Başûr'da yeni hükümet hazırlıkları

• Federe Kürdistan Parlamentosu seçimleri, tek başına iktidara cevap vermeyince olası hükümet varyasyonları konuşulmaya, ön hazırlıklar yapılmaya başlandı.

Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu’nun açıkladığı kesin olmayan ön sonuçlarına göre KDP 39, YNK 23, Neway Nû 15, Yekgirtû 7, Halwest 4, Adalet Topluluğu ve Halk Cephesi ise 2’şer vekil kazandı. Böylece YNK ve KDP'li koalisyon seçenekleri konuşulmaya başlandı.

Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu, Federe Kürdistan Parlamentosu seçimlerinin sonuçlarını yayımladı. Irak'ın başkenti Bağdat'ta düzenlenen basın toplantısında, seçime katılım oranının yüzde 72 olarak kayıtlara geçtiği belirtildi. Hewlêr'de 1 milyon 23 bin 606 seçmenin 762 bin 929'u oy kullandı. Silêmanî'de'de 1 milyon 87 bin 192 seçmenin 715 bin 499'u oyunu kullandı. Helepçe'de 60 bin 252 seçmenin 41 bin 671'i oyunu kullandı. Duhok’ta ise 722 bin 397 seçmenin 564 bin 494'ü oy kullandı.

Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu’nun resmi sonuçlarına göre;

Hewlêr'de partilerin oy dağlımı şöyle:

* KDP: 345822

* YNK: 110353

* Yeni Nesil: 103684

* Yekgirtû: 24065

* Halwest Koalisyonu: 16736

* Adalet Topluluğu (Komel): 20191

* Halkın Cephesi: 9735

 

Silêmanî’de partilerin oy dağlımı şöyle:

* KDP: 57832

* YNK: 256813

* Yeni Nesil: 136131

* Yekgirtû): 42622

* Halwest Koalisyonu: 29346

* Adalet Topluluğu (Komel): 36627

* Halkın Cephesi; 20300   

* Değişim Hareketi: 9721

Duhok’ta partilerin oy dağlımı şöyle:

* KDP: 400.603

* YNK: 28.445

* Yeni Nesil: 46.444

* Yekgirtû: 42.447

* Halwest Koalisyonu: 8.410

* Adalet Topluluğu (Komel): 3.677

* Halkın Cephesi: 2.605   

* Değişim Hareketi: 248

Helepçe'de partilerin oy dağılımı şöyle:

* YNK: 12 bin 530

* KDP: 4 bin 940

* Yeni Nesil: 4 bin 732

* Yekgirtû: 7 bin 847

* Halwest Koalisyonu: 1283

* Adalet Topluluğu (Komel): 4 bin 382

* İslami Hareketi: 1596

* Halkın Cephesi: 725

Siyasi partilerin aldığı toplam oy sayısı şu şekilde:

* KDP: 809,197

* YNK: 408,141

* Yeni Nesil: 290,991

* Yekgirtû: 116,981

* Halwest Koalisyonu: 55.775

* Adalet Topluluğu (Komel): 64.710

* Halkın Cephesi; 33.365   

* Değişim Hareketi: 11.621

En çok oy alan adaylar

Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu’nun açıkladığı resmi verilere göre; en çok oy alan adaylar şöyle:

* Helepçe: Yekgirtû adayı Kawa Ali: 5 bin 249

* Silhemanî: Yeni Nesil Adayı Muhammed Süleyman: 20 bin 759

* Hewlêr: YNK adayı Şalaw Kosrat Rasul: 24 bin 417

* Duhok: KDP Adayı Behcet Ali: 23 bin 603

Talabani: Yenilenme iradesi başardı

YNK Genel Başkanı Bafil Celal Talabani, seçim sürecine coşkulu katılım ve demokratik süreci teşvik ettiği için tüm seçmenlere ve siyasi partilere teşekkür etti. “Gelecekteki çabalarımızın ve hizmetlerimizin sadakatiniz ve yükselttiğiniz sese uygun bir ödül olacağını umuyorum” diyen Talabani, “Yönetimin yenilenmesi, adil ve hizmet odaklı bir hükümetin kurulması aşamasında yanımızda duran Kürdistan halkına teşekkür ediyoruz. Yanlış giden yönetimin yolunu düzeltme konusunda adımlarımızı yoğunlaştıracağımıza, Allah'ın ve sizlerin desteğiyle bu refah ve hizmet yürüyüşünün amacına ulaşacağına sizi temin ediyoruz” ifadelerini kullandı.

