Şirnex’te sadece 12 doğum uzmanı

• Şirnex’te doğum oranları yüzde 2,72 olmasına rağmen kentte sadece 12 kadın doğum uzmanı var. 5 yaş altı çocuk ölümlerinin oranı genel olarak binde 11,3 iken, Şirnex’te bu oran binde 16,6. Ortalama binde 9,2 olan 1 yaş altı bebek ölümleri ise Şinex’te binde 13,5.
• SES Şirnex Şubesi Eşbaşkanı Mihriban Şenbayram, “Şırnak merkez ve ilçelerinde doğum oranları yüksek. Mevcut hastanelerinin hiç biri bu ihtiyacı karşılayacak seviyede değil. Kadınlar aylarca randevu bulamıyor ve muayene olamıyor. Bu şekilde devam ederse anne, bebek ölüm hızı oranı daha da artacak” dedi. 

Şirnex'te sağlık hizmetinde yaşanan sorunlar gün geçtikçe derinleşiyor. 570 bin 745 kişinin yaşadığı Şirnex ve ilçelerindeki hastanelerde, yeterli teknik ekipman bulunmadığı gibi var olan doktor sayısı da yetersiz. 

Kent genelinde sağlığa erişemeyen yurttaşlar çözümü Êlih, Mêrdîn ve Amed’deki hastanelerde buluyor. Haftanın 5 günü Şirnex ve ilçelerinden gece saat 03.00-04.00 arasında VİP olarak adlandırılan dolmuşlarla bu kentlere gidiliyor. Bu da hem ekonomik hem de zaman olarak hasta ve yakınlarını zorluyor. 

 

 

Sürekli ihaleler, boş vaatler

2020 yılında inşaatına başlanan, iki yıl içerisinde bitirileceği sözü verilen ve iki kez ihalesi yapılan Silopi Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi hala inşaat halinde. Şırnak Bölge Hastanesi’nin yapımı için 10 Mayıs 2022’de 750 milyon TL’lik ihale yapıldı ancak kur farkı gerekçesiyle iptal edildi. 28 Temmuz 2022’de yapılan yeni ihalede, miktar 1 milyar 498 milyon 28 TL olarak belirlendi. İhale, Giresun merkezli ve Ali Acar İnş. San. Tic. Ltd. Şirketi'ne verildi. 4 Ocak 2023’te temeli atılan hastanenin yapımının bitiş tarihi, 22 Mart 2024'te olarak belirlendi. Ancak şu ana kadar sadece zemin katı yapıldı. Beytüşşebap Devlet Hastanesi, Mereş merkezli 6 Şubat 2023’te meydana gelen depremde ağır hasar aldı. Kullanılmaz hale gelen hastane binası boşaltılarak Beytüşşebap Şehit Yalçın Aydın İmam Hatip Yatılı Bölge Ortaokulu’na taşındı, öğrenciler ise ilçedeki farklı okullara nakledildi. Sağlık Bakanlığı, ilçe için 50 yataklı servis ve 20 daireli lojman olarak planlanıp ihaleye çıkarılan sağlık kompleksi için henüz bir adım atmadı. 

Doğum uzmanları yok

Kadın doğum oranının yüksek olduğu Elkê (Beytüşşebap) ilçesinde, doğum uzmanı doktor bulunmuyor. Geçtiğimiz günlerde Dilan Durmuş, doğum uzmanı olmadığı için yaşamını yitirmişti. Şirnex merkezde bulunan Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi’nde ise sadece 5 doktor görev yapıyor. Silopiya'da 3, Qileban (Uludere) ve Hezex'te (İdil) 1'er doğum uzmanı görev yapıyor. Cizîr'de görev yapan 5 kadın doğum uzmanından 2'si poliklinikte hastalara bakarken, 1'i doğumhane, 1'i acil ve 1'i de ameliyathanede görev yapıyor. Poliklinikteki 1 doktor izne ayrıldığında sadece 1 doktor kalıyor. 

