Evin Cezaevi’nde yaşam ve mücadele

• Nasim, Evin Cezaevi’nde tutuklu bulunduğu 500 gün boyunca idamla tehdit edildi ve her gün 12 saat sorguya alındı. Rezvaneh, cezaevinde anne oldu. İki yaşına kadar yanında tutabileceği kızı, daha sonra kendisinden alınacak. Çarşafları tuvale çeviren gazeteci Vida ise diğer tutsakların portrelerini çiziyor. 

İran’daki Evin Cezaevi’nde rehin alınan kadın tutsaklar, işkence ve idam tehditlerine rağmen direniyor. Jîna Emînî’nin katledilmesiyle birlikte kadınları hedef alan rejim, cezaevinde onlara adeta cehennemi yaşatıyor. Cezaevinin koşulları da başlı başına bir işkence yöntemi olarak karşımıza çıkıyor. 

70 kadın tutsak dört büyük odada kalıyor. Her odada 20’ye yakın kadın üç katlı ranzalarda yatıyor. Kışın sıcak su torbalarıyla ısınmaya çalışırken, yazın bunaltıcı sıcaklarında ise ter döküyorlar. Küçük mutfakta yemek pişirebiliyor, parayla kantinden erzak alabiliyorlar. İki banyo ve bir tuvalet ortak kullanılıyor. Her akşam diş fırçalamak ve diğer ihtiyaçlarını karşılamak için sıraya giriyorlar.

500 günlük idam korkusu

BBC, daha önce tutuklanan kadınların anlatımlarından yola çıkarak, cezaevindeki koşullara dikkat çekiyor. Rap müzik ve makyaj tutkunu 36 yaşındaki kuaför Nasim, ‘Jin, Jiyan, Azadî’ protestolarında tutuklandı. İki metrekarelik hücrede dört ay kaldı. Her gün 12 saat sorguya alındı. Diğer tutsakların işkence seslerini dinledi. Vücudunda kesik ve morluklar oluştu. İdam tehditleri altında 500 gün geçirdi. Rejime karşı silahlanma ve propaganda suçundan altı yıl hapis, 74 kırbaç ve Tahran’dan uzak bir kasabada 20 yıl sürgün cezası aldı.

Cezaevinde anne oldu

Protestolarda eşiyle birlikte tutuklanan Rezvaneh, sorguda eşine işkence tehditleriyle karşılaştı. Yıllarca çocuk özlemi çeken Rezvaneh, eşiyle özel görüşmede hamile kaldı. Ultrason çektirebilmesi bile dört ay sürdü. Sara hastası olduğu için düşük riski yaşadı. Ekim ayında bir kız çocuğu dünyaya getirdi. Genç anne, stres nedeniyle çocuğuna süt veremiyor. Beş yıllık cezasının dört yılı kalan anne, bebeğiyle cezaevine dönmek zorunda. İki yaşına kadar yanında tutabileceği kızı, sonra akrabalarına veya yuvaya yerleşecek.

Duvarları süsleyen gazeteci 

Çarşafları tuvale çeviren gazeteci Vida, diğer tutsakların portrelerini çiziyor. İdam cezası alan Kürt aktivist Pexşan Ezîzî’nin portresini cezaevinden kaçırmayı başardı. Bahçe duvarına çizdiği yıkık tuğlaların arkasındaki orman resmi cezaevi idaresince silindi. Koridora çizdiği çita resmi de yok edildi. Sadece sigara içilen koridordaki mavi dalga deseni kaldı.

Nergis’in sağlık mücadelesi

Hayati risk taşıyan kalp ve akciğer hastalığı olan Nergis Muhammedi, başörtüsü takmayı reddettiği için tedavi olamadı. Bunun üzerine tutsaklar iki haftalık açlık grevi yaptı. Nergis, bundan sonra hastane izni aldı. Nobel ödüllü Muhammedi’nin aralık başında 21 günlük tıbbi izni başladı.

İdama mahkum edilen Kürt 

DAİŞ çetelerinin saldırılarında mağdur olanlara yardım etmek için Başûr ve Rojavayê Kurdistan’n dolaşan Pexşan, rejime karşı silahlanma suçundan idam cezası aldı. Vida’nın çizdiği portresi cezaevinden kaçırıldı. 

Ortak direniş

Her Salı günü idamları protesto eden kadınlar, bahçede slogan atıyor. Açlık grevi yapıyorlar. Jîna’nın ölüm yıldönümünde başörtülerini yaktılar. Protestolar nedeniyle hücre ve görüş yasağı cezası alıyorlar. TAHRAN