• Qers'in Qaxizman (Kağızman) Belediyesi Eşbaşkanı Mehmet Alkan'a hapis cezası verilmesinin ardından belediye gasp edildi. Böylece seçimlerin üzerindengeçen 11 ayda 12 belediyeye AKP iktidarı tarafından el konulmuş oldu. 

Türk İçişleri Bakanlığı, Qaxizman Belediyesi’ne kayyum atadı. Eşbşkanlar irade gaspı olan bu kararı tanımadıklarını belirterek, mücadeleye devam edeceklerini söyledi. DEM Parti, "Kayyum, AKP iktidarının halkın seçme ve seçilme hakkına karşı açtığı savaştır" diyerek tepki gösterdi. 

Qers’in Qaxizman (Kağızman) Belediyesi Eşbaşkanı Mehmet Alkan'a, yargılandığı davanın 20 Şubat'ta görülen karar duruşmasında “Örgüt üyesi olmak" iddiasıyla 6 yıl 3 ay hapis cezası verildi. Ardından belediye binası polis ablukasına alındı. Türk İçişleri Bakanlığı, zaten bunun çin verilen cezayı gerekçe göstererek Alkan'ı görevden aldı ve yerine İlçe Kaymakamı Okan Daştan’ı kayyum olarak atadı. Qers genelinde 2 Mart'a kadar eylem ve etkinlik yasağı getirildi.

 

 

İlçede protesto edildi

Kayyum atanması kentte protesto edildi. DEM Parti Qaxizman İlçe Örgütü binasından ilçe meydanına kadar yürüyüş düzenlendi. Yürüyüş sonrası açıklama yapıldı. Açıklamaya Qaxizman Belediyesi Eşbaşkanları Mehmet Alkan, Güner Hatay, DEM Parti milletvekilleri Nejla Demir, Heval Bozdağ, Yılmaz Hun ve çok sayıda partili katıldı. Agirî Milletvekili Nejla Demir, halkın iradesini hiçe sayan inkarcı ve retçi zihniyeti kınadıklarını belirterek, "İktidar, çeşitli bahanelerle eşbaşkanlara dava açıyor; belediyeleri ablukaya alarak polis ve askerlerle halkı korkutuyor ve son olarak kayyum atıyor" dedi. 

Kayyumu tanımıyoruz

Qaxizman Belediyesi Eşbaşkanı Mehmet Alkan da “Bizler bu ilçenin sahipleriyiz. Kayyum kimdir bilmiyoruz, o da bizi tanımıyor. Uyduruk bir davayla dosya açtılar ve kayyuma yol açmak için bir ceza verdiler. Cezayı da kabul etmiyoruz, kayyumu da tanımıyoruz. Bu belediye halkındır başka kimsenin değildir. Bunu yine alacağız" diye konuştu. 

Kürtlere farklı hukuk

Qaxizman Belediyesi Eşbaşkanı Güner Hatay ise şunları söyledi: "Mesele Kürt olunca hukuk farklı işliyor. Eşbaşkanımıza açılan dava hukuki bir dava değildir. Maalesef kayyum atamalarıyla Kürt halkının iradesini ayaklar altına alıp yok etmek istiyorlar. Kürt halkının çok uzun yıllardır verdiği bir mücadele var. Bizler de bu mücadelenin parçasıyız. Bu topraklara demokrasi ve barış gelene kadar mücadelemizi sürdüreceğiz." 

Halk iradesinden korkuyorlar

DEM Parti'den yapılan ilk açıklamada, "Halkın iradesinden korkanlar yine devrede. Atanan kayyum, AKP iktidarının halkın seçme ve seçilme hakkına karşı açtığı savaştır. Kayyum gasplarını ne biz ne de halkımız kabul edecek. Demokrasiye, halkın iradesine, seçilmiş belediye eşbaşkanlarımıza yapılan bu darbeyi asla tanımıyoruz. Kayyum düzeni çökecek, halk kazanacak" denildi. 

