Görkemli 1 Mayıs eylemlerine yanıt: ZAM

• Fransa'da 1 Mayıs eylemlerine emeklilik reformunun iptali talebi damga vururken, 1 Mayıs aynı zamanda akaryakıttan sigaraya birçok alanda gelen zamların habercisi oldu. Bu zam başlıkları arasında asgari ücrete ise 30 euro zam geldi.

Geçtiğimiz aylar Fransa tartışmalı emeklilik reformu nedeni ile eylem ve grevlerin adresi olmuştu. Önce kararname ile Senato’ya giden, ardından tekrar Parlamento ve devamında Anayasa Mahkemesi önünde onay gören emeklilik yasası nedeni ile bu yıl sendikalar ve sol siyasi partiler 1 Mayıs eylemlerinin ana talebini bu yasanın geri çekilmesi olarak belirlemişti. Tartışmalı emeklilik reformuna karşı ülke çapında düzenlenen eylemlerde yüzlerce eylemci ağır yaralanırken, özellikle Paris eylem güzergahı savaş alanına döndü.

Ağır güvenlik önlemleri altında sabahın erken saatlerinden itibaren ülke genelinde gerçekleşen gösterilere Genel İş Sendikası’nın (CGT) verdiği bilgilere göre, 550 bini Paris'te olmak üzere ülke genelinde 2,3 milyon kişi katılım sağladı. Söz konusu rakamlarla son yıllarda en kitlesel 1 Mayıs gösterisi gerçekleşmiş oldu.

Emeklilik yaşını  62'den 64'e çıkarılmasını içeren yasa tasarısını oylamadan Meclis’ten geçirme kararı üzerine, 16 Mart'ta kitlesel eylemler başlamıştı. Her hafta yapılan gösteriler, yürüyüş ve grevler yasanın önüne geçemedi. Yasa onaylandı.  Yasa karşısında emek hareketinin yaptığı eylemler ve grevler  son yılların en görkemli eylemleri haline gelirken, son iki aylık süreçte yaşanan gösterilerde yüzlerce insan ise kalıcı olarak sakatlandı. Tasarı yasalaştı ve devamında emekçiler sokağa çıkmaya devam ediyor. Hükümete öfkesi ise her geçen gün daha da artıyor.

Hükümetin halkın taleplerine yanıtı ise asgari ücrete 30 euro zam oldu. Halkın biriken öfkesini sindirme yöntemi olarak yapılan zamdı bu. Başbakan Elisabeth Borne tarafından kamuoyuna duyuruldu. Buna göre 1 Mayıs’tan itibaren asgari ücretin net 1353 eurodan 1383 euroya çıktığını açıklanırken,  Fransa’da 2 milyondan fazla kişi asgari ücretle çalışıyor. Asgari ücrete paralel olarak Fransa’da yalnız yaşayan bir kişi için RSA-Sosyal Yardım Parası miktarı 598,54 eurodan 608,12 euroya çıkarıldı.  

İşçi ve emekçilere gelen komik 30 euro gibi bir zam ile  birlikte elektrik, sigara ve akaryakıta da zam geldi. Akaryakıt zammı anında gıdaya yansırken, bir paket sigara 11 euro oldu.  Ülkede geçen yıldan bu yana yaşanan gaz sıkıntısı nedeni ile elektrik fiyatları aylık olarak zam alırken, on yıllar sonra ülkenin birçok bölgesinde odun kış ayında rağbet görmüştü.

Yaşanan krizin faturası daha da ağır biçimde halkın üzerine çökerken, anketler Eylül ayı ile birlikte gelecek zamlar nedeni ile bu yıl Fransa’da tatil planlarının yüzde 20 oranında iptal olduğunu duyurdu. Açlık sınırında yaşayan insan sayısında giderek bir artış yaşandığına dikkat çeken uzmanlar, mahkeme koridorlarına ödenmeyen kiralar nedeniyle dosyaların yığıldığı ifade ediliyor.

Halkın yeni yasalarla ve zamlarla beli bükülmeye devam ederken, Çarşamba günü  emeklilik yasası nedeni ile muhalefet partilerinin Fransa Anayasa Konseyi’ne yapmış olduğu referandum talebi reddedildi. Anayasa Konseyi, ikinci kezdir emeklilik reformuna yönelik referandum talebini reddediyor. Konsey tarafından yapılan açıklamada, önerilen referandumun Anayasa’da tanımlanan yasal kriterleri karşılamadığı ifade edildi.