• Suriye’ye yönelik politikasını netleştiren AB liderleri, HTŞ’den çoğulculuk, azınlıklara saygı, serbest piyasa ekonomisi talep ediyor. Karşılığında yaptırımlar kalkacak ve maddi destek devam edecek.

Avrupa Birliği (AB) Brüksel’de gerçekleşen zirve ile iktidar değişikliği ardından Suriye’yle ilişkilerin normalleştirilmesi için izleyecekleri temel ilkeler üzerinde anlaşmaya vardı. Devlet ve hükümet başkanları, ortak sonuç bildirgelerinde, ülkenin toprak bütünlüğünü, ulusal birliğini, tüm dini ve etnik azınlıkların korunmasını ve insan haklarına saygıyı güvence altına alacak ve aynı zamanda mezhepsel şiddet, aşırıcılık ve terörizmin yeniden ortaya çıkmasını önleyecek "kapsayıcı ve Suriye liderliğinde bir siyasi süreç" çağrısında bulundu.

Liderler ayrıca sahada süregelen istikrarsızlık nedeniyle Avrupa'da yaşayan Suriyeli mültecilerin geri dönüşlerinin "güvenli, gönüllü ve onurlu" olması gerektiğini vurguladılar.

Yaptırımlar kalkacak

AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, Suriye ve Ukrayna'nın gündemin ilk sıralarında yer aldığı Brüksel'deki bir günlük zirvenin sonunda yaptığı açıklamada, "Esad rejiminin düşmesine yönelik yaklaşımımızın ana ilke ve hedefleri üzerinde mutabık kaldık," dedi. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de Costa'nın yanında, "Suriye halkı on yıldan bu yana ilk kez daha iyi bir gelecek için umutlanabilir," dedi.

"Avrupa, gücün Suriye halkına geri dönmesini önemsiyor ve Avrupa'nın oynayacağı bir rol var" diyen Leyen, 2011'den bu yana 33 milyar euro'yu aşkın bir miktarı seferber ettiklerini ve geçiş sürecinde de bunun devam edeceğini sözlerine ekledi.

Suriye piyasaya entegre olacak

Heyet Tahrir Şam (HTŞ), Suriye'yi devlet kontrolünden serbest piyasa ekonomisine geçirme, tüm isyancı güçleri dağıtma ve kapsayıcı bir toplumu teşvik etme sözü verdi. Von der Leyen, "Hepimiz biliyoruz ki şu an için jüri hala kararını vermedi. Yeni liderliğin vaat ettiklerini yerine getirip getiremeyeceğini söylemek için henüz çok erken. Bu çabaların Şam'daki yeni liderlik tarafından gerçek eylemlerle eşleştirilmesi gerekecektir. Bu yüzden adım adım ilerleyen bir yaklaşımı tercih ediyoruz," dedi.

 

* * *

ABD’nin üst düzey teması

ABD Dışişleri Bakanlığından üst düzey bir heyet, 13 yılın ardından geldiği Şam’da, terörist örgüt kabul ettiği HTŞ ile ilk yüz yüze ve resmi görüşmeyi gerçekleştiriyor. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Barbara Leaf, Başkanlık Rehine İşleri Temsilcisi Roger Carstens ve Dışişleri Bakanlığı’nın Suriye işlerini yönetmekle görevlendirilen yeni Kıdemli Danışman Daniel Rubinstein, Beşar Esad’ın devrilmesinin ardından Şam'a giden ilk Amerikalı diplomatlar oldu. ABD heyetinin seyahati son günlerde Fransa ve İngiltere ile yapılan temasların ardından gerçekleşti.

Dışişleri Bakanlığı, Amerikalı yetkililerin HTŞ temsilcileriyle yapacakları görüşmelerde, Washington'un Suriye'deki siyasi geçiş sürecine dahil edilmesini istediği kapsayıcılık ve azınlıkların haklarına saygı gibi bir dizi ilkeyi ele alacaklarını kaydetti. Heyet ayrıca Amerikalı gazeteci Austin Tice ve Esad rejimi döneminde kaybolan diğer Amerikan vatandaşları hakkında yeni bilgiler edinmeye çalışacak.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, ABD heyetinin görüşmeleri hakkında, “Sivil toplum üyeleri, aktivistler, farklı toplulukların üyeleri ve diğer Suriyeli sesler de dahil olmak üzere Suriye halkıyla, ülkelerinin geleceğine yönelik vizyonları ve ABD'nin onlara nasıl destek olabileceği konusunda doğrudan temaslarda bulunacaklar. Ayrıca Ürdün'ün Akabe kentinde ABD ve bölgesel ortaklar tarafından onaylanan geçiş ilkelerini görüşmek üzere HTŞ temsilcileriyle bir araya gelmeyi planlıyorlar” denildi.

Washington, Suriye’de DAİŞ’in yeniden canlanabileceği endişesini taşıyor ve ülkenin kuzeydoğusunda Türkiye destekli çete gruplarının, DAİŞ’e karşı savaşmaya devam eden Kürt ve QSD güçlerine dönük saldırılarından rahatsız. BRÜKSEL/ŞAM