YNK’nin bu seçimde büyük bir zafer elde ederek oylarını artırdığını vurgulayan Talabani, “YNK'yi daha da geliştirmek ve bölgemizi yönetmek için ülkemizin sıcakkanlı ve yenilikçi gençliğini öne çıkarmaya devam edeceğimizin garantisini veriyoruz” dedi. “Bizi mutlu eden şey, Silêmanî ve Helepçe seçim bölgelerinde YNK'nin tüm partilerin özgürce kampanya yürütebilmesi ve demokratik sürecin başarısının önemli bir parçası olabilmesi için uygun bir ortam sunmasıdır” diyen Talabani, mesajının devamında şunları kaydetti: “İradesini dayatma dönemi bitti, yönetimde yeni bir aşama başlıyor. Sonuçta yenilenme ve adalet iradesi başarıya ulaştı. Önemli görevlerimiz bugünden itibaren başlıyor ki o da Kürdistan Bölgesi'ne hizmet sağlamak, vatandaşların maaşlarını garanti altına almak ve adalet kurumlarını güçlendirmektir. KYB'nin oylarınızın sorumluluğunu taşıyacağını ve size verdiği sözü gururla tutacağına dair söz veriyoruz.”

ABD: Yeni hükümet kurulmalı

ABD’nin Irak Büyükelçisi, partilere, iktidarın barışçıl bir şekilde devredilmesi ve yeni bir hükümetin kurulmasını destekleme çağrısında bulundu. “Irak’taki personelimiz 18 ve 20 Ekim tarihlerinde yapılan özel ve genel seçim sürecini bölgedeki farklı sandıklarda izledi” denilen açıklamada, halkın demokrasiye olan bağlılığını takdir ettikleri ifade edildi. Romanowski, Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu’nun seçimler sırasında parmak izi doğrulama sürecinde sorunlarla karşılaştığını açıkladığını belirterek, komisyona bu konuyu 2025’te yapılacak Irak Parlamentosu seçimlerinden önce çözmesi çağrısında bulundu.

Siyasi partilere iktidarın barışçıl bir şekilde devredilmesini ve bir an önce yeni hükümetin kurulmasını desteklemeleri çağrısında bulunan Alina Romanowski, tüm siyasi partilere ve güvenlik güçlerine medyanın ve sivil toplumun demokratik süreçteki rolüne saygı duyma çağrısında bulundu. Alina Romanowski, yeni hükümetin kurulmasının Federe Kürdistan'ın demokratik kurumlarını güçlendirmesine, insan haklarını geliştirmesine, ekonomik kalkınmayı desteklemesine ve bölgenin çalışmalarını güçlendirmesine olanak sağlayacağını kaydetti.

Bir an önce kurulmalı

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel de düzenlediği basın toplantısında, "Bizim görüşümüz, Irak Kürdistanı liderlerini ayıran şeylerden daha fazlasının onları birleştirdiği ve mümkün olan en kısa sürede bir hükümet kurmalarının çıkarlarına uygun olduğu yönündedir” dedi.

Olası senaryolar

Uzmanlara göre yeni hükümetin kurulması için uzlaşma süreci uzayabilir. Ayrıca uzmanlar, KDP ve YNK’nin içinde yer almayacağı bir hükümetin, Federe Kürdistan'ın statüsünün de tehlikeye girmesi anlamına gelebileceğini düşünüyor. Prof. Dr. İbrahim Aziz, yeni hükümet için beş olası senaryo bulunduğunu belirterek, söz konusu senaryoları şöyle sıraladı:

* KDP’nin YNK olmadan diğer taraflarla hükümet kurması.

* İkinci senaryo KDP ve YNK’nin yeniden hükümet kurması.

* Üçüncü senaryo ise YNK’nin diğer taraflarla KDP olmadan hükümet kurması.

* Dördüncü ve beşinci senaryolar ise Yeni Nesil’in KDP veya YNK ile hükümet ortağı olması.

Komel’den Hemin İskender ise geniş tabanlı bir hükümet kurulabilmesi için en az 80 sandalye gerektiğini hatırlattı. Geniş tabanlı hükümetin görev süresi boyunca daha rahat çalışabileceğini, parlamentodan gerekli desteği rahat alabileceğine dikkati çeken İskender, “YNK yeni hükümette KDP ile yer almak istediği yönünde niyet beyanında bulunuyor” dedi.

Yeni Nesil Hareketi lideri Şaswar Abdulwahit, seçimlerden önce 50+1’i veya çoğunluğu almadan hükümette yer almayacaklarını açıklamıştı. HEWLÊR