• Avrupa Parlamentosu seçimlerine 2 gün kala aşırı sağ popülist ve ırkçı partilerin yüzde 30’lara yakın oy alabilecekleri gündemde. Merkez sağın, liberal ve sol sosyalistlerin güç kaybetmesine kesin gözle bakılıyor. 

Avrupa Birliği’ne (AB) üye 27 ülkede 6-9 Haziran tarihleri arasında yapılacak olan Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde, son 25 yılda adım adım güç kazanan Avrupalı aşırı sağ popülist partilerin, 2000’lerin başında AP içinde yüzde 10 olan temsil oranlarını yüzde 30’un üzerine çıkarması bekleniyor. Dolayısıyla AP seçimlerinde milliyetçi, AB karşıtı ve aşırı sağcı partilerin ilerleme kaydedeceği ve bunun AP içindeki mevcut siyasi dengeyi sarsabileceği öngörülüyor.

Bu olumsuz tabloya rağmen, ana gruplar olan muhafazakar PPE, liberal Renew Europe ve sol ve sosyal demokrat S&D’nin AP’de yine çoğunluk olmayı sürdüreceği ve siyaset yön vermeye devam edeceleri de ekleniyor.

Kimlik siyaseti sonuç aldı

Göç, bununla bağlantılı güvenlik endişesi, ulusal kimlik ve Avrupa karşıtlığı etrafında şekillenen son 10 yılın politikaları kıta Avrupa’sının liberal merkez eğiliminin sağa kayması ile sonuçlandı. Avrupa’nın neredeyse tüm ülkelerinde öne çıkan aşırı sağ ırkçı politikalar ‘halk karşısında seçkinler’ teması üzerinden prim yaptı.

Fransa’da Jordan Bardella ve Marine Le Pen, İtalya’da Girogio Meloni ve Matteo Salvini, İspanyol Santiago Abascal, Portekizli Andre Ventura, Macaristan Başbakanı Victor Orban gibi Avrupa siyasetinde yükselen isimler, kampanya boyunca, “ulusal yönelimin halkın kimliğini, güvenliğini, ekonomisini ve egemenliğini korumanın en iyi yolu olacağını” savundu.

Oy kaybedince yumuşadılar

Anketler aşırı sağın Fransa, Avusturya, Hollanda, Polonya ve İtalya'da birinci olacağını; Almanya, İspanya, Portekiz, Slovakya, Güney Kıbrıs veya İsveç'te ise iyi sonuçlar elde edeceğini gösteriyor.

Daha önce AB’den çıkmayı ve Euro ortak para biriminden vazgeçmeyi savunan Avrupa aşırı sağının, bu görüşlerinin oy kaybettirdiğini anlayınca partilerini merkeze çektikleri ve bunları açıkça ifade etmek yerine, “kaleyi içeriden fethetmeye” hazırlandıkları yorumları yapılıyor.

Renew’in yeri sallanıyor

Ulusal anket sonuçlarından yola çıkarak yapılan hesaplara göre, AP’nin en büyük grubu sağ muhafazakar Avrupa Halk Partisi (PPE) birinci sıradaki yerini koruyacak. AP’nin büyük sağ grubunu, sol ve sosyal demokratlar (S&D) izleyecek. Aşırı sağ partilerin potaya bu noktada girmesi bekleniyor: olası seçim başarıları onları Liberal grup Renew yerine üçüncü güç yapabilir.

Seçimden 15 gün önce yapılan Ipsos anketine göre, yelpazenin en solundan en sağına doğru Sol grup GUE/NGL 39, Yeşiller 56, Sosyal Demokrat grup S&D 138, liberal Renew 86, sağ muhafazakar Avrupa Halk Partisi PPE 180, aşırı sağ gruplar ECR 75, kimlikçi ID 70, bağlantısızlar ise 76 sandalye kazanabilir.

Buna göre ECR grubu, yaklaşık 75 sandalyeyle liberal Renew ile başa baş görünüyor. Kimlik ve Demokrasi (ID), Nazi SS subaylarını öven son açıklamaları nedeniyle Alman AfD partisini ihraç ettiği için anketlerde sandalye sayısı 84'ten 69'a düştü. Bu rakam, hala, grubun son seçimlerde elde ettiği 59 sandalyeden daha fazla.

İtalya Başbakanı Meloni’nin Fratelli d'Italia’sı ve Aralık 2023'e kadar Polonya'da iktidarda olan Hukuk ve Adalet Partisi (PiS), CRU grubunda yer alıyor. Fransız aşırı sağı Ulusal Bütünleşme (RN) ve yakın zamanda Hollanda parlamento seçimlerini kazanan Geert Wilders'in Özgürlük Partisi (Parti pour la Liberte- PVV) ise “Kimlik ve Demokrasi” grubunda yer alıyor.

İki aşırı sağcı grup Muhafazakarlar ve Reformcular (Conservateurs et Reformistes Europeens-CRE) ile Kimlik ve Demokrasi’nin (Identite & Democratie-ID) üçüncü büyük grubu kurması ihtimali, “Sandıktan dev bir aşırı sağcı grup çıkar mı?” sorusunu gündeme getiriyor. HABER MERKEZİ

 

* * *

Almanya’da ilgi arttı

ZDF-Politbarometer anketine göre, Almanların yüzde 61’i bu seçimlere ilgi gösteriyor. Ankete katılanlar, Avrupa'nın en önemli sorunları olarak göç, Ukrayna'daki savaş ve AB içindeki anlaşmazlıkları görüyor. Katılımcıların yüzde 57’si, AB'nin mülteci politikalarını sıkılaştırmasını istiyor. Yüzde 21'i mevcut düzenlemeleri uygun bulurken, yüzde 14’ü hafifletilmesini savunuyor.

Katılımcıların çoğu (yüzde 84), sağ partilerin Avrupa seçimlerinde başarılı olmasının AB için büyük sorunlara yol açacağını düşünüyor. Anketin oy oranı tahminleri şöyle: CDU/CSU yüzde 30 (-1), Yeşiller Partisi yüzde 15, SPD yüzde 14, AfD yüzde 14 (-1), BSW yüzde 6 (+1), Sol Parti yüzde 4 (+1), FDP ise yüzde 4.

ARD adına yapılan Deutschlandtrend anketine göre, Yeşiller ve AfD’nin oyları eşit durumda, SPD ise 1 puan önde. ARD anketine göre CDU/CSU yüzde 29 (-1), SPD yüzde 14 (+1), Yeşiller Partisi yüzde 14 (-1), AfD yüzde 14 (-1), BSW yüzde 6 (-1), FDP yüzde 4 ve Sol Parti yüzde 3 oy alacak.