Masa başı oyunlarıyla

CHP Genel Başkan Yardımcısı Burhanettin Bulut da yaptığı açıklamada, şunları belirtti: "31 Mart seçimlerinin üzerinden bir  yıl bile geçmeden iktidar, seçimlerde kazanamadığı 12 belediyeye masa başı oyunlarıyla el koydu. Kağızman Belediyesi’ne kayyum atamak, Kağızmanlıların iradesine ve demokrasiye vurulan bir darbedir. Bu hukuksuzluğu, demokrasi düşmanlığını, kayyum zorbalığını reddediyoruz."

Qers Barosu: Kabul edilemez

Qers Barosu, kayyum atanmasına ilişkin yazılı açıklama yaptı. Demokratik hukuk devletinde halkın iradesinin, en temel meşruiyet kaynağı olduğu vurgulanan açıklamada, şunlar ifade edildi: "Kağızman Belediyesi’ne kayyum atanması, seçmen iradesinin yok sayıldığı, demokratik değerlerin ve hukuk devletinin zedelendiği bir süreç olarak karşımıza çıkmaktadır. Seçimle gelen yöneticilerin görevden alınması, ancak ve ancak yargı denetimi ve bağımsız mahkemelerin kararlarıyla mümkün olmalıdır. Oysa ülkemizde kayyum uygulamaları, yargı süreci tamamlanmadan, idari kararlarla ve hukuki denetim mekanizmaları işletilmeden hayata geçirilmektedir. Bu durum, hukuk devletinin temel ilkelerinden olan kuvvetler ayrılığına ve hukukun üstünlüğüne aykırıdır. Anayasa’nın ve uluslararası sözleşmelerin koruması altında bulunan seçme ve seçilme hakkı, keyfi idari kararlarla ortadan kaldırılamaz." 

Zorla belediyelere çöküyor

DEM Parti Grup Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit ise Meclis’te düzenlediği basın toplantısında, "AKP kazanamadığı, sandıktan halkın rızasını alamadığı her yerde zorla o belediyelere çökmeye çalışıyor. Bunun adı çökme operasyonudur. Halkın iradesine el koymadır. Zorbalıktır" dedi. Kayyum ataması için eşbaşkanlara ceza verildiğini belirten Gülistan Kılıç Koçyiğit, şunları söyledi: "Hızlandırılmış yargısal süreçler, raflardan indirilen dosyalar, uydurma suçlar, uydurma gizli tanıklar eliyle arkadaşlarımıza henüz cezası kesinleşmemiş olan birinci derece mahkemelerde talimatlı bir şekilde ceza veriliyor ve ardından hemen bu cezalar gerekçe gösterilerek de kayyum atanıyor. Kaynakların halka gitmesine tahammülü olmayan AKP, yağmalamak, yandaşlarına kaynak aktarmak, belediyenin içini boşaltmak, kayyum siyasetiyle ayakta kalmak istiyor. Burada bir hukuktan bahsetmiyoruz. Mesele siyasidir."  

 

* * *

11 ayda 12 kayyum

Seçimlerin ardından Haziran 2024'ten itibaren 12 belediyeye kayyum atandı.

CHP yaklaşık yüzde 38 oyla 1977'den bu yana ilk kez Türkiye'de birinci parti olmuş, Türkiye'nin en büyük üç ili İstanbul, Ankara ve İzmir de dahil olmak üzere, 81 ilin 35'inde yerel seçimleri kazanmıştı. AKP yaklaşık yüzde 35 oy alarak, kurulduğu 2001'den bu yana ilk kez katıldığı bir seçimde ikinci sıraya geriledi.

Wan'daki ilk deneme

Seçimlerin ardından ilk kayyum girişimi, Wan'da yaşandı. AKP iktidarı, halkın direnişi karşısında geri adım atmak zorunda kaldı. Halkın iradesine saldırmakta ısrar eden iktidar, 3 Haziran'da Colemêrg Belediyesi'ne kayyum atandı. Belediye Eşbaşkanı Sıddık Akış tutuklandı. Akış, 5 Haziran'da yargılandığı Hakkari 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 19 yıl 6 ay cezaya çarptırıldı. 

