USAID kararı güvenliğe tehdit

• DAİŞ çeteleri ve ailelerine giden USAID yardımının kesilmesi, Kürtlere ek bir yük oldu. Bir günlük kesintinin Kürtlere maliyeti 4 milyar Suriye Lirası.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Waltz, ABD Uluslararası Kalkınma Dairesi’nin (USAID) stratejik çıkarlarına uygun olmadığını ve para israfı olduğunu söyleyerek kapatılmasını savundu. NBC kanalının “Meet the Press” programına verdiği demeçte, yapılan yardımların çok nadir ulaştığını ve çoğunun yanlış yerlere gittiğini dile getiren Waltz, “Bu konuya iyice bakmamız gerekiyor. Hızlı hareket etmemiz gerekiyor ve şu anda yapılan tam olarak bu” diye ekledi.

Donald Trump, geçen hafta 10 bin çalışanı olan USAID’in kapatılması emrini verdi. Uluslararası Kalkınma Dairesi’nin programları ya Dışişleri Bakanlığı'nın kontrolüne geçti ya da feshedildi. USAID’in Washington'da bulunan merkezinin girişindeki logo söküldü. Kuzey Doğu Suriye Özerk Yönetimi’nin güvenliğini sağladığı Hol ve Roj kampları ile hapishanelerde kilit altında bulunan on binlerce DAİŞ’li için kullanılan ABD yardımının kesilmesi, yeni bir masraf ve güvenlik tehdidi haline geldi.

Bir gün bile sorun oldu

USAID yardımı olarak Kuzey Doğu Suriye Özerk Yönetimi’ne ulaşan ancak kamplarda ve hapishanelerde tutulan DAİŞ’lilerin bakımı için kullanılan kaynağın kesilmesi, Kürtlere yeni sorunlar olarak yansıdı. Hol ve Roj kamplarının yönetiminden sorumlu ABD merkezli insani yardım kuruluşu Blumont, 24 Ocak’ta ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından yardımları durdurma emri aldı. Yardım çalışanlarının işe gitmemesiyle birlikte gıda, su ve temel hizmetler aksadı. Üç gün sonra Blumont’a iki haftalık bir muafiyet tanındı ancak bu süre bugün dolacak.

Hol kampının yöneticisi Cihan Hanan, yaşanan belirsizliğe dikkat çekerek, “Ne olacağını bilmiyoruz. Ekmek dağıtımı bile durabilir” dedi. Bir günlük kesintinin yarattığı durumu anlatan Hanan, “Öğleden sonra kampa ekmek ulaştırabildik. Bir gün için 5 bin torba ekmek, bu da 4 milyar Suriye Lirası’ydı. Özerk Yönetim bu maliyeti karşılayamaz,” dedi. Hol kampında, insanlığa karşı suçlara karışmış ve halen de kendi iç hiyerarşisini sürdürerek zaman zaman infazlar gerçekleştiren, çoğunluğu kadınlar ve çocuklardan oluşan on binlerce kişi tutuluyor. 2019’da toprak hâkimiyetini kaybetmesine rağmen DAİŞ’in ideolojisi, özellikle kamplarda ve cezaevlerinde varlığını sürdürüyor.

Kürtlere yük olacaklar

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, “hayati yardım” kapsamında bazı insani yardım projelerine başvuru hakkı tanıdı. Ancak hangi projelerin devam edeceği belirsiz ve bu durum, uluslararası insani yardım çalışanlarını, diplomatları ve bölgedeki yetkilileri endişelendiriyor.

Kampları denetim altında tutan Kuzey Doğu Suriye Özerk Yönetimi yetkilileri, ekmek dağıtımı için milyarlarca Suriye Lirası harcamak zorunda kaldıklarını ve bu yükün sürdürülemez olduğunu söylüyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), bu kesintilerin “hayati tehlike yaratacağını ve güvenlik risklerini artıracağını” duyurdu.

Hapiste tutulan azılı çeteler

Kürtlerin kendileri için kullanamadıkları ABD yardımı, DAİŞ çetelerinin cezaevlerinde bakımı ve gıdası için kullanılıyor. USAID yardımının kesilmesi, güvenlik zafiyetini de beraberinde getiriyor; DAİŞ’lilerin cezaevlerinden kaçması kolaylaşacak.

Hesekê’deki Panorama Hapishanesi’nin müdürü, DAİŞ hücrelerinin yeniden organize olacağını ve cezaevlerine saldırabileceğini belirtti. 2014’ten bu yana ABD’nin desteklediği Kürt güçleri, DAİŞ’e karşı mücadelede en önemli aktörlerden biri oldu. Ancak, Trump yönetiminin hem askeri hem de insani yardımları kesmesi, Kürtleri DAİŞ’e karşı mücadelede yalnız bırakabilir. WASHINGTON