Hikayesi mücadele şarkılarına dönüştü

• Çocuk yaşta evlendirilince yaşadığı zorlukları kilamlarla dile getiren dengbêj Mukaddes Yıldırım, Kürt hareketini tanıdıktan sonra artık kilamlarında kadın mücadelesini seslendirdi. Dengbêj Mukaddes, 8 Mart için de bir şarkı besteledi.

Bedlîs’in Xîzan (Hizan) ilçesinde devlet baskısından dolayı 1983 yılında Wan'ın Bahçesaray (Miks) ilçesine göç eden dengbêj Mukaddes Yıldırım, çocukluğundan bu yana Şakiro başta olmak üzere birçok dengbêjin kilamlarını seslendiriyor.

Mukaddes, daha 12 yaşındayken üçüncü "eş" olarak 7 çocuğu olan babasının arkadaşı ile evlendirilir. Evlendirildikten kısa süre sonra yaşadığı hayatın zorluklarını dile döken Mukaddes'in dengbêjlik serüveni de tam da burada başlar.

Evlendirildiği erkeğin çocuklarıyla büyüdü

MA’nın hikayesini yazdığı dengbêj Mukaddes, sokakta oyun oynarken bir anda evlendirildiği o günleri anlatıyor: "O dönemler iki kişi Xîzan'a tütün satmak için geliyor ve jandarmalar tütün satıcılarını takip ediyor. Babam, o tütüncüleri jandarmadan kurtararak eve getiriyor. Bu vesileyle tütüncü ve babam arkadaş oluyor. Evlenmeden önce tütüncü babama, 'Senin ve benim eşim hamile eğer erkek ve kız doğarsa birbirleriyle evlendiririz' diyor. Tütüncünün kızı oluyor benim de erkek kardeşim oluyor. Ağabeyim daha sonra tütüncünün kızı ile evlendirildi. Tütüncünün eşi vefat edince babama; 'ben kızımı senin oğluna verdim, eşim vefat ettiği için senin kızınla evlenmek istiyorum' diyor. Ben 12 yaşıma geldiğimde üçüncü eş olarak 54 yaşındaki kişiyle zorla evlendirildim ve her gün bana şiddet uyguluyordu. Onun ilk eşinden 7 çocuğu vardı. Hatta benden büyük çocukları da vardı. Hepsine yıllarca ben baktım ve o çocuklarla birlikte büyüdük. Bana yapılanlar çok büyük haksızlıktı. Çocuklarla sokaklarda oyun oynamam gerekirken kendimden büyük ve küçük çocuklara bakmaya çalışıyordum.”

‘Ez keçikbûm bi dilê şikestî’

Kendisini "Dertbêj" olarak tanımlayan Mukaddes’in 23 kaset çalışması var ve beste yazmaya devam ediyor. Çocuk yaşta maruz bırakıldığı baskıları "Ez keçikbûm bi dilê şikestî" kilamıyla dile getiriyor. Ancak dengbêjlik yapmaya karar verdiğinde hem ailesi hem de eşinin ailesinin kendisine karşı çıkıp, televizyonlara çıkmasını ve sesinin duyulmasına engel oluyor.

Anlamına kavuşan günler

Şimdilerde 8 Mart Dünya Kadınlar Günü bir kilam besteleyen Mukaddes, “Kürt hareketi bilincini taşıdıktan ve içinde yer aldıktan sonra 8 Mart benim için çok daha anlamlı oldu. Yeniden doğduğumu hissettiğim bir gün. Bir bilince ulaştıktan sonra hem 8 Mart hem Newroz için kaset çıkarmaya karar verdim. Stranları besteledim ve kasetlerimin çıkmasını bekliyorum artık" diyor. WAN