9 yılda 27 bin gözaltı

• İHD Amed Şubesi, 9 yılda en az 27 bin kişinin gözaltına alındığını açıkladı.

Amed Şubesi, 2015- 2024 yılları arasında hazırladıkları "Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Özgürlüğü ile Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği Haklarına Yönelik İhlal" raporunu paylaştı. İHD Amed Şubesi Başkanı Ercan Yılmaz, 24 Temmuz'dan bu yana tüm taraflara sorunların diyalog ve müzakere ile çözülmesi için çağrılarda bulunduklarını ve barış nöbetleri tuttuklarını hatırlattı. Barışın sağlanmamasının olumsuz taraflarını göstermeye çalıştıklarını belirten Yılmaz, bir ülkenin demokrasi karnesini tüm dünyaya göstermek istediklerini söyledi. Yılmaz, raporun incelenmesi halinde bu ihlallerin "korkunç" bir boyuta ulaştığının görüleceğini söyledi. Yılmaz, “Siyasi iktidara Kürt meselesinin barışçıl çözümü için bir kez daha çağrıda bulunmak istiyoruz" dedi. Hazırlanan rapor, Yılmaz tarafından okundu. 

 Raporda, 24 Temmuz 2015- 24 Temmuz 2024 yılları arasında Kürdistan kentlerinde devlet güçleri tarafından saldırılan toplumsal gösteri ve yürüyüş sayısının en az 361, ertelenen ve yasaklanan gösteri sayısının ise en az 570 olduğu tespit edildi. 

Savaşın tekrardan başlama miladı olarak kabul edilen 24 Temmuz 2015'ten 24 Temmuz 2024 tarihinde kadar geçen 9 yıllık sürede en az 27 bin 984 kişinin gözaltına alındığı, 5 bin 677 kişinin tutuklandığı, 18 bin 248 ev-iş yeri baskına uğradığı vurgulandı. Yine gözaltı, tutuklama ve ev-iş yeri baskınlarının en çok gerçekleştiği yıllar ise 2016 ve 2019 yılları olduğu kaydedildi.  Raporda, 9 yıllık süreçte toplumsal gösteri ve yürüyüşlerde yaralanan toplam yurttaş sayısının ise en az 436 olduğu, yaralanmaların en fazla olduğu yıllar; 167 yaralanma olayı ile 2019 yılı olduğu vurgulandı. 

Yıllara göre ihlaller

* 2015: 56 toplantı ve gösteriye saldırıldı, 2 bin 975 gözaltı, 857 tutuklanma, bin 931 ev baskını, 69 yaralama. Toplumsal gösterilere saldırı sonrası 20 kişi katledildi. Toplamda 5 bin 909 ihlal yaşandı. 

* 2016: 78 toplantı ve gösteriye saldırı, 6 bin 860 gözaltı, bin 724 tutuklama, 3 bin 556 ev baskını, toplumsal gösterilere müdahale sonucu 54 yaralama ve 4 ölüm, toplamda 12 bin 314 hak ihlali yaşandı. 

* 2017: 17 toplantı ve gösteriye saldırı, 3 bin 878 gözaltı, 788 tutuklama, 2 bin 900 ev baskını, 19 gösteri ve yürüyüş yasağı, 65 yaralanma, 1 ölüm, toplamda 7 bin 668 hak ihlali yapıldı. 

* 2018: 13 gösteri ve toplantıya saldırı, 2 bin 837 gözaltı, 496 tutuklama, 2 bin 368 ev baskını, 26 gösteri ve toplantı yasağı, bunlara saldırılarda 9 yaralanma, toplamda 5 bin 749 ihlal yaşandı. 

* 2019: 58 gösteri ve toplantıya saldırı, 2 bin 987 gözaltı, 511 tutuklama, 2 bin 81 ev baskını, 60 toplantı ve gösteri ertelenmesi, kolluk müdahalesiyle 167 kişi yaralandı. Toplamda 5 bin 864 ihlal yaşandı. 

* 2020: 19 toplantı gösteriye saldırı, bin 550 gözaltı, 312 tutuklama, bin 345 ev baskını, ertelenen ve yasaklanan toplantı ve gösteri bin 345, ertelenen ve yasaklanan 72, yaralama 1 olmak üzere 3 bin 299 hak ihlali yapıldı. 

* 2021: 20 toplantı ve gösteriye saldırı, bin 741 gözaltı, 313 tutuklama, bin 461 ev baskını, 70 erteleme-yasaklama, 5 yaralanma toplam 3 bin 610 hak ihlali yer aldı. 

* 2022: 19 gösteriye saldırı, 2 bin 143 gözaltı, 194 tutuklama, bin 109 ev baskını, 135 ertelenen, yasaklanan gösteri, 7 yaralı, toplamdan 3 bin 607 ihlal yer aldı. 

* 2023: Saldırılan toplantı ve gösteri sayısı 45, bin 809 gözaltı, 304 tutuklama, 951 ev baskını, 89 yasaklama, 6 yaralanma toplamda 3 bin 204 hak ihlaliı. 

* 2024: 36 gösteri ve toplantıya saldırı, bin 204 gözaltı, 178 tutuklama, 546 ev baskını, 60 ertelenen-yasaklanan gösteri, 53 yaralanma, toplamda 2 bin 77 ihlali. AMED