• Irak hükümeti, Êzîdî soykırımının üzerini örtmek ve DAİŞ’ten kurtulan Êzîdî kadınları haklarını vermemek için 2021’de çıkardığı Hayatta Kalanlar Yasası’nı değiştirmek istiyor. Kadınlar, “Bizi, Êzîdîlerin yararına çıkarılan tek yasadan da mahrum etmek istiyorlar” dedi.

Irak’ta, Hayatta Kalan Êzîdî Kadınlar Yasası'nda bazı maddelerinde değişikliklerin yapılmasına ilişkin öneri Irak Temsilciler Konseyi'ne sunulurken, Êzîdîler reddettiği bu öneriyi kendilerine haksızlık olarak değerlendiriyor.

KirkukNow'dan Ammar Aziz’in haberine göre, öneride yasada öngörülen sürelerin diğer kategorileri de kapsayacak şekilde uzatılmasıyla ilgili teklifler var. Örneğin; mevcut yasa yalnızca 3 Ağustos 2014’te gerçekleşen soykırımdan etkilenen ve kaçırılan Êzîdî kadınları kapsıyor. Öneride ise sürenin 10 Haziran 2014 dönemini kapsaması var.

Soykırımı perdeleme önerisi

Mevcut yasa Êzîdî kadınları korumak için çıkarılmıştı ancak Irak hükümeti, yeni düzenleme önerisiyle kaçırılan diğer kadınları da kapsayacak şekilde genişletmek istiyor. Özcesi amacı Êzîdî soykırımının üzerini örtmek ve Êzîdî kadınları daha az görünür hale getirmek istiyor.

DAİŞ saldırısından kurtulan Hela Sefil adlı Êzîdî kadın, “Bu yasa Êzîdîlerin yararına çıkarılan tek yasa ancak bazı kişi ve kuruluşlar bizi bundan da mahrum etmek istiyor” dedi ve yasanın değiştirilmesini önlemek için konuyu Birleşmiş Milletler (BM), Irak ve dünyadaki yetkililere taşıyacaklarını, değişim önerisinin hayatta kalanlar arasında endişe yarattığını söyledi.

Hakları verilmiyor

Hela Sefil, ayrıca mevcut yasanın uygulamasının yavaş ilerlediğini ve hayatta kalanların bir kısmına maaş ödenmediğini belirtti ve ekledi: “Bir süre önce, kaçırılan bazı kadınlara maaş verilmesi ve yasa, konut arazilerinin bu gruplara dağıtılmasını da içeriyordu.”

Irak Parlamentosunda Êzîdî bileşenin temsilcisi olan Mehma Halil ise 3 Ağustos 2014 tarihine kadar hiçbir kadının DAİŞ tarafından esir alınmadığını, bazı parti ve temsilcilerin yasada değişiklik yapmak, özellikle de katılım süresini 3 Ağustos'tan 10 Haziran'a çıkarmak ve başka kategoriler eklemek istediklerini söyledi.

Mehma, “Bir yandan kanunda değişiklik yapılmaya çalışılıyor, bir yandan da kanunun isminde, paragraflarında ve maddelerinde Êzîdîler için sorun yaratacak değişiklikler yapılıyor” dedi.

* * *

Yasanın kapsamı

Irak Parlamentosunda 1 Mart 2021'de onaylanan Hayatta Kalanlar Yasası, DAİŞ’ten kurtulanlara “insan onuruna yakışır bir yaşam sağlamak, topluma yeniden kazandırmak” amacıyla maaş, arsa ve manevi tazminatın yanı sıra konut hakkını kapsıyor.

Aynı zamanda kadınlara psikolojik destek sağlamak, kaçırılma nedeniyle okulu bırakanlara eğitim olanağı sağlamak ve randevularda öncelik verilmesini içeriyor.