• Bu yılın ilk 8 ayında 516 çocuğun yaşam hakkı ihlal edildi, 11 yılda en az 695 çocuk iş cinayetlerinde yaşamı yitirdi, 3 bin 532 çocuk cezaevinde, 7 milyon çocuk yoksulluk içinde yaşıyor, 1 milyonu aşkın çocuk ise sömürü çarkı içinde
• Her Yer Çocuk Derneği Üyesi Sedanur Uğur, Dünya Çocuk Hakları Günü'ne İzmir'de 5 çocuğun yaşamını yitirmesiyle girdiklerini belirterek, "Bu kez 20 Kasım'ı kutlamak için değil, hesap sormak için alanlarda olacağız" dedi. 

Savaş, yoksulluk ve sefaletin hüküm sürdüğü coğrafyalarda yaşam mücadelesi veren çocukları korumak ve koşullarını iyileştirmek için 20 Kasım 1989'da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Çocuk Haklarına Dair Sözleşme'yi imzalamasıyla 20 Kasım "Dünya Çocuk Hakları Günü" kabul edildi. Ortaya çıkan veriler, Türkiye'nin de imzacısı olduğu sözleşmenin yükümlülüklerini yerine getirmediği gibi geliştirdiği politikalarla çocuk hakları ihlal edilmesine doğrudan ya da dolaylı olarak yol açtığını gösteriyor.

8 ayda 516 çocuk

Fikir ve Sanat Atölyesi Derneği (FİSA) Çocuk Hakları Merkezi'nin medya izleme yoluyla edindiği verilere göre; 2024'ün ilk 8 ayında 516 çocuk yaşamını yitirdi. En fazla çocuk ölümleri Temmuz ayında kaydedildiği rapora göre; 20 çocuk şüpheli, 40 çocuk intihar, 15 çocuk toplumsal cinsiyet temelli, 40 çocuk ise çocuk işçi ölümü olarak geçti. 

İş cinayetleri 

Çocukların yaşam haklarının ihlal edilmesinin başında ise "çocuk işçiliği" geliyor. İş Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG Meclisi) verilerine göre; son 11 yılda en az 695 çocuk, iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Çocuk haklarını korumakla sorumlu iktidarın 2016'da hayata geçirdiği Mesleki Eğitim Merkezleri'nde (MESEM) çocuk yaşam hakkının ihlallerindeki oranın yüksekliği dikkat çekiyor. CHP Bartın Milletvekili Av. Aysu Bankoğlu, geçtiğimiz günlerde bütçe görüşmelerinde son bir yılda 15-17 yaş arasında en az 44 çocuğun MESEM'lerde yaşamını yitirdiğini açıkladı.

3 bin 532 çocuk zindanda

CHP Aydın Milletvekili Süleyman Bülbül'ün cezaevlerindeki çocuk sayısına yönelik önergesinde 14 Ağustos'ta yanıt veren Adalet Bakanlığı'na verilerine göre, 3 bin 532 çocuk 'suça sürüklenen çocuk' kapsamında cezaevlerinde. Bunların bin 48'i hükümlü, 2 bin 484'ü ise tutuklu. 0-6 yaş grubunda cezaevlerinde anneleriyle kalan çocukların sayısı ise 759. 

612 bin 814 çocuk eğitim dışında

Eğitim Reformu Girişimi (ERG) 2024 yılı Eğitim İzleme Raporuna göre; zorunlu eğitim çağında olan yaklaşık 612 bin 814 çocuk eğitim dışında. Bu çocukların yüzde 53,6'sı oğlan yüzde 46,4'ü kız olduğu belirtilen raporda,  söz konusu oran önceki yıla göre yüzde 38,4 arttı. Eğitim dışında kalmanın 15 yaşından sonra artış gösterdiği vurgulana raporda, toplam 242 bin 360 mülteci ve göçmen çocuğun eğitim dışında kaldığı belirtiliyor. 

