• İklim değişikliği, dünya nüfusunda yaşanan artış, ormansızlaşma ve kentleşme gibi faktörler doğal kaynakların her geçen gün daha hızlı tükenmesine yol açıyor. Küresel Ayak İzi Ağı, “Dönüm noktasına gelmiş gibi görünüyoruz. Kaynaklar tükeniyor” dedi.

Çevre örgütü Germanwatch, Küresel Ayak İzi Ağı GFN’nin araştırmasına dayanarak yaptığı açıklamada dünyanın 2024’ün tamamı için kullanılması öngörülen yenilenebilir kaynakları 1 Ağustos itibariyle tükettiğini duyurdu. Geçen yıl insanlığın yenilenebilir kaynakları tükettiği gün 2 Ağustos olmuştu.
Amerikan merkezli GFN, kaynakların aşırı kullanımının on yıllarca nerede ise her sene artarak devam ettiği ancak son on yılda yerinde saymaya başladığı bildirildi. GFN'nin raporunda, “Dönüm noktasına gelmiş gibi görünüyoruz. Birçok gösterge, kaynakların aşırı tüketiminin yakında azalmaya başlayacağına işaret ediyor" dedi.

Dönüşü yok
Raporu kaleme alan bilim insanlarına göre, yenilenebilir enerjilerin giderek yayılması bu kaynaklardan elde edilen enerjiyi depolama teknolojisinin gelişmesi, elektrikli taşıt ve ısı pompası kullanıcılarının artması, ‘fosil enerji ticaret modelinin’ giderek gözden düşmesini sağlıyor. Raporda aynı zamanda, dönüşü olmayan iklimsel eşiklerin aşılmaması ve kitlesel canlı türü kaybının durdurulabilmesi için bu ve bunun gibi cesaret verici gelişmelerin çok daha güçlü bir biçimde hızlandırılması gerektiği de vurgulanıyor.

Germanwatch'ın siyasi direktörü Christoph Bals, ‘günümüzdeki genç neslin ve gelecekteki kuşakların özgürlük hakkını korumak adına, hızlı, etkili ve sosyal açıdan kabul edilebilir bir biçimde harekete geçmek gerektiğini’ ifade ederek kaynakları ‘çok aşırı tüketen sanayi ülkeleri ile yüksek emisyon üreten gelişmekte olan devletlere büyük bir sorumluluk düştüğünü’ belirtti.

Tüketim toplumları

İnsanlığın, yapılan bir matematiksel hesaba göre günümüzdeki kaynak tüketiminin sürdürülebilmesi için 1,7 dünyaya ihtiyacı var. Almanya, kendi adına sürdürülebilir kaynakları Mayıs ayında tüketmişti. Çin'de yaşayan insanların tüketim alışkanlığı senede 2,4, ABD'de toplumunun tüketimi ise 5,1 dünya gerektiriyor.

Hava trafiği değil tren seyahati

GFN raporu, iklim için en zararlı konulardan birinin hava yolu trafiği, özellikle de uzun mesafeli uçuşlar olduğuna dikkat çekiyor. Raporun ilgili bölümünde, ‘dünya nüfusunun sadece çok küçük bir kesimi uçuş alışkanlığı nedeniyle, yaşanan iklim krizinin en önemli sorumlularından biri’ ifadesi kullanıldı. Raporda, hava trafiğinin, en azından biraz daha iklim dostu bir hal alması adına gerekli teknolojik çözümlere ulaşmak için büyük bir eforla çaba gösterilmesi gerektiği vurgulandı.
Bu sebepten, Avrupa içi trafiği, hava yolundan demir yoluna kaydırmak gerektiği, trenle seyahatin uçağa göre 28 kat daha iklim dostu olduğu kaydedildi.

 

* * *

En sıcaklar günler

Haziran, dünya genelinde aşırı sıcaklıkların yaşandığı bir ay oldu. Dünya yüzeyinin sıcaklık rekorları kırdığı 13., dünya okyanuslarının sıcaklık rekorları kırdığı 15. ve sanayi öncesi seviyelere kıyasla 1,5 °C’lik ısınmayı aşan 12. ardışık ay oldu. Üstelik geçtiğimiz hafta iki gün üst üste insanın bu dünya üzerinde gördüğü en sıcak günler yaşandı.

