AB silahlanma kararı aldı

• Brüksel’deki AB zirvesinde, Avrupa'yı yeniden silahlandırma “ReArm” planı, 26 üye devletin imzası ile resmileştirildi. AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, "Güçlü ve egemen bir Avrupa savunması için kararlı adımlar atıldığını" söyledi.
• AB zirvesinde, Ukrayna ve Rusya arasında gerçekleşecek bir anlaşma için beş ilke belirlendi. Ukrayna ve AB’siz barışı reddeden liderler, “Avrupa'nın katılımı olmadan Avrupa'nın güvenliğini etkileyecek hiçbir müzakere yapılamaz” dedi.

Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının katılımı ile Brüksel'de toplanan acil zirvede, savunma harcamaları için toplam 800 milyar euro kaynağın seferber edilmesi konusunda uzlaşıldı. Rusya’nın Ukrayna’da yürüttüğü savaşı, Avrupa ve küresel güvenlik üzerinde varoluşsal bir sınama olarak gören Avrupa Birliği, savunma harcamalarını artırma kararı aldı.

AB, genel savunma hazırlığını güçlendirme, stratejik bağımlılıklarını azaltma ve kritik kabiliyet eksiklerini gidermeye karar verdi. Ülkelere savunma sanayi yatırımları için 150 milyar euro aktarılacak. Plan ayrıca, Birlik içindeki mali kuralların gevşetilerek ülkelerin daha fazla harcama yapmasına olanak tanıyor. Bunun, fazladan 650 milyar euro harcama imkanı yaratacağı hesaplanıyor.

Liderlerin gündeminde nükleer caydırıcılık başlığı da vardı. ABD'nin Avrupa'ya nükleer koruma sağlamaktan vazgeçmesi halinde, Fransa bu rolü üstlenmeyi teklif etti. İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'nın güvenliğinin garantörü olan ABD'nin bu rolüne devam edip etmeyeceği belirsizliğini koruyor.

Brüksel'de Zelenskiy’i ağırlayan Avrupalı liderler, Ukrayna'yla dayanışma bildirisi de yayımladı. Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın muhalefet ettiği ortak metinde, 27 yerine 26 imza yer aldı. Mesajda, Ukrayna'ya destek ifade edildi. Zirveden, Ukrayna'ya yönelik büyük çaplı yeni yardım açıklamaları gelmedi.

AB'nin öncelikleri listesi

Zirve sonrasında yayımlanan sonuç bildirisinde, Avrupa'nın güvenlik ve savunmasına yönelik harcamaların önemli ölçüde artırılmaya devam edilmesi gerektiği vurgulandı. Hava ve füze savunması, topçu sistemleri, füzeler, mühimmat, insansız hava araçları, insansız hava araçlarına karşı sistemler, uzay ve kritik altyapı koruması gibi stratejik alanlar öncelikli olarak belirlendi.

Sonuç bildirisinde, güvenlik ve savunma alanında daha güçlü ve daha yetkin bir AB'nin, küresel ve transatlantik güvenliğe olumlu katkıda bulunacağı vurgulandı. Üye ülkeler için NATO'nun savunmanın temeli olduğu da belgede yer aldı. AB liderleri, savunma konusunu 20-21 Mart ve 26-27 Haziran tarihlerinde Brüksel'de düzenlenecek zirvelerde yeniden ele alacaklar.

Macaristan tavrını sürdürdü

Savaşın başlangıcından bu yana Ukrayna'da ABD ile birlikte hareket eden AB, ekonomik ve askeri imkanlarını seferber etmiş durumda. Ukrayna konusunda AB’nin genelinden ayrışan bir çizgiye sahip olan Macaristan, bu tavrını bu zirvede de korudu. Macaristan'ın çekinceleri nedeniyle Ukrayna kararları, 27 ülke yerine 26 üyenin desteğini aldı.

Zirve sonunda hazırlanan metinde, Ukrayna'nın bağımsızlığına, egemenliğine ve uluslararası alanda tanınan sınırları dahilinde toprak bütünlüğüne yönelik sürekli ve sarsılmaz destek bir kez daha teyit edildi.

Ukrayna için 5 ilke

AB, kapsamlı, adil ve kalıcı bir barış için dikkate alınması gereken beş prensip belirledi:

1- Ukrayna olmadan, Ukrayna konusunda müzakere yapılamaz.

2- Avrupa'nın katılımı olmadan, Avrupa'nın güvenliğini etkileyecek hiçbir müzakere yapılamaz.

3- Herhangi bir ateşkes, ancak kapsamlı bir barış anlaşmasına giden sürecin bir parçası olarak gerçekleşebilir.

4- Böyle bir anlaşmaya, Ukrayna'nın gelecekteki Rus saldırganlığını caydırmaya katkıda bulunacak sağlam ve inandırıcı güvenlik garantileri eşlik etmelidir.

5- Barış, Ukrayna'nın bağımsızlığına, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı göstermelidir.

Rusya’ya baskı, Ukrayna’ya destek

Ukrayna'ya öngörülebilir ve düzenli mali yardımı sürdüreceklerini belirten 26 AB üyesi, Rusya'ya baskıyı artırmaya devam edeceklerini de vurguladı. Üye devletler, başta hava savunma sistemleri, mühimmat ve füzelerin teslimi olmak üzere, Ukrayna'nın acil askeri ve savunma ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik çabaları artıracaklarını açıkladı.

AB Zirvesi'nin ilgili bölümüne Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy de katıldı. Zelenskiy, toplantıya ilişkin yaptığı açıklamada, "Ukraynalıların yalnız olmaması çok önemli. Bunu hissediyor ve biliyoruz" dedi.

Ukrayna'da barışa yönelik hızlı ilerlemenin mümkün olduğunu göstermek için pratik öneriler sunduğunu belirten Zelenskiy, ilk önceliğini de açıkladı. Bu öncelik, enerji tesislerinin ve sivil altyapının vurulmamasına yönelik bir moratoryum da dahil olmak üzere, hava ve denizde saldırıların durdurulmasını sağlamak ve denetlemek olarak belirlendi.

AB dışı görüş de alınacak

Geleneksel yaklaşımın dışına çıkan AB, alınan kararlar konusunda "AB dışı ortaklar" olarak tanımladığı İngiltere, İzlanda, Norveç ve Türkiye’yi bilgilendirecek ve bu ülkelerin de görüşlerini alacak.

AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, İngiltere, İzlanda, Norveç ve Türkiye’yi, "AB dışı ortaklar" sıfatıyla, videokonferans yöntemiyle bilgilendirecek.

Videokonferansa, bir son dakika değişikliği olmaması halinde, Türkiye’yi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın temsil etmesi bekleniyor. BRÜKSEL