Kiralar yüzde 300 arttı

• Depremden etkilenen 11 ilden biri olan Amed’de kiralar yüzde 300 arttı. Depremden önce 1+1 daire kiraları 2 bin-2 bin 500 TL iken, depremden 4 gün sonra 7 bin 500 TL’ye kadar çıktı.

MAHİR FIRAT FİDAN/AMED

Amed Kent Koruma ve Dayanışma Platformu’nun yakın zamanda yaptığı açıklamaya göre kentte 159 bin 832 binada yapılan inceleme sonucu; 22 binanın yıkıldığı, 66 binanın acil yıkılmaması gerektiği, 3 bin 252 binanın ağır hasarlı olduğu, 2 bin 828’nin orta hasarlı olduğu, 32 bin 652 binanın az hasarlı olduğu tespit edildi.

Kira fiyatlarında fahiş artış

Deprem ardından evleri yıkılan ya da hasarlı olduğu için evlerine giremeyen binlerce kişi konut bulamıyor. Depremin üzerinden bir aydan fazla geçmesine rağmen özellikle artan kira fiyatları nedeniyle depremzedeler büyük mağduriyet yaşıyor. Deprem öncesi ve sonra kira fiyatlarında fahiş bir artış dikkat çekiyor. Amed’de yaşanan konut krizini ve artan kira fiyatlarını Emlak Komisyoncuları ve Müşavirleri Derneği Başkanı (DİEM-DER) Mustafa Koç ile konuştuk.

Tarım arazileri imara açıldı

Amed’deki konut krizinin 5 yıl öncesine dayandığını, depremle birlikte zirve yaptığının altını çizen Koç, “Bu konuda defalarca açıklama yaptık, defalarca kayyum yönetimi ile görüştük. Amed’de yeni imar alanlarının açılması gerektiğini ve bu alanların da tarım arazisi olmaması gerektiğini ilettik. Fakat en güzel arazileri imar alanlarına açtılar ve yüksek katlara imar verdiler. Ve şimdiki yaşadığımız krizle karşı karşıya kaldık” dedi.

Kiralar 3 katı arttı

“Amed’de 35-40 bin arası konut açığının olduğunu geçmiş dönemlerde de dile getirdik” diyen Koç, “Depremle birlikte konut krizi daha da büyüdü. Bu da fırsatçıların doğmasına sebep oldu” ifadelerini kullandı. Koç, kentteki fahiş kira artışını ise şu örneklerle özetledi: “Depremde önce 1+1 daire kiraları 2 bin-2 bin 500 TL iken, depremden 4 gün sonra 7 bin 500 TL’ye kadar çıktı. 2+1 daireler 9 bin-10 bin TL arası, 3+1 ve 4+1 daireler ise 10 bin - 15 bin TL’ye yükseldi. Sur sınırları içerisindeki villalar 7 bin 500 - 9 bin TL arasında iken, depremden hemen sonra 25 bin TL’ye çıktı.”

Fırsatçılıktır, ahlaksızlıktır

“Bu yaşanan durum fırsatçılık değil, ahlaksızlıktır” diyen Mustafa Koç, emlakçılar olarak buna karşı aldıkları tedbirleri de şöyle sıraladı: “Depremin üçüncü gününde bize bağlı olan bütün emlakçılara duyuru yaptık ve şunu söyledik: ‘Depremzedelerden kesinlikle komisyon almayın ve size fahiş fiyatlarla kiralanmak üzere gelen ev sahiplerinin evlerini kabul etmeyin, bu yüksek fiyatlara aracılık yapmayın.’ Buna uygun davranmayan emlakçıların ise ihraç edilmesi kararını aldık. Bizim bu açıklamalarımızdan sonra çoğu emlakçı yüksek fiyattaki kiralık evlerin ilanlarını internet sitelerinden kaldırdı ve bu durum bir nebze de piyasayı rahatlattı.”

Evler el altından kiralanıyor

Amed’deki kira fiyatlarının alınan önlemlere rağmen hala piyasanın çok üstünde seyrettiğini ve yüzde 300 artış olduğunu söyleyen Koç, “Artık evlerin kiralanması açık bir şekilde yapılmıyor, el altından yapılmaya başlandı. Yurttaş çok mağdur, Amed’de yaşanan konut krizi ile beraber herkes ev arıyor. Bağlar neredeyse yıkılmak üzere ve bu durumla beraber yaşanan konut krizinin kısa vadede bir çözümü yok.”

Devlet önlem almıyor

Yurttaşların yaşadığı mağduriyetin ev sahipleri tarafından fırsata çevrilmeye çalışıldığını ifade eden Koç, “Biz Amed’deki kira artışına müdahale etmek için Valilikle görüştük. Tespit ettiğimiz yerleri kendilerine bildirmemizi söylediler. Fakat bu durumu tespit etmek kolay değil, çünkü daha çok gizli bir şekilde evler kiralanmaya başladı. Mağdur olan halk dışarıda kalmamak için bu durumu teşhir etmekten çekiniyor. Ve devletin bu konuda aldığı önlemler yeterli değil” diye ekledi.

TOKİ planı ihtiyacı karşılamaz
Elazığ depremi ardından Amed’de de deprem beklendiğini ancak gerekli imar planı ve hazırlık yapılmadığını söyleyen Koç, “Şu an devlet TOKİ yapmaktan bahsediyor, fakat bu yeterli olamaz. Amed’in konut açığını karşılayamaz. Binlerce bina Amed’de yıkılacak ve bu insanların nereye gideceğine dair cevap yok” dedi. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikli Bakanı Murat Kurum geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada Diyarbakır’da 18 bin konut ve 3 bin köy konutu olmak üzere 21 bin konut yapacaklarını açıklamıştı.

2 milyon TL’yi kim verecek?

“Bugün sadece kira fiyatları değil, inşaat malzemeleri fiyatı da çok fahiş fiyatlarla satılmaya başlandı” diyen Koç, “Bugün müteahhitlerin yapacağı daireler yaklaşık 2 milyon TL’ye satılacak ve bu krizde bu insanlar bu evleri alamazlar. Bu sebeple sadece kira fiyatlarına değil inşaat malzemelerindeki artışa da müdahale gerekiyor” çağrısında bulundu.