En yüksek bebek ölümleri

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2023 verilerine göre, doğurganlık hızı en yüksek ikinci kent yüzde 2,72 ile Şirnex. 5 yaş altı çocuk ölümlerinin oranı genel olarak binde 11,3 iken, Şirnex’te bu oran binde 16,6. Ortalama binde 9,2 olan 1 yaş altı bebek ölümleri ise Şinex’te binde 13,5 olarak kayıtlara geçti. Şirnex'te toplam 12 kadın doğum uzmanının bulunması dikkat çekiyor. 

 

 

Veriler ortada, iyileşme yok

MA’dan Zeynep Durgut’a konuşan Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Şirnex Şubesi Eşbaşkanı Mihriban Şenbayram, verilere rağmen kentte kadın hastalıkları ve kadın doğum alanında yeterince bir iyileştirme yapılmadığını vurguladı.

Şenbayram, “Şırnak doğum oranının en yüksek olduğu 2'nci il. Şırnak merkezde kadın doğum ve çocuk hastalıkları hastanemiz mevcut. Ama ne yazık ki her hastanın ulaşabileceği bir sağlık hizmeti sunulamıyor. Bunun en büyük sebeplerinden biri de yeteri uzman hekimin ve sağlık emekçilerinin istihdam edilmemesidir. Hastalar bazen aylarca sıra bekleyip muayene bile olamıyor. Bu şekilde de daha çok özel hastaneler, klinikler ve şehir dışına gidiliyor. Ücretsiz nitelikli bir sağlık hizmeti oluşturmak istiyoruz” dedi.

Doğum doktoruna ulaşmak imkânsız

Elkê’de kadın doğum bölümünde uzman doktorun olmaması nedeniyle ölümlerin yaşandığını hatırlatan Şenbayram, “Geçen günlerde ikiz hamile olan Dilan Durmuş, yaşamını yitirmişti. Beytüşşebap Devlet Hastanesi’nin yeni binanın inşası ile beraber bir okul binasına geçici olarak hizmet verilmekte. Bunun yanında Beytüşşebap, il merkezine 120 km uzaklıkta. Yollar bozuk ve dar olduğu için bu, 3 saate tekabül ediyor. Acil durumlar için bu süre çok uzun. 3 saatlik mesafe sonunda yine uzman doktora ulaşıp ulaşmayacağı belirsiz. Çünkü MHRS randevu sistemleri dolu, doktor ve çalışan sayısı az. Bu şekilde bir kadın doğum doktoruna ulaşmak neredeyse imkânsız hale gelebiliyor" diye belirtti.  

Ölüme terk ediliyorlar

“SES olarak sağlık hizmeti üretilirken nitelikli, ulaşılabilir ve anadilde bir sağlık hizmeti istiyoruz” diyen Şenbayram, şöyle devam etti: “Bir sağlık kuruluşu veya inşası yapılırken bunun ulaşabilirliği ve nitelikli olması önemlidir. Bir hastanın acil müdahalesinde yeterli sağlık çalışanı ve aynı zamanda ilacın, alet ve teknik ekipmanın olması gerektir. Bu kadar uzak mesafede bir taşranın sağlığa ulaşamaması çok acı verici bir durum. Bu, oradaki insanları ölüme terk etmek oluyor. Bu sistemin değiştirilip halkın yaşam ve sağlık hakkı için yeni bir sağlık inşasının yapılması gerekiyor" diye konuştu. 

Şenbayram, sağlık hizmetinde iyileşmeye gidilmediği takdirde anne ve bebek ölümlerinde artış yaşanacağı uyarısını yaptı ve ekledi: “Şırnak merkez ve ilçelerinde doğum oranları yüksek. Mevcut hastanelerinin hiç biri bu ihtiyacı karşılayacak seviyede değil. Kadınlar aylarca randevu bulamıyor ve muayene olamıyor. Bu aksaklıklar sebebiyle doğumda anne ve bebek ölümleri fazlasıyla görülüyor. Avrupa Birliği'ne göre bebek ölüm hızı en fazla olan ülke Türkiye’dir. Türkiye'de de bebek ölümlerin en fazla olduğu bölge Güneydoğu Bölgesi’dir. Bölgemizde hastane inşaatları için sürekli bir ihale ve bir vaat söz konusu. Bu şekilde devam ederse anne, bebek ölüm hızı oranı daha da artacaktır.”