Bebeklerde yoksulluk oranı yüzde 36,8

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV),  tarafından yapılan araştırmada, 0-17 yaş grubu arasındaki 7,03 milyon çocuğun yoksulluk içinde yaşadığı kaydedildi. Araştırmada, bunların 2 milyonunun ise derin yoksulluk içine olduğu vurgulandı. Araştırmalara göre; 2017 yılında bebeklerde yoksulluk oranı yüzde 36,8 iken 2022 yılında ise bu oran 41,4’e çıktığı ifade edilirken aynı dönemde çocukların yoksulluk oranı yüzde 40,8'den yüzde 43,8'e çıktı. 

29 bin çocuğa istismar

Türkiye İstatistik Kurumu'na (TÜİK) göre 2023 yılında kolluk kuvvetlerine giden veya götürülen "mağdur" 242 bin 875 çocuğun yüzde 12'ye yakını cinsel istismar nedeniyle şikayette bulundu. Bu, yaklaşık 29 bin çocuğa denk geliyor. Uluslararası Çocuk Merkezi, verilerine göre ise bu soruşturmaların 3'te 1'inden fazlasına ise dava bile açılmıyor. Bu verilere göre; 2023'te Cumhuriyet başsavcılıklarında soruşturma evresinde karara bağlanan çocuk istismarına ilişkin dosyaların yüzde 34'ünde kovuşturmaya yer olmadığı kararı verildi. 2013’te bu oran yüzde 21'di.

 

* * *

 

Kutlamak için değil hesap sormak için

Her Yer Çocuk Derneği Üyesi Sedanur Uğur, Dünya Çocuk Hakları Günü'ne İzmir'de 5 çocuğun yaşamını yitirmesiyle girdiklerini belirterek, "Hiçbir zaman 20 Kasım'ı kutladığımız olmadı. Bu kez de yine 20 Kasım'ı kutlamak için değil, hesap sormak için alanlarda olacağız" dedi. 

Mezopotamya Ajansı’nın haberine göre çocukların iyi yaşam koşullarında büyümesi için Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Eğitim Bakanlığının bütçe ayırması gerektiğini vurgulayan Sedanur Uğur, "Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı çocukların gelişimi ve onların korunması için çocuk başına günlük 5 liralık bütçe ayırdıklarını açıkladı. 5 lirayla hangi çocuğu koruyabilir veya temel ihtiyacını karşılayabilirsiniz. Baktığımız zaman çocuk haklarının ihlalini ve istismarını engelleyecek bir bütçe ayırmıyorlar" ifadelerini kullandı.

Sadece sömürü için

Yoksulluk ve cezasızlık politikaları ile çocukların haklarının ihlal edildiğine dikkat çeken Sedanur Uğur, cezasız bırakılan faillerin suç işlemeye devam ettiğini söyledi. Çocukların bu politikalar nedeniyle yaşamlarını yitirdiğini kaydeden Uğur, "Yoksulluk politikaları da devletin sermayedarların yanında olmasıyla birlikte yapılıyor. Sadece sömürü olarak bakılıyor çocuklara. Çocukların eğitiminde kırtasiye malzemeleri veya gıda ihtiyacı oluyor. Bu ihtiyaçlar da yine bir şekilde sermayedarlara hizmet edilebilecek şekilde yürütülüyor. Ayrıca bu politikaların sonucunda yoksul mahallelerdeki çocukların hızlı para kazanmak için suça itiliyor" diye konuştu. 

Çocuk işçiliği

Yoksulluğun en önemli sonucunun da çocukların okula gidememesi olduğuna belirten Sedanur Uğur, okul masraflarının çocuklara büyük zorluklar yaşattığını ifade etti. Uğur, ayrıca eğitimin niteliksizleşmesinin de çocukları okullardan uzaklaştırdığına belirterek, "En nihayetinde çocuklar yoksulluktan dolayı okullardan alınıyor ve iş yerlerine veriliyor. Çocuk hakları konusunda berrak istatistikler yok. 1 milyonu aşkın çocuk çalışan var. Göçmen ve mülteci çocuklar gibi en temel yaşam hakkı bile olmayan çocuklar var" diye konuştu. HABER MERKEZİ