Demokratik aileye doğru

• Kuzey ve Doğu Suriye’de farklı inançlar ve halklardan kadınlar, toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak ve haklarını güvenceye almak için Kadın Evi, Aile Kanunu ve Kadın Toplumsal Adalet Meclisi’ni kurdu. Evlilikten, boşanmaya ve aile ilişkilerine kadar ‘demokratik aile’ modeli hedefleniyor.

Kürt, Arap, Ermeni, Asuri-Süryani-Keldani, Çerkes, Türkmen, Müslüman, Hristiyan, Êzîdî, Sünni ve Alevilerin etrafında birleştiği Rojava Devrimi’yle kadınlar Kadın Kanunu’ndan Aile Kanunu’na, kültürden spora kadar örgütlemesini sürdürüyor.

Bu kapsamda, atılan en önemli adımlardan birisi Kadın Evi. Kongra Star bünyesinde 8 Mart 2011’de kadın hakları güvence altına alındı. Toplumsal sorunları erkek egemen zihniyete dayanmadan kadın haklarını koruyan, toplumda adalet ve eşitliği sağlayan 27 Ekim 2014’te çıkarılan Kadın Kanunu 26 maddeden oluşuyor.

Demokratik aile modeli

ANF’nin haberinde yer verdiği dikkat çekici çalışmalardan biri de Aile Kanunu. Böylece hem aile yapısı güçlendiriliyor hem de aile bireylerinin hakları korunuyor. Kanun, toplumda olumlu bir etkinin yaratılmasına ve aile içi ilişkilerin daha sağlıklı bir şekilde yürütülmesine katkı sağladı. Medeni hakları güvence altına alarak, çok eşlilik ve çocuk yaşta evliliklerin önüne çekti. Aile içi şiddete sıkı yaptırımlar getirildi, kadınların ve çocukların korunmasına yönelik önlemler alındı. Evlilik, boşanma, boşanmanın etkileri, akrabaların geçimi, akrabalık ve ailelere bağlı olan suçlar olmak üzere 6 başlıktan oluşan Aile Kanunu, 41 maddeden oluşuyor.

Eşit temsiliyet öncelik

2016 yılında düzenlenen Kadın Adaleti Konferansı’nda Kadın Adalet Meclisi ilan edildi. Kadın Adalet Meclisi, 16 Kasım 2018’de 2’nci Cizîr Konferansı’nı Rimêlan şehrinde 350 delege ve kurum temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirdi. Kadın Adalet Meclisi’nin faaliyetlerinin örgütlülük düzeyinin artırılması, ortaklaşmanın sağlanması ve hem ahenkli bir çalışmanın yürütülmesi için 2’inci konferansın gerçekleştiği 16 Kasım 2018’de Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Toplumsal Adalet Meclisi ilan edildi. Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Toplumsal Adalet Meclisi; Kadın Evi, Adalet Divanı, Uzlaşma Komitesi ve Akademi olarak 4 bölümden oluşuyor. Kadın, toplumsal adalet içerisinde özgün bir şekilde örgütlenir veya toplumsal adalet içerisinde yüzde 50 temsiliyete sahiptir. Meclis, 17 maddeden oluşan ilkeleri bulunuyor.

Hîlala Zêrîn, kültürün taşıyıcısı

Hîlala Zêrîn Kadın Kültür ve Sanat Hareketi, kadın tarihine, hakikatine ve bunların korunması için tarihe ışık tuttu. Kadınların renkleri ve iradeleriyle özgür bir yaşamı inşa etmeleri için faaliyetlerini sürdürdü, 2016’da Qamişlo’da örgütlenen Kevana Zêrin Kültür Hareketi’ne dayandı. Hîlala Zêrîn ismi 2020’deki konferansın kararıyla verildi. 7 kantonda örgütlü olan hareket, müzik ve aletleri, tiyatro, folklor, resim gibi birçok kültür ve sanat faaliyeti yürüttü. Diplomasi Komitesi, kültür ve sanat aracılığıyla kültürel diplomasiyi geliştirirken, uluslararası ve Ortadoğu düzeyinde, kültür ve sanat kurumlarıyla, kadın sanatçılar ve aydınlarla ilişki kurdu, Rojava Devrimi kültürünü tanıttı. Film-Sinema ve Stüdyo faaliyetleri de yürüten Hîlala Zêrîn Kültür ve Sanat Hareketi, 6-15 yaşları arasında olan çocuklara müzik başta olmak üzere, folklor, tiyatro ve resim eğitimleri örgütledi.

7 spor kulübü kurdular

Rojava’da Kürtler, 1983’te köy köy örgütlenerek futbol, voleybol ve basketbol yarışmaları yapıyordu. En yaygını ise futboldu. Tabii o dönemler kadınlar, futbol faaliyetlerinde yer almıyordu. 1983’e dayanan spor örgütlenmesi, Rojava Devrimi’yle kadınları da kapsayarak 2014’te daha da güçlenmeye başladı. Kuzey ve Doğu Suriye Spor Birliği çatısı altında örgütlenen kadın sporcular, takım sporları (futbol, voleybol, basketbol), bireysel sporlar (satranç, karate, bisiklet, binicilik, atletizm, yüzme, gülle atma, sırık atlama, tenis gibi) da yer aldı. Kadın Spor Kulüpleri, Cizre Bölgesi’nde Peyman, Waşokanî, Vedeng Spor Kulübü, Kobanê’de Nesrîn Spor Kulübü, Tebqa Spor Kulubü, Reqa’daki El Furat Spor Kulubü olarak örgütlendi. Kadın sporcuların da yer aldığı Spor Kulüpleri ise Zîban, Serdem, Tebqa Gençlik, Minbic Gençlik, Bakur, El Furat ve Nisrîn Spor Kulübü.

Bağımsız ekonomi

Ekonomi alanında çalışmalar yürüten kadınlar, bu alanda önemli projelerin altına imza attı. Kadınlar için birçok proje üreten komite, kooperatifler başta olmak üzere ticaret, tarım, tekstil, gıda ve sanayi alanında verimli oldu. 2015 yılında Ekonomi Komitesi’ni kurdu. İlk olarak Cizre Kantonu’nda örgütlenen ekonomi ayağı şu an 7 kantonda topluma hizmet eden ekonomi modelini oluşturdu. QAMIŞLO