• 27 yıldır Türk zindanlarında rehin tutulan tutsak Zeki Bayhan, “Sıfıra Yükselmek” kitabında zihniyet ve kültür olarak erkeklik olgusunu irdeliyor.

Kocaeli 2 No’lu F Tipi Cezaevi'nde tutulan 27 yıllık tutsak Zeki Bayhan’ın, “Sıfıra Yükselmek: Erkekliğin Kültürel İnşası ve Karşı Mücadele Üzerine” adlı kitabı Dipnot Yayınevi aracılığıyla raflardaki yerini aldı. Bayhan'ın kitabı, 1 Ekim 2018 tarihinde Aram Yayınları’nda yayınlanan “Sıfıra Yükselmek” kitabının devamı niteliğinde.

2012-2014 yılları arasında Erzurum ve Sincan cezaevlerinde bulunduğu sırada hazırladığı ve “kolektif bir emeğin ürünü” olarak tanımladığı Bayhan’ın eseri Ekim ayında okuyucuyla buluştu.

“Erkeklik” olgusunun irdelendiği kitap, bu konudaki çalışmalar açısından ufuk açıcı bir eser niteliğinde.

Erkeklik kültürü

Bayhan, kitabın ismine dair şu sözleri kullanıyor: “Erkek önce hem kendisinin hem de kadın ve toplumun özgürlüğü önünde engel olan erkeklik kültürünün negatif etkilerine dair bir farkındalığa ulaşmalı ve bu farkındalıkla kendindeki bu engel halini ortadan kaldırmalıdır. Bu mücadelenin alanı erkeğin kendi zihin dünyası ve kişiliğidir. Bu en hali nedeniyle erkeklerin özgürlük kültürü bağlamında mevcut konumu ‘Sıfırın altıdır’. O nedenle önce ‘Sıfıra Yükselmek’ gerekiyor. Cinsiyet özgürlükçü bir yaşam ve kültür inşası ise ‘Sıfırdan sonranın’ konusudur. Zira erkeklik kültürü özgürleşmenin önünde engel ise erkekler açısından bu konuya dokunulmadan özgürlük tartışmasına girilemez. Girilirse tutarsızlık olur. ‘Sonrayı’ tartışmak bu nedenle sonraya kaldı.”

 Kurgulanan erkeklik 

Erkeklik kültürünün egemen dünya için dokunulmaz bir kutsallık olarak kurgulandığına dikkat çeken Bayhan, kitabın son sözünde ise şunları belirtiyor: “Bu çalışma, özgür toplumsallaşma yolculuğunda atılması gereken bir ilk adıma, tarih boyunca göz önünde olan ve toplumsal yaşam üzerinde ağır bir yük oluşturduğu halde çoğunlukla görmezden gelinen “bildik” bir konuya, erkeklik kültürüne mercek tutuyor.

Erkeklik algısı

Kitap, zihniyet ve kültür olarak erkeklik olgusunu irdeliyor. Din, felsefe, bilim, psikiyatri, akıl, dil gibi zihniyet oluşturucu düşünce yapılarının erkeklik kültürünü inşa etme ve onu üretmedeki rolleri ile bütün bu düşünce yapılarına içerilmiş eril kodları tartışıyor. Erkeğin kendisine, kadına, yaşama, özgürlük-aşk gibi toplumsal değerlere dönük yanılsamalı algılarına odaklanıyor. Erkeklik ideolojilerinin, kurgulanan kimlik doğrultusunda erkeğin algısını nasıl manipüle ettiğini, erkek algısında sahte olanın nasıl gerçek olanın yerine geçirildiğini analiz ediyor. Kitap, tüm bu yönleriyle, erkeklik çalışmaları alanında ufuk açıcı bir eser niteliğinde.”

 

* * *

Zeki Bayhan kimdir?

Bayhan, Gever (Yüksekova) doğumlu. 27 yıldır tutuklu olan Bayhan, Demokratik Ekolojik, Cinsiyet Özgürlükçü Paradigma (Belge, 2011), 21’inci Yüzyıl Özgürlük İdeolojisi: Demokratik Sosyalizm (Belge, 2015) ve Soykırımcı Ulus-Devlet Paradigmasından Çıkış: Demokratik Ulus (Belge, 2016), Sıfıra Yükselmek (Aram Yayınları) yazarın yayımlanan kitapları. ANKARA