğrencilerin karşılaştığı sorunları, eğitim sistemini ve anadilde eğitim konularını Kuzey-Doğu Suriye Eğitim ve Öğretim Kurulu Eş Başkanı Semîra Hac Elî ile konuştuk.

 

 

Dayatmalara ‘hayır’ demeli

Öncelikle küçük yaşta evlilik, kadınların çalışmaması, okumaması, çok eşlilik gibi sorunların Rojava Devrimi’nden sonra azaldığına dikkat çekerek değerlendirmesine başlayan Semîra, bu tür sorunların yüzyıllardır kadınlara dayatılan zihniyetle bağlantılı olduğunu hatırlattı.

Eğitim alanda temel amaçlarının kadınları ve doğal olarak halkı bu karanlık zihniyetten kurtarmak olduğunu söyleyen Semîra, “Kadınlar sesini çıkarmalı, zincirlerini kırmalı, özgürce fikrini söylemeli, çalışmalı ve en önemlisi ‘hayır’ demeli” dedi.

Devrimle doğaya dönüş

Semîra, kadınların devrimden önce eğitim alanındaki durumunu şöyle anlattı: “Dinlerin ve devletin baskısı vardı. Kadın her zaman boğuluyor ve rahatlıkla çalışamıyordu. Kız çocukları ise ancak belirli bir düzeye kadar okuyabiliyordu. Fakat devrimden sonra kadınlar için asıl önemli olan doğasına dönmek ve ‘ben kimim’ sorusuna yönelmek oldu. Bu sorunun cevabınıaldıktan sonra artık okuyor, çalışıyor, evliliğe ‘hayır’ diyor ve özgürce kararlarını alıyor.”

Özgürlüğün taşı

Söyleşimizde anadilde eğitim konusuna geldiğimizde Semîre, ayrıca bir hususa işaret ediyor. Anadilin toplumu özgürlüğe götüren temel taş olduğunu ve kadının bu taşlarla özgürlük duvarını ördüğünü ekledi. Kadınların eğitimle sadece okulu değil her alanı örgütlediğinin de altını çizdi.

Baas rejiminin yıllarca anadili kendi sistemi içinde yok ettiğini bu bağlamda devrimle birlikte dil devriminin de başladığını vurgulayan Semîre, “Binlerce çocuğumuz bugün anadiline eğitim görüyor ve üniversiteden mezun oluyor. Saziya Zimanê Kurdî (SZK), bu konuda önemli bir rol oynuyor. Eksikliklerin giderilmesi, dilin gelişmesi ve öğrencilerin iyi eğitim alamsı için çalışmalar yürütüyor. Aynı şekilde halkı da eğitiyor bu da Kurdistan’ın 4 parçasını etkiliyor” ifadelerini kullandı.

Cinsiyet eşitliği için eğitiyorlar

Eğitimin eşit ve herkes için olduğunu söyleyen Semîre, ayrıca yeni nesilleri yetiştirirken cinsiyet eşitliği ilkesini esas aldığının altını çizerek şöyle devam etti: “Kız ve erkek çocukları arasında asla bir ayrım yapmıyoruz, bu söz konusu bile değil. Rejimlerin dayattığı zihniyetleri kırmak ve bilinçli, kültürlü, özgür bir nesil yetiştirmek temel amacımız. Ataerkil zihniyetler toplumu kendisine göre inşa etmek için okullardan başlıyor, kız ve erkek çocukları arasında ayrım yapıyordu. Çocukların oynadığı oyunlara kadar müdahale edip cinsiyet ayrımını o zamandan aşılıyordu.”

İşgal bölgelerindeki çocuklar

Semîra, Türkiye ve çetelerinin işgal ettiği bölgelerdeki çocukların eğitimi üzerinde özellikle durduklarını belirterek, Efrîn’den Şehba’ya gelen kız ve erkek çocuklarının hem merkezde hem de ilçelerdeki kamplarda eğitimine devam ettiğini kaydetti.

Şam ambargosu ve TC saldırılarını göz önünde bulundurduğumuzda buradaki çocuklarının başarısının ayrı değerlendirmek gerektiğini ifade eden Semîre, kadın öğretmenlerin dilini, kültürünü ve kimliğini korumak için mücadeleyi hiç bırakmadığını vurguladı.

Aynı şekilde Serêkaniyê ve Girê Spîli öğrencilerin de Waşokanî, Serêkaniyê ve Hesekê’deki kamplarda açtıkları okullarda eğitimine devam ettiği bilgisini verdi.