• Kürtçe diline odaklanan ve dil ile müzik arasındaki bağı güçlendiren çalışmalarıyla dikkat çeken Ma Music Koordinatörü Şêrko Kanîwar, “Ma Music'te hayal ettiklerimizle ulaştığımız pratikler elbette her zaman denk düşmüyor. Fakat hayallerimize yakınlaştığımızı düşünüyorum. 6 yılda öğrencilerin sayısı binlere ulaştı" diyor.
• Binlerce çocuğu kendi kültürü ve dili ile buluşturan Kanîwar, “Çocuklarımız örneğin Şakiro’yu, Hesen Zirek’i, Mihemed Şêxo’yu dinlemekten zevk alıyorlar. Köklerimize dönüş için, öncelikle ilkleri tanımak, analiz etmek, bilmek ve bunları modernize ederek sanatsal yaratıcılık katmak gerekiyor” diye ekliyor.

HAVİN DERYA

Kürtçe müzik alanında önemli bir aktör olan Ma Music Akademisi, çocuklar ve yetişkinler için devam eden eğitim programlarıyla birlikte yeni materyaller üzerinde çalışmalarını sürdürüyor. Kürtçe diline odaklanan ve dil ile müzik arasındaki bağı güçlendiren çalışmalarıyla dikkat çeken Ma Music, stranları toplayarak notalandırma ve yayımlama çalışmalarına da hızla devam ediyor. Yakın zamanda yayımlanacak bir albüm de müzikseverlerle buluşacak.

Çalışmalarıyla Kürtlerin yüreğine dokunan, binlerce çocuğu kültürü ve dili ile buluşturan Ma Music Koordinatörü Şêrko Kanîwar ile konuştuk.

 

 

Sanat anadille yapılır

Anadil ve müziğin bir bütün olduğuna dikkat çeken Şêrko, "Müziğin bir halk için kimlik oluşturabilmesi için -ki bu her halk için öyledir, sadece eserleri toplamak, kayıt altına almak yeterli değil; tabii, bu ilk adım olacaktır. Ma Music, kayıt altına alınan ve alınmayan eserleri kayıt altına almak istiyor. Öncelikle şunu bilmek gerekir ki, her müzik kendi halkının kimliğidir. O halkın kültürünün bir parçasıdır. Önemli olan, müzik eğitiminin halkın kendi anadiliyle verilmesidir. Dil ve müzik birbirinden kopuk ele alınmamalıdır. Bu yönüyle akademik çalışmalar yapılmalıdır” diyor.

 

 

Müzik ve dil ayrılmaz

Sadece Kürt müziği açısından değil, her halk için kendi müziğinin korunmasının önemli olduğunu ifade eden Şêrko, “Büyütülmeli, bilimsel bir temelde modernleştirilmelidir. Arnold Schönberg, ki kendisi modern bir müzisyendir, diyor ki: 'Her müzisyen, her şeyden önce kendi halkının müziğini öğrenmelidir. Sonra başka bir şey yapmalıdır.' Biz de Ma Music olarak aynı anlayış üzerindeyiz. Temel politikamız Kürtçe müzik ile Kürtçenin ayrılmaz diyalektiğini sağlamaktır. Sadece müziği değil, bunun eğitimini, teorisini, akademik çalışmalarını da kendi diliyle yapmak temel politikamızdır. Bir dil ve o dile özgü müzik ancak böyle gelişir, uluslararasılaşır” diye belirtiyor.

Özelikle çocuklar için Kürt müziği ve kültürünün daha anlaşılır ve verimli olabilmesi için bir çaba içerisinde olduklarını vurgulayan Şêrko, şöyle devam ediyor: "Başta köklerimize dönüşe ihtiyaç var. Özellikle bu durum çocuklarda daha iyi ortaya çıkıyor. Çocuklar hayatlarının başlangıcındalar ve biz de onları ilk Kürtçe müzik kayıtlarıyla buluşturmak, onlarla tanıştırmak istiyoruz.

 

 

Şakiro, Zirek, Şêxo

Müzik kulağı eğitilebilir. Çocuklar ilk kayıtlarla, onlardaki duygularla tanıştığı, onların kendilerine ait olduğunu bildikleri zaman daha iyi adaptasyon geliştiriyorlar. Bazen klasik Kürt müziğinin bizden uzak olduğunu söyleyenler çıkabiliyor. Hayır, öyle değil. Bizim müzik kulağımız küçüklüğümüzden itibaren başka müziklerle dolmuş durumda. Bize ait olan bu nedenle bize yabancı gibi geliyor. Çocuklarımız başlangıçlarında kendilerine ait müziği dinlerlerse, onlarla ruhsal bir ilişki içerisinde olurlar ve onları severler. Bu durum, Ma Music’in çalışmalarıyla açığa çıkmış durumdadır. Çocuklarımız örneğin Şakiro’yu, Hesen Zirek’i, Mihemed Şêxo’yu dinlemekten zevk alıyorlar. Köklerimize dönüş için, öncelikle ilkleri tanımak, analiz etmek, bilmek ve bunları modernize ederek sanatsal yaratıcılık katmak gerekiyor.”