'Kent Uzlaşı' modeliyle seçilen CHP'li Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer, 30 Ekim 2024'te "Örgüt üyesi olmak" iddiasıyla gözaltına alındı ve tutuklandı. Özer'in yerine İstanbul Vali Yardımcısı Can Aksoy atandı.

DEM Parti'li Mêrdîn Büyükşehir, Êlih ve Riha'nın Xelfetî belediyelerine 4 Kasım'da kayyum atandı. Mêrdîn Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanı Ahmet Türk'ün görevden alınmasına Kobanê davasında 10 yıl hapis cezası alması ve hakkında devam eden dava ve soruşturmalar gerekçe gösterildi. 

Êlih Belediyesi Eşbaşkanı Gülistan Sönük'ün ve Xelfetî Belediyesi Başkanı Mehmet Karayılan'ın görevden uzaklaştırılması konusunda da "Silahlı terör örgütüne üye olma" suçundan aldıkları 6 yıl hapis cezaları ve haklarında "Silahlı terör örgütüne üye olma" suçlamasıyla yürütülen soruşturmalar gerekçe gösterildi. Yerlerine Mardin Valisi Tuncay Akkoyun, Batman Valisi Ekrem Canalp, Halfeti Kaymakamı Hakan Başoğlu kayyum olarak atandı.

 DEM Parti'li Dêrsim Belediyesi ile CHP'li Pulur (Ovacık) Belediyesi'ne 22 Kasım'da kayyum atandı. Konak, "PKK üyeliğinden" ceza almış olması ve "PKK propagandası yapmak" suçlamasıyla hakkındaki soruşturmanın devam etmesi nedeniyle; Sarıgül de "PKK üyeliğinden" ceza almış olması nedeniyle görevden uzaklaştırıldı. Tunceli Valisi Bülent Tekbiyikoglu, kayyum olarak atandı. Sarıgül'ün yerine Ovacık Kaymakamı Hüseyin Şamil Sözen atandı.

DEM Parti'li Wan'ın Miks (Bahçesaray) Belediyesi Eşbaşkanı Ayvaz Hazır 29 Kasım'da görevden alınarak yerine kayyum atandı. Hazır'a 2015'te belediyenin basın biriminde çalışırken izlediği bir basın açıklaması nedeniyle 3 yıl 11 ay ceza verilmesi ve "Örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla hakkında devam eden soruşturma, kayyuma gerekçe yapıldı. DEM Parti, yerel seçimlerde Wan'daki 14 belediyenin tamamını kazanmıştı.

DEM Parti yönetimindeki Mersin/Akdeniz Belediyesi Eşbaşkanları Nuriye Arslan ve Hoşyar Sarıyıldız, 10 Ocak'ta gözaltına alındıktan sonra tutuklandı. Akdeniz Belediyesi'nde 14 Ocak'ta kayyum atandı. Aynı gün CHP'li Beşiktaş Belediye Başkanı Rıza Akpolat, Balıkesir'deki ailesinin evinden gözaltına alınarak İstanbul'a götürüldü ve 17 Ocak'ta "Suç örgütüne üye olma", "İhaleye fesat karıştırma" ve "Haksız mal edinme" suçlamalarıyla tutuklandı. Bu göreve Beşiktaş Belediye Meclis Üyesi Ömer Rasim Şişman vekillik ediyor.

Sêrt Belediyesi Eşbaşkanı Sofya Alağaş'a uydurulan bir dava hızlanarak 29 Ocak'ta  6 yıl 3 ay hapis cezası verildi ve Sêrt Belediyesi'ye Siirt Valisi Kemal Kızılkaya kayyum olarak atandı. 

Wan Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanı Abdullah Zeydan'a 11 Şubat'ta "Terör örgütüne yardım etmek" ve "Basın yoluyla terör örgütü propagandası yapmak" iddiasıyla yargılandığı davada 3 yıl 9 ay hapis cezası aldı. Ardından görevden alındı ve yerine Van Valisi Ozan Balcı kayyum olarak atandı.

Son olarak Qaxizman Belediyesi Eşbaşkanı Alkan'a uydurulmuş bir davadan ceza verildi ve belediye gasp edildi.