‘Süngerli oda’ en ağır işkence

• Gözaltı merkezleri ve cezaevlerinde cinsel şiddet vakaları artıyor. 2024 yılında 55 vaka kaydedilirken, cezaevlerindeki kadınların özellikle ‘süngerli oda’ işkencesine maruz bırakıldı. 

Gözaltında Cinsel Taciz ve Tecavüze Karşı Hukuki Yardım Bürosu, Türkiye'deki kadına yönelik cinsel işkence ve şiddet vakalarındaki artışa dikkat çekeren, 2024 yılında 55 başvuru aldıklarını belirtti.

1997 yılından bu yana çalışmalarını sürdüren Büro, 2024 yılında da gözaltı merkezleri ve cezaevlerinde kadına yönelik cinsel şiddet ve işkencenin yaygın bir şekilde sürdüğüne işaret etti. Raporda, çıplak arama, fiziksel şiddet, tehdit, hakaret ve cinsel taciz gibi yöntemlerin kadınların en çok maruz kaldığı uygulamalar olduğu belirtildi.

Kadına yönelik şiddetle mücadelede bir dönüm noktası olarak kabul edilen İstanbul Sözleşmesi’nden Türkiye'nin 2021 yılında çekilmesi, hem toplumsal algıyı hem de şiddet vakalarının seyrini olumsuz yönde etkiledi. Bu durumun kadına yönelik şiddet ve kadın cinayetlerinde gözle görülür bir artışa neden olduğu vurgulandı.

Hukuka aykırı uygulamalar

Gözaltı ve cezaevi koşullarında uygulanan işkence yöntemleri, ulusal ve uluslararası yasalara aykırılık teşkil ediyor. Raporda şu detaylara yer verildi: Süngerli oda uygulaması, cezaevlerinde izolasyonun en ağır biçimlerinden biri olarak kullanılıyor. 2021 yılında Kandıra Cezaevi’nde yaşamını yitiren Garibe Gezer’in ölümü, bu uygulamanın tehlikelerine somut bir örnek olarak gösteriliyor.

2024 yılında ofise başvuran mağdurların profili ve maruz kaldıkları şiddet türleri şöyle:

*55 başvuru (40 kadın, 1 çocuk, 14 trans birey)

Etnik dağılım: 37 Kürt, 15 Türk, 3 sığınmacı (1 Iraklı-Arap, 1 Faslı-Arap, 1 Sudanlı)

Şiddet türleri:

*20 darp,

*22 cinsel taciz,

*12 çıplak arama,

*9 sinkaflı küfür,

*1 tecavüz,

*9 tıbbi işkence.

Büro, bağımsız hekimlerin raporlarının delil kabul edilmemesini ciddi bir sorun olarak tanımladı. İşkence vakalarının tespiti ve belgelenmesinde yalnızca Adli Tıp raporlarının kabul edilmesi, mağdurların adalete erişimini zorlaştırıyor. İSTANBUL