AİHM’e rağmen infazı yakıldı

• 32 yıllık tutsak Fermani Çetin'in tahliyesi, AİHM'in ihlal ve yerel mahkemenin beraat kararı verdiği disiplin cezaları gerekçe gösterilerek engellendi.

Bolu 1 F Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan Fermani Çetin, Ekim 1992’de tutuklandı. Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) tarafından yapılan yargılama sonucunda Çetin’e "Devletin egemenliği altında bulunan topraklarından bir kısmını devlet idaresinden ayırmaya çalışmak" iddiasından 2 Aralık 1993'te müebbet hapis cezası verildi. Çeşitli cezaevlerinde kalan Çetin'e açlık grevine katılması ve açık grevi dilekçesinde Abdullah Öcalan'a "Sayın" diye hitap etmesi nedeniyle 26 Mart 2007'de 11 gün hücre cezası verildi. Cezaya karşı itirazda bulunduğu iç hukuk yollarından sonuç çıkmayınca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) başvurdu. AİHM, düşünce ve ifade hakkının ihlali ile yapılan başvuruyu haklı buldu. "Sayın Öcalan" ve açlık grevini düşünce ve ifade özgürlüğü kabul eden AİHM, Türkiye'yi 4 Eylül 2018'de verdiği kararla mahkum etti. AİHM, Çetin'e 3 bin 500 euro tazminat ödenmesine karar verdi. 

Karar sonrasında Çetin, hücre cezasının kaldırılması için cezaevi idaresi, İnfaz Hâkimliği, Ağır Ceza Mahkemesi ve Adalet Bakanlığına kadar pek çok yere başvuruda bulundu, ancak ihlal kararına rağmen bu başvurulardan herhangi bir cevap alamadı. 

Kırılmayan kameradan ceza

Çetin'e ikinci hücre cezası ise tutsak iki arkadaşıyla koğuşun havalandırmasında yer alan kameraya zarar verme iddiasına dayandırıldı. Bu soruşturma kapsamında Çetin ve arkadaşlarına 9 Ocak 2014'te 5 gün hücre cezası verildi. Ayrıca Çetin ve arkadaşlarına "kamu malına zarar vermek" iddiasıyla Bolu 1. Asliye Ceza Mahkemesi'nde dava açıldı. Dava sonucunda tutsaklara bir yıl hapis cezası verildi. Çetin ve arkadaşları, kameraya herhangi bir zarar vermediklerini ve kameranın hala çalışır durumda olduğuna dair kanıtlarıyla birlikte Yargıtay'a itirazda bulundu. İtirazı haklı bulan Yargıtay, ceza kararını bozdu. Yeniden yapılan yargılamada, kırıldığı iddia edilen kameraların kırılmadığının tespit edilmesi üzerine, mahkeme Çetin ve arkadaşları hakkında 17 Kasım 2022'de beraat kararı verdi. 

Yanıt bile vermediler

Çetin, beraat kararının ardından hücre cezasının kaldırılması için İnfaz Hakimliğine ve üst yargı mercilerine başvuruda bulundu. Hakimlik ve diğer üst merciler, yapılan başvurulara  rağmen hücre cezasını kaldırmadığı gibi yapılan yanıt da vermedi. 

Tahliyesi 6 yıl uzatıldı

Ceza infaz süresinin tamamlamasının ardından koşullu salıverilme için başvuru yapan Çetin'in başvurusunu değerlendiren Cezaevi İdare ve Gözlem Kurulu, AİHM'in ihlal kararı ve yerel mahkemenin beraat kararına rağmen iptal edilmeyen ve 2005 tarihlerinde İzmir F Tipi Yüksek Güvenlik Cezaevi'nde kaldığı sırada da verilen disiplin cezalarını gerekçe göstererek, koşullu salıverilmesini reddetti. Çetin'in 3 kere hücre cezası aldığı ve bu nedenle "iyi halli" olmadığına karar veren İdare ve Gözlem Kurulu, o dönemin infaz rejimine göre, 30 yıllık yatarı olan müebbet hapis cezasının tamamı olan 36 yılın infaz edilmesine karar verdi. İnfazı yakılarak tahliyesi 6 yıl uzatılan Çetin, AİHM ve mahkeme kararları yanı sıra pek çok belge ile konuyu Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Şirnex Milletvekilli Nevroz Uysal'a ulaştırdı. 

Uysal, Meclis'e taşıdı

Uysal, bunun üzerine İnsan Hakları İnceleme Komisyonu (İHİK) ve Adalet Bakanlığına başvurarak konuyu Meclis gündemine taşıdı. Başvuruda, İHİK’in görevlerine dikkat çekilerek, bu tür durumları incelemesi ve ortadan kaldırılması talep edildi. AİHM ve mahkeme kararlarına dikkat çekilerek, Çetin ve benzer durumdaki tutsakların acilen tahliye edilmesi gerektiğinin altı çizildi. Uysal, Adalet Bakanlığının yanıtlaması istemiyle verdiği önergede ise, AİHM kararına rağmen hücre cezasının neden kaldırılmadığını sordu. Bakanlık, henüz Uysal'ın başvurusuna yanıt vermedi. ANKARA