Hem seçim hem ‘kürtaj referandumu’

• Kürtaj hakkını korumak isteyen kadınların oyu ABD seçimlerinde belirleyici olacak. Oy pusulasında seçmenler aynı zamanda ‘kürtajı yasağını’ da oylayacak.

Dünyayı en çok meşgul eden gündemlerden biri şüphesiz Amerika Birleşik Devletleri’nde 5 Kasım’da yapılacak 60’ıncı Başkanlık Seçimi oldu. Kadınlar sandığa giderken kürtaj yasağını da göz önünde bulundurarak oy kullanacak. Ülkede yapılan son ankette, Başkanlık Seçimi’nde Kamala Harris ile Donald Trump’ın ülke genelinde oy oranları yüzde 48 ile eşit çıktı. Donald Trump, ekonomi ve göçmen sorununda öndeyken, Kamala Harris ise demokrasi kaygısı ve kürtaj konusunda tercih edilen aday olarak öne çıkıyor.

Kürtaj belirleyici olacak

ABD’de eyaletlerin yaklaşık yarısında, 2022 yılının Haziran ayında Yüksek Mahkeme’nin 1973 tarihli Roe v. Wade kararını iptal edildi ve ülkede kürtaj yasağı kararının ardından kürtaja kısıtlamalar getirdi. Bu kısıtlamaların çoğu engellendi ya da iptal edildi. Kamala Harris, federal kürtaj korumasının geri getirilmesini isterken, Donald Trump ise yasaların bireysel eyaletler tarafından belirlenmesi gerektiğini söylüyor.

Kamala Harris, adaylığını açıkladığı tarihten bu yana kürtaj haklarına olan desteğini dile getiriyor ve kürtaj haklarını koruyacak bir federal yasanın Kongreden geçirilmesini destekliyor. Kamala Haris, daha önce de kürtaj karşıtı yasa tasarılarına karşı çıktı. Üreme haklarını koruyan yasa çalışmaları yapan Kamala Haris, 2019 yılında sunulan ve kürtaj hakkını yasalaştıracak kimi düzenlemelerin de öncülüğünü üstlendi.  Adaylığının hemen öncesinde de kürtaja erişimdeki engelleri hafifletmek adına yürütme yetkisini kullandı. Biden-Harris yönetimi ayrıca kürtaj için düzenlemeler içeren federal mevzuatı da destekledi. Kamala Harris, özellikle kürtajın hamilelik boyunca veya altı haftalık gebelikten sonra yasak sayıldığı 14 eyalette kadınlara verilen zararı vurguladı. Ancak yine ülkede kadınların istediği düzey yakalanamadı bunu da belirtmek gerekiyor.

Trump kürtaj karşıtı politikayı ilerletti

Donald Trump, tüm başkanlık görevi boyunca kürtaj erişimini zorlaştırmak amacıyla yargı atamaları, federal fonlama ve kimi kürtaj karşıtı oluşumları destekledi. Donald Trump, daha önce de kürtaj yasağını destekleyen yargıçları atayacağını söyleyerek seçim çalışmasının bir kısmını yürütmüştü. Kürtaj hizmeti sunan kliniklerin desteklerini keserken, kürtajın sağlık sigortası kapsamından da kısmen çıkardı. Ayrıca yönetimi boyunca çok sayıda başka kürtaj karşıtı politikayı ilerletti.

Kadın oyları kritik

Seçimde kimin seçileceği henüz net değil ama kadınların oyu ve katılımı bu seçim için önemli. Ülkede sonuçlara göre kürtaj meselesi de yeniden şekillenecek. Montana, Arizona, Missouri, Nebraska, Colorado, Florida, Maryland, Nevada, New York ve Güney Dakota'daki on milyonlarca seçmene, eyaletlerinin kürtajı nasıl düzenlemesi gerektiği sorulacak. 10 eyalette sadece hamile kadının hayatı risk altındaysa kürtaja izin veriliyor. Dolayısıyla seçmenlerden bu düzenlemeyi oylamaları da istenecek.

Eyaletlerde en erken 12’nci hafta olmak üzere kürtaj kesinlikle yasak sayılıyor. Kürtajın yapılması halinde kadına, eşe ve doktora kimi hapis cezaları ön görülüyor. Oy pusulalarında düzenlemelerle birlikte aynı zamanda bir nevi referandum yapılması planlanıyor. Her eyaletin talebine göre seçmenler, oy pusulasında kürtajla ilgili iki şık arasında seçim yapacak.  Kürtaj hakkının eyalet anayasalarına eklenip eklenmeyeceğine karar verecek. SARYA DENİZ/JINHA