Mayalar, katliamlar ve sonrası…

• Meksika Devlet Başkanı Lopes Obrador, Maya halkından özür diledi. Dünyanın öte tarafında, bizden daha da beter bir ülke değişebiliyorsa, bizde de neden olmasın umudu Lopez. 

Meksika Devlet Başkanı Obrador, "Maya halkından, fetih sırasında bireyler, ulusal ve yabancı makamlar, 300 yıl süren sömürge egemenliği ve 200 yıllık bağımsız Meksika döneminde kendilerine karşı işlenen korkunç suçlar için özür diliyoruz”(*) dedi. Önemliydi bu, çünkü ilk defa, bir Meksika Devlet Başkanın ağzından böyle bir şey duyuldu.

Diğerlerini bırakın sadece 19. Yüzyılın sonundaki, Yucatan isyanında, 250 bin Maya yerlisi katledilmişti.

Doğrusu Obrador’u sevdiğimi söylemeliyim. Fakat bunun asıl nedeni ‘özür dilemesi’ ya da uyguladığı politikalar değil. Hatta genel politik hattı neoliberal çizginin hiç dışında değil ama dünya karanlık ben ne yapayım. Bugünlerde şöyle yanağını sıka sıka sevebileceğimiz bir devlet başkanı bile yok!

Lopez Obrador, seçilir seçilmez, devlet başkanın özel uçaklarını sattı. Yani tarifeli uçuşlarla, acaba hostes ne zaman yemek dağıtmaya başlayacak diye, kokpit kapısını seyrettiğini hayal ettiğimde bu tabii ki hoşuma gidiyor. Ayrıca o meşhur sabahın altısındaki basın toplantılarında, en yakınını bile yolsuzluk soruşturmalarından kayırmamayı sürdürmesi de güzel.

Hele hele bizim gibi bir ülkede bundan iyisi, sarayda kayısı…

Fakat Obrador sempatimin nedeni bunlar da değil, çok daha olgusal. Meksika gibi yolsuzluğun dehşetli olduğu, Mafyanın devletle çalıştığı değil, devletin doğrudan mafya olduğu, şiddetin, hukuksuzluğun, kurumsal olduğu bir ülkede iyi-kötü bir değişiklik yapılabileceğini gösterdiğinden, onu seviyorum. Bana umut veriyor, her şeye rağmen. Dünyanın öte tarafında, bizden daha da beter bir ülke değişebiliyorsa, bizde de neden olmasın umudu Lopez.

- Bazen Ekrem, bazen Mansur, Obrador tadı bırakıyor insanın damağında…

- Ancak Mayaların yüzünün yine de pek güldüğü söylenemez, bu yukarılardaki mahcup pişmanlık halinden. Çünkü aşağıda, gerçekte hiçbir şeyin değiştiği yok. Irkçılık, dışlanmışlık, yoksulluk ve sömürgecilik bu özrü doğrudan palavra statüsüne sokuyor.

- Şili yerlileri Mapuche’lere; Neden hiç gülmüyorsunuz diye sorduklarında, ‘Evinize bir misafir gelse ve 500 yıldır gitmese, siz de gülmezsiniz’ diyorlardı.- 

Ayrıca Lopez Obrador Maya Sahili denilen bölgeyi baştan başa geçecek olan ‘Maya Treni’ adlı turistik projesini yapmakta ısrar ediyor. Bunun sonucu, Mayaların biraz korunmuş son topraklarının, ormanlarının ve burada yaşatabildikleri kültürlerinin ortasına bir hançer sokmaktan başka bir şey değil ve tabii ki her şey bir yana ekolojik olarak dehşet verici. 

Bu yüzden Zapatistalar, zaten hiçbir zaman katılmadıkları seçimlerin sonuncusunda, Obrador kazandığında ‘En kötüsü’ demişlerdi.

Yani bu ‘özür’ içinden tramvay geçen bir şarkıdan başka bir şey değil aslında, sadece hüzünlü bir şarkı…
 
(*) BBC Türkçe- https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-56979449