 

 

Hayallerimize yakınlaştık

Çalışmalarının her geçen gün daha da ilerlediğini söyleyen Şêrko, "Ma Music'te hayal ettiklerimizle ulaştığımız pratikler elbette her zaman denk düşmüyor. Fakat hayallerimize yakınlaştığımızı düşünüyorum. Bütün imkansızlıklara ve Kürtçeye dönük ülkede yaşananlara rağmen bunun gerçekleştiğine inanıyorum. 6 yılda öğrencilerin sayısının binlere ulaşması, bunların Kürtçe müzik eğitimi almaları, Ma Music'ten mezun olup da gruplarda yer alanların olması, Ma Music'ten çıkan eserler ve çıkacak olan eserlerin olması, bu yolculuğun yolunda gittiğini gösteriyor. Tabii düşündüğümüz ideale ulaştığımızı da söylemiyorum. Bu ideal her seferinde daha da büyüyeceği için, yol uzadıkça uzayacak. Görülüyor ki, Ma Music’in kendisine amaç olarak belirlediği yolda hâlâ bir yürüyüş var. Geçmiş yıllardan bugüne geldiğimiz aşamadan mutluluk duyuyoruz. Her yıl daha da iyiye doğru bir gidişat olacaktır" diye belirtiyor.

 

 

Hepsi MA Music mezunu

Ma Music olarak 6. yıl kapsamında 1-12 Haziran tarihleri arasında Sanatçı Rênçber Ezîz'in anısına yaptıkları etkinlikleri anımsatan Şêrko, şöyle devam ediyor: "1-12 Haziran tarihlerinde yaptığımız etkinlikler halkta büyük bir heyecan yarattı, Ma Music ailesinden olumlu tepkiler aldık. Müzisyen ve müzikçiler çevre illerden bir araya geldiler. Dikkat çekici şey, en küçüğünden en büyüğüne herkesin sahnede yer alması ve bir arada Kürtçe müzik yapmalarıydı. Sahnede yer alanların neredeyse yüzde 95’i, çocuklardan tutun büyüklere, kadın orkestrasından tutun çocuk orkestrasına ve Ma Music’in orkestrasına kadar Ma Music’ten mezun olanlardı. Çok heyecanlı bir 12 gün geçirdik.”

 

 

Albüm yakında çıkacak

Ma Music'in eğitimlerine aralıksız devam ettiğini kaydeden Şêrko, "Çocukların ve yetişkinlerin eğitimleri sürüyor. Yeni materyaller için çalışmalar yapılıyor. Bunlar Kürtçe olacak ve dil ile müzik üzerine olacak. Bölgelere ait stranlar, toplanmış olanlar ve toplanacak olanlar ayrı ayrı notalanacak ve yayımlanacak. Ma Music'in albümü yakın bir zamanda çıkacak. Mekan, imkan ve eğitim araçları bakımından kendimizi geliştireceğiz. Bunlar kısa zamanda gerçekleştireceğimiz projelerimiz" ifadelerini kullanıyor.

 

* * *

Müziği kültüründen uzaklaştırmayalım

Kürt müziğinin uluslararası alanda daha geniş bir kitleye ulaşması için önerilerde bulunan Şêrko Kanîwar, özünden uzaklaşmamasını tavsiye ediyor: "Kürtçe müzik akademisinin amaçlarından biri de Kürt müziğinin uluslararası alanda geniş bir kitleye ulaşmasını sağlamaktır. Fakat bu aynı zamanda tehlikeli bir durumdur. Geniş bir kesim, Kürtçe müziği uluslararasılaştırmak isterken Kürt müziğinin ruhundan uzaklaşıyor, batılılaşıyor. Uluslararasılaşmak için müziği Batı'ya benzetmeye çalışıyorlar. Ma Music bunu bir yöntem olarak kabul etmiyor. Bu durumda Kürt müziğine ‘Kürt müziği’ demek olanaksızlaşıyor. Sadece söz ve melodi Kürtçe olarak kalıyor. Çoğu zaman melodi de bozuluyor.

 

 

Modern fakat eksik

Doğru yöntem, uzun zaman müzik alanında yetkinleşmiş halkların müziğini bilimsel temelde öğrenmek, kendi müziğimizi ona adapte etmektir. Barok sanatı döneminden bugüne kadar gelişen müzik kültüründen kendimizi uzak tutamayız. Onları öğrenmeli, onların tecrübesinden yararlanmalıyız. Her şeyi yeni baştan tecrübe etmeye gerek yok. Kendi müziğimizi de kelime kelime öğrenmeliyiz, müziğimizin tarihini öğrenmeliyiz. Kendi müziğimizin tekniklerini öğrenmeliyiz. Onların müziğinin teorisini de öğrenmeli, bu teoriyi Kürtçe müziğe uyarlamalıyız. Bu sadece Kürt müziği için değil, bütün Ortadoğu müziği için de geçerlidir. Akademik çalışmalar, hem bizim hem de dünya müziğinin sentezini gerçekleştirmede önemli bir rol oynayabilir. Mevcut durumda Kürtçe müziğinin modernleşmesi adına yapılan müzikler, kalite olarak modern müziğin çok gerisinde. Modern fakat eksiklikler var. Bu eksiklikleri aştığımızda, kendi müziğimizi uluslararası alana taşıma ve temsil etme durumumuz daha fazla gelişecektir.”

 

* * *

Rençber Eziz

“Rençber Eziz stranlarını Dimilkî lehçesinde yapmış ve yazmıştır. Melodileri modern tarzdadır. Aynı zamanda yaptığı müziğin arka planında bir düşünce de vardır. Yaptığı modern müzikte anonimliğin, bölgenin tadı da vardır. Çok fazla yaşamamıştır, buna rağmen çok sayıda eser ortaya çıkarmıştır. Eserleri, köklerini halk kültüründen ve bölgeden almıştır, onun tadını vermiştir. Biz de bundan ilham alıyoruz.”