Peki 1,5 °C eşiği

Paris Anlaşması'nda 194 ülke küresel ısınmayı 2 °C’nin oldukça altında tutmayı ve 1,5 ℃’nin altında tutmak için çaba göstermeyi kabul etti. Bilim insanları, sıcaklıkta 1,5 °C’lik bir artış olması durumunda daha şiddetli ve sık sıcak hava dalgaları, mercan resiflerinin %70'inin kaybı, daha uzun kuraklıklar ve daha aşırı yağışlar yaşayacağımız konusunda uyarıyor!

Birleşmiş Milletler'in geçen yılki raporuna göre, Dünya 2100 yılına kadar 3 °C’lik bir ısıtmaya ulaşabilir.

3 °C’lik bir ısıtmada, tropikal ve subtropikal bölgeler ‘yaşanamaz sıcaklık’ yaşayacaktır: Yüz milyonlarca insan yerinden edilecek Amazon yağmur ormanları kuruyacak ve buzulların erimesi durdurulamaz hale gelecektir.

Sıcak çarpması

Bugün, aşırı hava koşullarının bir sonucu olarak birçok felaket yaşanıyor; Pakistan'da, doktorlar Haziran ayında sıcak çarpmasına maruz kalan binlerce hasta tedavi etti. Afrika'da, geçen yıl 15 binden fazla kişi aşırı hava koşulları nedeniyle hayatını kaybetti. ABD'de, 2023'te sıcaklıkla ilgili rekor sayıda ölümler yaşandı.

Binlerce insan mahsur kaldı

Kuzey Kore lideri Kim Jong Un, hafta sonu ülkenin bazı bölgelerinde rekor kıran yağmurların neden olduğu sel nedeniyle ‘acil durum’ ilan etti. Devlet medyasına göre, Çin sınırındaki Sinuiju ve Uiju şehirlerinde şiddetli yağmurların ardından binlerce insan sellerde mahsur kaldı. Devlet medyası, birçok kişinin daha sonra hava yoluyla kurtarıldığını ekledi.

Toprak kaymaları
Güney Hindistan'ın Kerala eyaletindeki şiddetli yağmurların yol açtığı devasa toprak kaymaları, tepelik bölgelerdeki evleri süpürerek en az 158 kişinin ölümüne ve düzinelerce kişinin kaybolmasına neden oldu. 100'den fazla kişi yaralandı ve bölgedeki hastanelere kaldırıldı. Toprak kaymaları Salı sabahı erken saatlerde Kerala'nın Wayanad bölgesinde insanları hazırlıksız veya uykuda yakalamıştı.

1 milyon dönüm arazi

İnsanlık tarihinin en sıcak yazı, Kuzey Amerika genelinde benzeri görülmemiş yangınlara yol açıyor. Oregon'da şu anda 38 kontrolsüz yangın mevcut ve bir ayda 1 milyon dönüm araziyi yaktılar. Kaliforniya'daki birçok yangın yüzlerce evi yok etti ve binlerce kişiyi kaçmak zorunda bıraktı.

Kanada Rocky Dağları'ndaki bir yangın o kadar güçlüydü ki kendi hava sistemini oluşturdu ve Jasper kasabasını yerle bir etti. Bu, şu anda Britanya Kolumbiyası'nda yanan 400 orman yangınından sadece biri. Geleceğimiz, fosil yakıt endüstrisini şimdi durdurmaya başlamazsak yanacak.

Metan emisyonları
Küresel ısınmaya yol açan gazlardan biri olan metan gazı emisyonlarının son on yılda hiç olmadığı kadar hızlı arttığını gösteren yeni bir çalışma, iklim krizinde tehlikeli bir noktaya gelmeden acilen harekete geçilmesi gerektiğini vurguladı.
Frontiers in Science dergisinde 30 Temmuz’da yayınlanan makale, küresel ısınmanın yarısından sorumlu olan metan emisyonlarının 2006’dan beri önemli ölçüde arttığını gösterdi. Eğer emisyonları azaltmak için adım atılmazsa 2020’lerin geri kalanında artış devam edecek. HABER MERKEZİ