Çocuk sağlığını hiçe sayan markalar!

• Fransa’da çocuklar gündemden düşmüyor. Önce okul görevlileri tarafından tacize uğrayan çocuk sayısındaki artış, ardından dini semboller, abaya yasağı ve şimdi özellikle çocukların sağlığına yönelen reklamlar gündemde!

Çocukların yaz tatilinin ardından okul önlerini ve sıralarını doldurduğu bu günlerde Fransa’da çocuklar gündemden düşmüyor. Önce okul görevlileri tarafından tacize uğrayan çocuk sayısındaki artış, ardından dini semboller, abaya yasağı ve şimdi özellikle çocukların sağlığına yönelen reklamlar gündemde! Reklam panoları, TV’ler, market rafları çocuk sağlığını özellikle okulların açıldığı bu dönemde hedefe alınmış durumda. Zararlı etkileri olan "abur cubur ürün pazarlaması" bulunan birçok markayı uyaran sivil toplum örgütleri, 13 Eylül tarihinde son bir yıldır yürüttükleri anketin sonuçlarını yayınladı: Ürünlerin yüzde 90’ı çocuk sağlığını derinden etkileyecek kadar yağ ve şeker içeriyor!

 Çocuk sağlığı ve koruma amaçlı kurulan birçok derneğin ortaklaşa yürüttüğü soruşturmanın sonuçlarını kamuoyuna duyuran STK’lar, söz konusu soruşturmada içecek ve gıda markalarının çocukları hedef alan sorumsuz reklam uygulamalarını kınadı. Bu "abur cubur üreticilerinin" isimlerini kamuoyuna açıklamaktan çekinmeyen STK’lara göre, on üründen dokuzu çok yağlı veya çok tatlı, çocuk sağlığını doğrudan etkiler durumda.

Son dönemlerde sıkça karşılaştığımız bir reklam: "Tropical" adlı içecek markasının ismi ile seslendirilen şarkının ritmine göre güneş ışığında yıkanmış bir adada başıboş dolaşan hareketli meyveler. "Jus" olarak yeniden adlandırılan Marsilyalı rapçi, bu reklam klibinde, animasyonda bir meyve olarak, Olympique de Marseille'nin renklerinde gövdenin etrafına vidalanmış bob ve çanta olarak görünüyor. Bu, Tropical’in bir ürünü olan Oasis’e ait bir reklam. İçecek Fransa’da hem çocuklar hem de gençler arasında çok sevilen bir ürün. Söz konusu marka, aşırı şeker içeren ürünlerini daha fazla pazarlamak için bu kez rapçı bir sanatçının popüleritesine ihtiyaç duymuş.

Çocuklar için diğer yiyecek ve içecek markaları arasında gelişen açık pazarlama tekniği, özellikle Fransa’da uzun yıllardır faaliyet gösteren Foodwatch Derneği tarafından çok yönlü olarak araştırılıyor. 228 çocuk yiyecek ve içeceğini tarayan tüketici sivil toplum kuruluşu, 13 Eylül'de yayınladığı anketin sonunda, Dünya Sağlık Örgütü'nün beslenme önerilerine kıyasla, 9 üründen 10'unun çok yağlı veya çok tatlı olduğuna karar veriyor ve öncelikle devlete duruma müdahale etmesi yönde çağrısını yineliyor. Aynı şekilde ailelerin çocuklarını bu ürünlerden koruması gerektiğini hatırlatan dernekler, bunun okullarda da eğitimin bir parçası haline gelmesini talep ediyor.

Bu nedenle, "abur cubur pazarlamasını" kınayan ve bu "zararlı avcıları" düzenlemek için önlemler alınması çağrısında bulunan derneğe göre, "gençler markaların pazar alanı olmamalı" diyor. Ama iyi niyetle yola çıkmış bu dernekler, bugün kapitalizmin içecek ve abur cubur devleri Orangina, Coca-Cola, Ferrero, Kellogg's, Nestlé vb. markalar hükümetin sağlık yaklaşımını belirlediğini unutuyor. "Çok yağlı, tatlı veya tuzlu ürünler satmak için çocukları hedef almaktan çekinmeyen abur cubur üreticilerinin sorumsuz pazarlama uygulamalarını yasaklamanın zamanı geldi" diyen Foodwatch Derneği,  Fransa’daki 6 çocuktan birinin aşırı kilolu veya obez olduğunu hatırlatsa da özellikle son yıllarda denetimin giderek devre dışı kaldığını söylemek yanıltıcı olmaz. STK’lar kronik hastalıkların ve obezitenin gelişimini teşvik eden sanatçılarla işbirliği halinde renkli ambalajlar, çekici reklamların "çocuklara dair kurumlar ve Sağlık Bakanlığı tarafından denetlenme" meselesi bir tarafa, bu içeceklerin bir kısmı okulların verilen kantin ihalelerini süslüyor.

Okullarda verilen gıdaların bile artık denetim dışı kaldığı Fransa’da durum son yıllarda Dünya Sağlık Örgütü’nün de dikkatini çekmiş durumda. Özellikle Fransa’daki denetimlerin yetersizliği Dünya Sağlık Örgütü gündeminde. Dünya Sağlık Örgütü, Fransa’da taahhütlerin yetersizliğine dikkat çekerek, Fransa’da toplumun hazır gıdadan uzak yeme alışkanlığının son yıllarda hızla değiştiğini belirterek, özellikle çocuklar konusunda uyarıyor. Mevcut sistemin bel kemiği markaların çocuklar için olan ürünlerinin pazarı süslediği böylesi bir dönemde, söz konusu dernek ve oluşumların çağrıları yerinde olsa da, devletin bu konudaki sorumluluklarını hatırlamayacağı kesin!