Tütün tarlasında ömürlük emekler

• Tütün tarlalarında saatlerce çalışan kadınlar hem fabrikaların emek sömürüsü hem de devletin baskısı karşısında mücadele sürdürdü. Emeğin karşılığını alamayan kadınlar, dur durak bilmeden ev işlerinde de çalışmak zorunda bırakılıyor.

Ekonomik kriz yurttaşın cebine, mutfağına yansıdığı gibi tarlaları da etkiledi. Türk lirasının döviz karşısındaki değer kaybıyla çiftçinin, köylünün tarlasından ürün alması zorlaşırken, bu zamlar silsilesi tarlalarda çalışanları da etkiliyor. Amed’in Farqîn (Silvan) ilçesine bağlı Qizlalê (Kızlal) köyünde yaşayan ve tütün tarlasında çalışan kadınlar, ekonomik krizle beraber yaşadıkları zorlukları anlattı.

Hem evde hem tarlada işçi

Dêrika Muqûrê köyünde dünyaya gelen ve 13 yaşında evlendirildikten sonra Qizlalê (Kızlal) köyüne yerleşen Meliha Başkale, çocukluğundan beri tütün işiyle uğraştığını dile getirdi.

Başkale, “Kendimi bildim bileli tütün yapıyorduk, buğday ekiyorduk, hayvanlara bakıyorduk bu zamana kadar. Zorlu bir yaşamımız oldu” sözleriyle kadınların sürekli olarak ev ve tarla işlerinde çalıştığını belirtti.

Fabrikanın keyfi emek sömürüsü

Daha önce tütünü toplayıp deste haline getirerek kurutup fabrikalara götürdüklerini söyleyen Başkale, “Fabrika keyfine göre bize para veriyordu. Canı isteseydi çok verirdi, istemeseydi az verirdi. Tütünü beğenmediklerinde de hepimizin gözü önünde yakıyorlardı. Ezelden beridir yaşamımız hep zorlukla geçti. 70 yaşındayım her işi yaptım, her türlü zorluğu da çektim” ifadelerini kullandı.

Devlet baskısı zorlukları katladı

Başkale, tütün işinin eskiden daha zorlu olduğunu ve bu zorluğunun yanında devletten de baskı gördüklerini belirtti ve ekledi: “Biz evde işlerimizi yapıyorduk, askerler geldi köyü taramaya başladılar. Evlerimizi, tarlalarımızı yaktılar. Ondan sonra erkekleri meydanda toplayıp coplarla dövüyorlardı. Çok zulüm gördük Türk devletinden ve hala da görüyoruz.”

Çocukların ihtiyaçları bile karşılanmıyor

Ardından söz alan Müzeyyen Doğudemir ise 40 yıldır sabah 04:00’te başlayıp 12:00’ye kadar tarlada çalıştığını söylüyor.

Topladıkları tütünleri deste haline getirip kuruttuktan sonra sattıklarını ve emeklerinin karşılığını ise alamadıklarının altını çizen Doğudemir, “Zar zor idare ediyoruz, bazen çocuklarımızın ihtiyaçlarını bile karşılayamıyoruz. Burada tütünden başka bir iş yapamıyoruz” dedi. JINNEWS/AMED