Sular duruluyor

• Fransa'da sol partiler ve yeşillerin çağrısı ile açıklama yapan İçişleri Bakanı Gerald Darmanin, Yeni Kaledonya yöneticilerine, tartışmalı yasanın ‘derhal geri çekilmesi’ni ve tehdit ve gözdağı dili kullanılmamasını istedi.

Fransa’nın deniz aşırı toprağı kabul edilen Yeni Kaledonya’da tartışmalı seçim kanununa tepki olarak başlayan olaylar duruluyor. Fransa İçişleri Bakanı Gerald Darmanin protestoculara mafya ve provokatör dese de yerel hükümetten yasanın geri çekilmesini istedi. Pazartesi günü yerli Kanak halkının öfke patlamasına yol açan yasa değişikliğinde yerlilerin yüzde 40’lık nüfusları göz önünde bulundurulmadan yerleşimci Frankafon topluma oy kullanma hakkı tanıyordu. Fransa ana karasındaki Sol, Sosyalist ve Yeriller partilerinin zorlamsı ile yasanın geri çekilmesi çağrıları yapıldı. Noumea’daki hükümetin çağrıları dikkate aldığı görülüyor. Paris’in çağrısına Yeni Kaledonay’da 20 kadar milletvekili de destek verdi.

Yerel hükümete de uyarı

Guadeloupe, Martinique, Çayenne ve Reunion adalarının yöneticilerine, tartışmalı yasanın ‘derhal geri çekilmesi’ çağrısında bulunan Paris, bunun diyaloğun yeniden başlaması için bir ‘ön koşul’ olduğunun altını çizdi. Paris, ‘yalnızca siyasi bir çözümün şiddete son verebileceğini ve bir iç savaşı önleyebileceğini’ vurguladı.

Dört adanın yöneticileri, (hükümetin) sokağa çıkma yasağı, ev hapsi, arama kararlarının yanı sıra polis ve jandarmaya takviyede bulunulması gibi istisnai tedbirler getirerek verdiği karşılığın bir çözüm getirmeyeceğini, aksine baskıcı uygulamaların sadece şiddet döngüsünü besleyeceğini ve sakinliğin sağlanmasını engelleyeceğini vurguladılar.

60 kilometrelik yol açıldı

Bölgenin yüksek komiseri Louis Le Franc, protestocuların 60 km'lik (37 mil) yol boyunca kurduğu yaklaşık 60 barikatın yıkıldığını, ancak enkazın temizlenmesi gerektiğinden yol henüz açılmadığını ve bunun birkaç gün süreceğini söyledi.

Fransa'da solcuların ve Yeşillerin çağrısının ardından yapılan bu çağrı, olağanüstü hal (OHAL) ilan eden, orduyu ve özel çevik kuvvet güçlerinin da aralarında bulunduğu en az bin polis ve jandarmayı bölgeye gönderen hükümetin yaklaşımı ile örtüşmüyor. Fransız bakan, olaylar sırasında en az 200 kişinin tutuklandığını ve birçok marketin yeniden açıldığını aktardı.

İsyan deyip suçlamak kolay

Paris, Yeni Kaledonya'da Saha Eylem Koordinasyon Hücresi (CCAT) üyelerini Yüksek Komiser Le Franc’ın ‘isyan’ olarak nitelendirdiği bir ayaklanmaya öncülük etmekle suçluyor.

Noumea'dan gelen haberlere göre bölgedeki şiddet olayları son saatlerde azalsa da durum normale dönmüş değil. Kanakları temsil eden siyasi partiler itidal çağrısında bulunurken, CCAT sokaklara dökülmek ve şiddete başvurmak anlamına gelse bile değişim isteyen aşırı kanadı temsil ediyor. Paris, Azerbaycan'ı yangına körükle gitmekle suçlarken, bazı çevreler bölgedeki olaylarda Çin'in rolüne işaret ediyorlar. NOUMEA