Anonimliğin peşinde bir grup: Bandor

• Bandor henüz yeni bir grup. Kürtçe müzik yapan Bandor Kürtçe sözlü müziğin güncel örneklerini izleyicilerle tanıştırıyor. Anonimliğin peşinde olan Bandor ile konuştuk.

Praksis Müzik Kolektifi bünyesinde Kürtçe müzik yapan yeni bir müzik grubu kuruldu. Praksis, Şubadap Çocuk, Deliler Teknesi ve Tahterevalli adlı grupların yanında kolektif bünyesinde faaliyet gösteren 5. grup olan Bandor’un kuruluş hazırlıkları iki yılı buldu. Gazetemizin sorularını kollektif olarak yanıtlayan grup, bunun espirisini de şöyle izah etti: “Grup, kolektifimiz içerisindeki kişilerden oluşuyor. Kolektifimiz içerisindeki hiçbir grupta kişi isimleri kullanmıyoruz. Yeniden anonimliğin peşindeyiz. Grupların kişilerle özdeşleşmesini istemiyoruz.”

Kürtçe dil çalışmasıyla paralel

Sözü Kollektif’e bırakıyoruz: “Bandor çalışması, son dönemde Kolektifimize yakın zamanda katılan ve ana dili Kürtçe olan kişilerin itkisiyle ortaya çıktı. Bu aynı zamanda Kürtçe dil çalışmasıyla da bir arada ilerliyor. Bir yandan dönemdaş müzisyenlerin ve müzik gruplarının çalışmalarını da dikkatle takip ediyoruz. Yine yakın dönemde bizim kolektifimizden kişiler ve İzmir’den yurtsever müzisyenler olarak birlikte Kürtçe Gitar Repertuarı kitabı yayınladık. Bütün bu çabalar birbirini tamamlıyor, besliyor. Bandor’da Haziran ayından bu yana şu an çaldığımız repertuara yoğunlaştık.”

Üretimler iki yıldır sürüyor

Peki Bandor repertuarını nasıl belirliyor ve hangi kaynaklardan besleniyor: "Grubun öncelikli hedefi, -kolektifimizin tüm diğer gruplarında olduğu gibi- tamamen kendi bestelerinden oluşan bir repertuar oluşturabilmek. Üretimleri iki yıldır yapıyoruz. Praksis’in Ferman/Derman albümünde yer alan Azadî, Eger ve Sînor şarkıları ve yine Praksis’in yakın zamanda yayınlanacak albümünde olacak Zarokên Mal Talan şarkısı aslında Bandor’un repertuarı için bestelendi. Oralardaki müzikal tercihler ve denemeler Bandor’a yön verecek gibi gözüküyor. Bu yönlü çabalarımız devam ettikçe Bandor’un beste niteliği ve sayısı gittikçe artacaktır diye düşünüyoruz. 

 

Kürtçe müziğin güncel örnekleri

Şu anda konserlerde kendi bestelerimizin yanında, daha çok dönemdaş müzisyenlerin yakın dönem üretimlerinden seçtiğimiz şarkıları da çalıyoruz. Bajar, Agît Işık, Ozan Irmak, Kasım Taşdoğan, Yunis Das, Teq û Req, Sîya Şevê, Harûn Elki, Rûken Yilmaz, Mücahit Göker, Sîdar Ferîd, Burhan Berken ve Kerem Sevinç’ten birer şarkı var şu an repertuarımızda. Bir anlamda yakın dönemde üretilen Kürtçe sözlü şarkılara dair de mütevazi bir özet olma niteliği taşıyor repertuarımız. İsmini saydığımız müzisyen ve gruplarla da çalışmamızı paylaştık, gittiğimiz yerlerde bu şarkıları söylemek istediğimizi ilettik, olurlarını aldık. Çaldığımız şarkılar bu anlamda Kürtçe sözlü müziğin güncel örneklerini izleyicilerle tanıştırıyor ve tekrar dinleyicilerin gündemine taşıyor.”

Karşı-hegemonya zemininde müzik

Türkiye’de sanatın bu denli baskılandığı ve sanatsal üretim koşullarının sistematik olarak bu denli zorlaştırıldığı bir süreçte Kürtçe kelime karşılığı "etki" anlamına gelen Bandor'un neyi etkileme amacı taşıdığına ilişkin ise kolektifin yanıtı şöyle: "Sanatın üzerindeki baskıyı, piyasa sanatçıları dahi hisseder duruma geldi. Çok sayıda engelleme, yasaklama, sansür oluyor. Bu düzeni temsil eden kişilerle sürekli eller yakada şekildeyiz aslında, bazen açık bazen de çok açık şekilde. Tüm muhalif sanatçıların yaşadığı, Kürtçe çalışmalar yapanlarınsa en sert şekilde karşısına çıkan engeller. Konserlerin yasaklanmasından, artık giderek ifade alanlarımızın daralmasına, ekonomik anlamda sanat gruplarının kendini var edebileceği imkanların giderek azalması bunlara dair ilk aklımıza gelenler. Kolektifimizin tüm çalışmaları buna dair alışkanlıkları kırmak üzerine kurulu. Biz bu çalışmaları karşı-hegemonya zeminine oturtuyoruz. Dolayısıyla zaten halihazırda sermayenin ve devletin egemenliğine ve baskısına karşı eşit-özgür bir dünyanın ihtimallerinin ve bu ihtimallere giden yolun müziğini yapmanın peşindeyiz. Bir anlamda da özneleşmeye, etki etmeye talip olmak ve etki ettiklerinden de etkilenerek yolu birlikte inşa etmek… Bandor’un etki yönü budur. Etki zemini de umuyoruz ki bu yolu birlikte yürüdüğümüz kişiler olacaktır. Bandor henüz yeni bir grup, oluş halindeyiz halen. Dolayısıyla müziksel olarak başka başka yönlere ilerleyebiliriz, başka biçimler de deneyebiliriz. Bunu henüz bilmiyoruz. Hem tartışmaya hem denemeye devam ediyoruz. Fakat grubun temel felsefesi genel olarak bu çerçevede, yolumuz da umarız ki bu felsefenin taşlarıyla döşenebilecektir.”

Bandor'un takvimi

Bandor’un önümüzdeki süreçlere dair program ve takvimine, ayrıca ileriye dönük hedeflerine de vurgu yapan kolektif, program takvimlerine ilişkin şu bilgileri verdi: "İlk konserimizi 6 Ekim İzmir’de JînArt’ta yaptık. Ardından Diyarbakır’da Hewş Kafe’de güzel bir bahçe konseri yaptık. Sonrasında da Batman Yeni Sahne’de üçüncü konserimizi gerçekleştirdik. 26 Ekim Cumartesi günü Mersin’de, Akdeniz Belediyesi Konferans Salonu’nda sahne aldık. Bundan sonrasında da Ankara, İstanbul, İzmir gibi şehirlerde konserlerimiz devam edecek. Henüz netleştiremedik ama bahar aylarında Van, Bingöl, Mardin, Cizre gibi yerlerde konserler yapma fikrimiz var. Tabi bir yandan da yeni şarkılar üretip kaydetmeye devam edeceğiz." HABER MERKEZİ