Erkek yargı ve yasa sistemi

• Devletin kadına yönelik şiddeti önlemek için politikalar üretmek yerine yasalarla “erkek yargı sistemini” oluşturduğunu belirten ÖHD’li avukat Canan Kaya, “Ne yasalar ne de yürütülen yargı biçimi, kadına yönelik şiddeti engelleyen yerde duruyor” dedi.

Mekanizmaların işletilmemesi nedeniyle kadına yönelik şiddet ve cinayetler sistematik olarak devam ediyor. Kadın kırımına varan saldırıların temel nedeni ise, iktidarın izlediği kadın karşıtı politikalar ve cezasızlık. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu (KCDP), 2024 Ağustos ayı çetelesine göre, bir ayda 33 kadın katledildi, 24 ‘şüpheli bir şekilde’ yaşamını yitirdi.

Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Kadın Komisyonu üyesi avukat Canan Kaya, kadına yönelik şiddetin önlenmesine dair iç hukukta yer alan yasaların uygulanmadığına dikkat çekerek, ülkede “erkek yargı sistemi” olduğunu söyledi.

Yasalar failleri cesaretlendiriyor

Yargı kararlarının genelde erkek faili aklamaya yönelik olduğuna işaret eden Kaya, MA’ya şiddete ilişkin sadece yasaları konuşmanın da yetersiz kalacağını belirtti: “Burada devletin kadın ve çocuğa ilişkin politikaları önem arz ediyor. Örneğin; geçtiğimiz yıllarda kadına yönelik şiddetle mücadelede devlete sorumluluk yükleyen İstanbul Sözleşmesi feshedildi. Bu da erkeğe cesaret ve güç veren bir nokta oldu. Yine 6284 sayılı yasa da koruma, uzaklaştırma, adres gizliliği gibi yükümlülükleri barındırıyor. Fakat mekanizmalar işletilmiyor ve kadınlar korunmuyor. Genelde verilen koruma kararları 1, 2 aylık oluyor halbuki 6 aylık kararlar verilebilir ancak mahkemeler vermiyor. Ya da 1, 2 aylık koruma kararlarına uyulmadığı takdirde zorlayıcı hapis cezasıyla cezalandırılacağı yazılmasına rağmen buradaki zorlayıcı hapis cezaları kısa süreli olduğu için caydırıcılığı yok. Dolayısıyla bu da başlı başına faile cesaret veriyor.”

Katliam öncesi ceza hesabı

Mevcut yasaların yetersizliğine örnekler veren Kaya, "Pınar Gültekin’i katleden Cemal Metin Avcı, yargılandığında duruşmada ‘İstanbul Sözleşmesi iyi ki kaldırıldı’ gibi bir beyanda bulunmuştu. Bu da aslında devletin yürütmüş olduğu politikaların kimlere güç verdiğini göstermiş oldu. Ya da kadın cinayetini işlemeye kalkışan failin bilgisayarda ‘ne kadar indirim alırım’ şeklinde araştırmalar yaptığını görüyoruz. Tüm bunlar bir bütün olarak incelendiğinde ne yasalar ne de yürütülen yargı biçimi, kadına yönelik şiddeti engellemeye yönelik bir yerde durmadığını gösteriyor” dedi.

Devlet politika üretmek zorunda

Geçtiğimiz günlerde 18 yaşındaki bir genç kadının arkadaşının doğum gününe gitmeyi istediği için babası tarafından boğularak öldürülmesini yine bir kadının boşanmayı istediği erkeğin 3 çocuğunu öldürmesi olaylarını örnek veren Kaya, şöyle devam etti: “Bu tarz örnekler bize gösteriyor ki devlet kadına yönelik şiddet politikalarında kadını güvenceli bir yere taşımıyor. Devletin şiddeti önlemeye dönük politikalar üretmesi gerekiyor. Kadınlar olarak bu şiddete karşı mücadelemizi sürdüreceğiz. Devletin bu anlamda politikalar üretmesi için zorlayıcı ve baskılayıcı bir unsur olarak var olmaya devam edeceğiz.”

İSTANBUL