Cennet değil, travma ülkesi

• İzlanda'da kadınların yüzde 40'ı cinsel ya da fiziksel saldırıya uğrarken, birçoğu travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) yaşıyor. Finlandiya, Danimarka ve İsveç'te de yaşam boyu cinsel veya fiziksel saldırı oranları Avrupa'nın geri kalandan daha yüksek.

Yüksek gelirli İskandinav ülkesi olan İzlanda, Dünya Ekonomik Forumu'nun küresel cinsiyet eşitliği sıralamasında 15 yıldır üst üste zirvede yer alıyor ve son yarım yüzyıldır kadın ve erkeklerin ülkeyi yönetme olasılığı eşit.  Ancak yapılan araştırmalarda, kadınlar için dünyanın en iyi ülkesi ve cenneti olduğunu savunan İzlanda'da kadınların yaklaşık yüzde 40'ının cinsel ya da fiziksel saldırıya uğradığı ve birçoğunun travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) yaşadığı belirtildi.

JAMA Network Open dergisinde yayınlanan çalışmada, İzlanda'da 18 ila 69 yaşları arasındaki yaklaşık 28.200 kadınla yapılan ankette, ölü doğum, kürtaj, boşanma veya ayrımcılık ve aşağılanma gibi 23 "yaşam stresi" yaşayıp yaşamadıkları soruldu.

Her 3 kadından 2’si cinsel tacize maruz kaldığını söylerken, bu durum en yaygın yaşam stres faktörü olmuş ve bunu yaşamı tehdit eden hastalık ya da yaralanmalar (yüzde 58,1) ve kazalar, yangınlar ya da patlamalar (yüzde 51,1) izlemiştir.

İzlanda Üniversitesi'ndeki çalışmanın arkasındaki araştırmacılar, katılımcıların PTSD semptomlarını da değerlendirmiş ve genel olarak kadınların yüzde 15,9'unun olası PTSD'ye sahip olduğunu tespit etmiştir.

Cinsel saldırıya uğrayan kadınların PTSD'ye sahip olma olasılığı, çocuklarının ellerinden alınması, ani ve şiddetli bir ölüm ya da doğal afet gibi başka herhangi bir yaşam stresine maruz kalan kadınlardan daha yüksek.

Evde, işyerinde, her yerde taciz

Araştırmaya göre cinsel şiddet, ilk kez 12 yaşından küçükken saldırıya uğrayan kadınlar ve bir partner ya da ebeveyn gibi bir akraba tarafından saldırıya uğrayanlar için daha travmatik. Çalışmada, kadınların cinsel şiddet mağduru olma olasılığının erkeklerden yaklaşık dört kat daha fazla olduğu ve kadınların diğer istenmeyen cinsel karşılaşmalar yaşama olasılığının da daha yüksek olduğu tespit ediliyor.

İzlanda'da yapılan bir başka analiz, işyerinde cinsel şiddete maruz kalan kadınların depresyon, anksiyete, intihara teşebbüs, uyku sorunları yaşama ve aşırı alkol alma olasılıklarının daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor.

İskandinav paradoksu

Araştırmaya göre Finlandiya, Danimarka ve İsveç'te yaşam boyu cinsel veya fiziksel saldırı oranları Avrupa'nın geri kalanına kıyasla daha yüksek. Ayrıca, İspanyol araştırmacılar Avrupa ülkelerindeki mevcut evlilik içi şiddet oranlarını araştırdıklarında, İskandinav ülkeleri ile diğer ülkeler arasındaki eşitsizlik önemli ölçüde azaldığı görülüyor.

Hükümetin planı

Son yıllarda İzlanda hükümeti bir kadın sığınma evinin finansmanını artırmış, kamuoyu bilinçlendirme kampanyalarını finanse etmiş ve dijital cinsel şiddet ve ısrarlı takibi açıklığa kavuşturmak için ceza kanununda değişiklikler yapmıştır.

Ayrıca Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi'ne göre 2018 yılında tecavüzün tanımını rızayı vurgulayacak şekilde değiştirmiştir. REYKJAVIK