Orkney Birleşik Krallık’tan ayrılma yolunda

•  Orkney, İskoçya açıklarında otonom yönetime sahip bir grup ada. 32 ada topluluğunun temsilcilerinin oluşturduğu birleşik bir meclis tarafından yönetilen Orkney, Birleşik Krallık’tan ayrılma sürecine girdi. 

 

İskoçya’nın kuzeyinde yer alan Orkney Adaları uzun bir tarihe sahip. Bundan 8 bin 500 yıl önce Mezolitik ve daha sonra Neolitik toplulukların yaşadığı ada Pictlere de ev sahipliği yaptı. 875 yılında Norveç’in egemenliğine giren adalar 1472 yılında İskoçya’ya bağlandı. İşin doğrusu adalar bu sene İskoçya Kralı III. James ile evlenen Margaret’in çeyizi olarak el değiştirmişti. 

Meclis çoğunlukla bağımsızlardan oluşuyor

Günümüzde adalar bir meclis tarafından yönetiliyor. 32 adanın temsilcilerinin yer aldığı meclis, Dünyada çoğunluğu bir politik partiye üye olmayan bağımsızlardan oluşan belki de tek Meclis konumunda. 

Verimli tarım topraklarına sahip olan bu bölge son dönemde açık denizdeki enerji yatırımları nedeniyle de önemli hale geldi. 

Geçtiğimiz günlerde Ada Meclisi, Birleşik Krallık idaresinin ekonomik olarak adaları başarısızlığa uğrattığını savunarak “alternatif yönetim biçimlerini” araştırmaya karar verdi. 

Bu kapsamda Meclis tarafından oluşturulan bir ekip özellikle Faroe, Guernsey, Jersey ve Man adası gibi adaların yönetim biçimlerini inceleyerek rapor sunacak. 

İskandinav köklerine vurgu

Ada Meclisi başkanı Hames Stockan tarafından ortaya atılan öneri, ada toplumlarının İskandinav bağlantılarına da işaret ediyor. Konuyla ilgili olarak BBC’ye konuşan Stockan açık bir dille “Birleşik Krallık'ın bir parçası olduğumuzdan çok daha uzun bir süre boyunca İskandinav krallığının bir parçasıydık” dedi. 

Orkney’de sokakta insanların kendisine “çeyizi ne zaman geri ödeyeceğiz? Norveç’e ne zaman döneceğiz” diye sorduklarını belirten Stockan, “ortada çok büyük bir yakınlık ve çok derin bir kültürel ilişki var” ifadelerini kullandı. 

Her ne kadar Orkney’in tarihsel gerçekleri ön plana çıkarılsa da bu kararın temelini ekonomi oluşturuyor. 

Orkney Meclisi, Ada Topluluklarının son dönemlerde İngiltere ve İskoçya tarafından izlenen yanlış ekonomik politikaları nedeniyle sıkıntı çektiğini düşünüyor. 

Stockan, Orkney'in Edinburgh ve Londra'daki hükümetler tarafından "korkunç bir şekilde başarısızlığa uğratıldığını" ve kişi başına Shetland ve Western Isles'ın aldığından daha az fon sağlandığını söylüyor. 

Faroe Adalar modeli popüler

Konseye sunulacak olan raporda, Danimarka'nın Kuzey Denizi'ndeki özerk bölgesi Faroe Adaları'na da özellikle atıfta bulunuluyor.

Ada kaynaklarının neredeyse Danimarka’dan bağımsız bir şekilde değerlendirme yetkisine sahip olan Faroe Adalar uluslararası alanda da bağımsız bir devlet gibi temsil görüyor. 

Norveç seçeneği masada

Ada Meclisinde en güçlü eğilim olarak Faroe Adalar modeli esas alınarak Norveç’e bağlanılması. Kraliçe’nin çeyizi olarak İskoçya’ya gitmiş olan adalardaki nüfus kendini daha çok İskandinav kültürüne yakın görüyor. 

Yasal süreç nasıl işleyecek?

Birleşik Krallık’tan ayrılma konusunda daha önce referandum yapan İskoçya’da, Ada Meclisinin Birleşik Krallık’tan ayrılma yönünde bir karar alması durumunda hükümetin nasıl bir tavır göstereceği merakla bekleniyor. 

Orkney'den sorumlu Liberal Demokrat MSP Liam McArthur, konuyla ilgiil olarak net bir tutum ortaya koymaktan kaçındı. Bu sürecin önüne engeller koymanın bu aşamada tehlikeleri olduğunu dile getiren McArthur, ada topluluklarının güçlendirilmesi gerektiğini ifade etti.   HABER MERKEZİ