Dünya silahlanıyor

• Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü (SIPRI) silah satışları raporunda satışların neredeyse ikiye katlandığını belgeledi. Türk devleti silah satışında 11. sırada.

Avrupa ve dünya devletleri vatandaşlarını yeni bir küresel savaşa hazırlıyor. Birçok ülke askerliği zorunlu hale getirmeye çalışırken savaş aracı üretimleri ve silah satışlarını rekor seviyelere ulaştı. Avrupa'nın silah ithalatı neredeyse iki katına çıktı, ABD ve Fransa'nın ihracatı önemli ölçüde arttı, Türkiye en çok silah ihraç eden ülkeler sıralamasında 11’inci sıraya yükseldi. Rusya, en çok silah satan ülkeler listesinde ABD’nin hemen arkasındaki yerini Fransa’ya bıraktı.

Silah satışları ikiye katlandı

Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü (SIPRI) uluslararası silah transferlerine ilişkin yeni veriler içeren raporunu yayınladı. Son beş yıldaki silah transferi hareketini, bir önceki beş yıllık dönemle karşılaştıran SIPRI raporuna göre, Avrupalı devletler 2014-18 ile 2019-23 arasında silah ithalatını yüzde 94 artışla neredeyse ikiye katladı.

Silah tüccarı ülkeler 2019-23'te Asya, Okyanusya ve Ortadoğu'ya yönelik silah satışlarını büyük oranda artırdı. Afrika ve Güney Amerika’daki silah tekellerinden alınan silahlardaki talep düşüşü nedeniyle küresel silah ticaretinin hacmi yüzde 3,3 oranında gerileme kaydetti.

ABD, Fransa ve Rusya

ABD, Fransa ve Rusya’nın ardından İtalya, Güney Kore, Çin, Almanya, İngiltere, İspanya ve İsrail listede ilk 10’da yer aldı. İsrail’in hemen ardından Türkiye 11’inci sıraya yerleşti.

ABD, Fransa ve Rusya'nın ilk 3’e yerleştiği silah ihracatçıları listesine bakıldığında, iki ülke, İtalya (yüzde 86) ve Güney Kore (yüzde 12) satışlarını artırdı. Fransa silah satışında yüzde 47 artışla rekora koştu.  İlk 10’da yer alan beş ülkenin ise satışları düştü: Çin’in satışları yüzde 5,3, Almanya satışları yüzde 14, İngiltere’nin yüzde 14, İspanya’nın yüzde 3,3 ve İsrail’in yüzde 25 azaldı. Buna göre, küresel silah satış pazarında ABD yüzde 42, Fransa yüzde 10,5, Rusya yüzde 10,5, Çin yüzde 5,8, Almanya yüzde 5,6 pay aldı.

Ekmek yok SİHA verelim

SIPRI’nin raporunda yer alan verilere göre, Türkiye, silah satışını yüzde 100’ü aşan oranla artırarak dünyanın en büyük 11’inci silah ihracatçısı konumuna geldi. Türkiye, en fazla silahı yüzde 15 ile Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE), yüzde 13 ile Katar’a ve yüzde 11 ile Pakistan’a sattı. BAE, Bahreyn ve Bangladeş’in en çok silah satın aldığı ikinci ülke Türkiye oldu.

Ukrayna’ya savaşın başında sağladığı Bayraktar TB2 İnsansız Hava Aracı (İHA) ile silah sanayisinin dikkatini çeken Türkiye, Sahraaltı Afrikası’ndaki devletlere de yüzde 6,3 ile en çok silah tedarik eden dördüncü ülke oldu. Nijerya’ya satılan savaş helikopteri, eğitim uçağı ve insansız hava aracı (İHA) teslimatları Türkiye’yi sıralamada yükselten satışlar olarak gösterildi. Silah ithalatı sıralamasında ise, Türkiye dünyanın en büyük 17’nci silah alıcısı olarak yer aldı. Türkiye’nin silah ithalatı yüzde 29 oranında düşerken, Ankara en çok İspanya, İtalya ve Rusya’dan alım yaptı.

Fransa’nın silah ihracatında yüzde 47 rekor artış

Fransa'nın silah ihracatı ikinci beş yıllık dönemde yüzde 47 arttı ve ilk kez Rusya'nın hemen önünde ikinci en büyük silah ihracatçısı oldu. Fransa'nın en büyük müşterileri toplam yüzde 42 pay ile Asya ve Okyanusya'daki devletler ve yüzde 34 ile Ortadoğu ülkeleri. SIPRI araştırmacısı Katarina Djokic, “Fransa, silah endüstrisini ihracat yoluyla artırmak için güçlü küresel talep fırsatını kullanıyor. Fransa, savaş uçaklarını Avrupa dışına satma konusunda özellikle başarılı oldu” sözleriyle bu yükselişi açıklıyor.

En çok Hindistan aldı

SIPRI verilerine göre Hindistan dünyanın en büyük silah ithalatçısı. 2019-23 döneminde büyük silah transferlerinin yaklaşık yüzde 37'si Asya ve Okyanusya'daki devletlere gitti. Bu oran tüm bölgeler arasında en büyük pay, ancak 2014-18'deki yüzde 41'e göre hafif bir düşüş yaşandı.

ABD, 25 yıl aradan sonra ilk kez Asya ve Okyanusya'nın en büyük silah tedarikçisi oldu. ABD, bölgedeki devletlerin silah ithalatının yüzde 34'ünü sağlarken, yüzde 19’unu Rusya, yüzde 13'ünü de Çin tedarik etti. STOCKHOLM