Trump ne getirir?
Dünya Haberleri —
- ABD seçimleri Cumhuriyetçi Partinin Temsilciler Meclisinde 295 sandalyeye sahip olması ve Senato’da üstünlüğü sağlaması ile Donald Trump’un programını uygulaması için en elverişli atmosferi yarattı. Dünya siyaseti kendini Trump’a ayarlama kaygısına düştü.
Donald Trump 20 Ocak 2025’de ABD’nin 47. Başkanı olarak görev başı yapacak. ABD'nin yeni seçilen Başkanı Donald Trump, ikinci kez geleceği bu görevde iddialı ulusal ve uluslar arası politika önceliklerini nasıl uygulayacak? Trump bu icraatların ne olacağına ilişkin fazlaca ayrıntıya girmese de dünya kendini yeni Amerika’ya göre düzenliyor. Avrupa Birliği Ukrayna ve savaşın desteklenmesine, Ortadoğu çatışmanın derinleşip derinleşmeyeceğine odaklanıyor. Gelişmeler geleneksel muhafazakar yaklaşımlarla Amerika'nın uluslararası arenadaki rolünde değişiklikler ve ticarette daha popülist bir eğilimin karışımından oluşan kapsamlı siyasi önceliklere işaret ediyor
Güçlünün barışı kapıda
Trump'ın söylemi, ABD'nin diplomatik açıdan İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana olduğundan daha fazla tecritçi, askeri olarak müdahaleci olmayan ve ekonomik olarak korumacı olma yönünde. Ancak ayrıntılar daha karmaşık. Orduyu genişletme ve Savunma Bakanlığı harcamalarını kemer sıkma çabalarından koruma sözü veren Trump, Soğuk Savaş sırasında Ronald Reagan döneminden kalma bir fikir olan yeni bir füze savunma kalkanı öneriyor.
Rusya-Ukrayna ve İsrail-Hamas savaşlarını sona erdireceği konusunda ısrar eden ancak bunu nasıl yapacağını açıklamayan Trump, yaklaşımını, bir başka Reagan'ın “güç yoluyla barış” deyişiyle özetliyor. Ancak NATO'ya ve ABD ordusunun üst düzey yöneticilerine yönelik eleştirilerini de sürdüren Trump, Amerikalılar'ın “televizyonda gördükleri” Savunma Bakanlığı yetkilileri için “Onları lider olarak görmüyorum” dedi; Macaristan Başbakanı Viktor Orban ve Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin gibi otoriterleriyse sıklıkla övdü.
Şam’ı İran’dan uzaklaştırma planı
Washington Post'ta yer alan bir köşe yazısına göre Biden yönetimi, İran'ın kontrolünden kurtulmak için Suriye'ye yardım sağlamaya çalışıyordu. Yazıda hem İsrail'in hem de ABD'nin, İran'ın İsrail'e karşı savaşta Suriye sınırından Hizbullah'ı beslemeye devam etmesini önlemek için Şam'a yardım etmek istediği belirtiliyor. Yeni ABD Başkanı Trump’un planlarının bundan daha kapsamlı olduğu ve ekseninin daha çok bölgenin reflekssiz hale getirilmesine dayandığı yorumlar arasında.
Washington'da Suriye krizi dosyasında aktif olan Suriyelilere göre bu eğilim yeni değil ve geçen yıl başladı. Kendileriyle temas kuranlar arasında sadece Biden yönetiminin temsilcileri değil, aynı zamanda Suriye krizi dosyasında sahada bir fark yaratmaya yönelik devam eden çabalar ışığında eski Başkan Trump da vardı.
Özerk yönetim ihtiyatlı
Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetiminin temsilini yapan Suriye Demokratik Konseyi'nin Washington'daki temsilcisi Bessam İshak, Demokratlardan ve Cumhuriyetçilerden duyduklarının şu ana kadar ‘sözlü vaatlerden’ öteye geçmediğini söyledi. İshak Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, özellikle de Trump kazandıktan sonra, ihtiyatlı olmanın çok önemli olduğunu vurguladı. İshak, kuzeydoğu Suriye'ye yönelik projelerini ve bu bölgedeki yaklaşık 900 kişilik ABD kuvvetlerinin geleceğini bilmek istediklerini, zira Trump'ın 2019'da bu kuvvetleri geri çekme emri verdiğini, ancak danışmanlarının ve ABD Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon) baskısı üzerine bu kararından vazgeçtiğini belirtti.
İshak, Trump'ın Erdoğan ile ilişkilerinin nasıl olacağını henüz bilmediklerini ve Ankara ile yapılacak herhangi bir anlaşmanın kendi zararlarına olmasından kaygılandıklarını da ifade etti.
İklim bir yalandır diyor
İklim değişikliğinin bir “aldatmaca” olduğunu söyleyen Trump, ABD'nin fosil yakıtlara bağımlılığını azaltmak amacıyla tasarlanan temiz enerji için yapılan harcamaları eleştiriyor. Trump, fosil yakıtlara bağlı bir enerji politikası ve yollar, köprüler ve içten yanmalı motorlu araçların inşa ve imalatına odaklanan ulaşım altyapısı harcamaları öneriyor. Bunun dışındaki politikaları da şöyle sıralanabilir:
Yeni ABD başkanı Trump’un ABD-Meksika sınır duvarı için kullandığı “Duvarı inşa edin!” sloganı, 2024 seçim döneminde “tarihteki en büyük toplu sınırdışı etme programını” oluşturma sözüne dönüştü. Trump; ABD'ye girecek kişiler için “ideolojik tarama ve “Meksika'da Kal” gibi ilk dönem politikalarını yeniden yürürlüğe koyması bekleniyor.
Seçimlerin ana gündemlerinden olan kürtaj hakkını eyaletlerin inisiyatifine verecek olan Trump , Anayasa Mahkemesi'nin federal kürtaja erişim hakkını sona erdirmesini öngörse de, yine de kürtajı ikinci başkanlık döneminin bir önceliği olarak ön plana çıkarmıyor.
Vergilerin çalışanların omuzlarına bindirilmiş yük olduğunda ısrarcı olan Donald Trump, yine de işverenleri gözeten politikaları önceleyecek. Kurumlar vergisi oranını yüzde 21'den 15'e düşürmeyi planlıyor. Bu en varlıklı Amerikalılar üzerindeki gelir vergisi artışlarını geri almayı ve iklim değişikliğiyle mücadeleyi finanse eden Enflasyonu Düşürme Yasası vergilerini kaldırmayı da içeriyor. WASHINGTON