Filipin'de barış görüşmeleri başlıyor

• Filipinler Komünist Partisi (CPP) ile devlet arasında süren dünyanın en uzun süreli silahlı mücadelesine son vermek için taraflar görüşme kararı aldı. Norveçli arabulucuların çabaları görüşmelerin bu ay içinde başlaması ile sonuçlandı. Çatışmalar ve güvensizlik ortamı devam ediyor.

Dünyanın en uzun süredir devam eden silahlı mücadelesinde Filipinler Komünist Partisi ve Filipinler Hükümeti barış görüşmeleri yapmak için masaya oturuyor. Barış görüşmelerinin bu ay yeniden başlatılması konusunda yapılan anlaşmaya rağmen Filipin ordusu ile Yeni Halk Ordusu (NPA) savaşçıları arasındaki çatışmalar devam ediyor.

Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr., Ulusal Demokratik Cephe (NDF) ile selefi Rodrigo Duterte'nin göreve geldikten kısa bir süre sonra sonlandırdığı barış görüşmelerini yeniden başlatma kararını açıklamıştı. Yapılan açıklama ordu ve devlet bürokrasisinde şaşkınlıkla karşılanırken, Asya Pasifik’te yaşanan stratejik değişimlerin görüşmelere yol açtığı kanaati hakim.

Norveç hükümetinin arabulucu olduğu ve aylarca süren gizli müzakerelerin ardından Oslo'da imzalanan anlaşmada, her iki taraf da çatışmanın merkezindeki "köklü sosyoekonomik ve siyasi mağduriyetleri" kabul etti. Filipinler hükümeti reform konusunda kararlılık beyan etti. Anlaşmaya rağmen ordu ile komünist partinin silahlı kanadı Yeni Halk Ordusu (NPA) arasındaki devam eden silahlı çatışmalar anlaşma umudunu gölgeliyor.

Çatışmaların şiddetlenmesi üzerine, Filipinler Komünist Partisi (CPP) geçen yılın sonlarında “kapsamlı ve yoğun gerilla savaşı yürütmeye” ve NPA güçlerini yeniden inşa etmeye odaklanmaya devam ettiğini söyledi. Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü Jonathan Malaya savaşı sürdüren bir taraf olmasına rağmen geçen ay gazetecilere verdiği demeçte, Filipin hükümetinin bu açıklama karşısında "çok şaşkın ve hayal kırıklığına uğradığını" söyledi.

Ancak ordu, Aralık ayında güneydeki Mindanao adasına düzenlenen ve isyancı olduğu iddia edilen dokuz kişiyi öldüren hava saldırıları da dahil olmak üzere, NPA'ya karşı silahlı saldırılarını sürdürüyor.

Denizde dengeler değişti

Filipin hükümeti ve NPA, 50 yılı aşkın süredir 40.000'den fazla insanın ölümüne yol açan bir çatışmanın içinde bulunuyor. 1980'lerde Marcos'un babası diktatör Ferdinand Marcos Sr.'nin sıkıyönetim yönetimi sırasında zirveye ulaştı. Yıllar geçtikçe, barış görüşmelerine ilişkin defalarca duyurular yapıldı, ancak bunlar daha sonra çöktü.

Filipinler, 2016 yılında uluslararası mahkemenin aleyhine karar vermesine rağmen neredeyse tamamı Pekin tarafından talep edilen tartışmalı Güney Çin Denizi'nde Çin gemileriyle yaşanan bir dizi çatışma nedeniyle ABD'ye daha da yakınlaştı.

Ordunun güvenilmezliği

Marcos, Haziran 2022'de göreve geldiğinde başlangıçta barış görüşmelerine karşı çıktı. Ancak Ocampo, ordunun temizlendiğini iddia ettiği bölgelerde "silahlı çatışmaların yeniden canlandığına" tanık olduktan sonra yorulmuş olabileceğini söyledi. Kasım bildirisi, kısmen her iki tarafı da "adil ve kalıcı bir barışa yönelik sosyoekonomik ve siyasi reformlar" aramaya kararlı kılan açık bir dil kullanması nedeniyle iyimserlik yarattı.

Filipinler'de Komünist Partinin hedefleri arasında olan toprak reformuna yönelik çok sayıda girişim 1980'lerden bu yana başarısız oldu. Birçok çiftçiyi yoksul ve topraksız bırakırken nüfuzlu aileler, İspanya ve ABD'nin sömürge yönetiminden devralınan toprakların oligarşik kontrolünü elinde tutuyor. MANİLA