Elektronik kelepçe takılsın

• Almanya’da 2022’de 133 olan kadın cinayeti 2023’te 155’e yükseldi. 109 mahkemenin uzaklaştırma kararına rağmen 109 kadın öldürüldü. Faillere elektronik kelepçe takılsaydı belki bu kadınlar hala aramızda olabilirdi.

GÖZDE GÜLER

Dünyanın belki de yenilmesi gereken sorunlarının en başında ‘erkeklik’ geliyor. Din, ırk, mezhep ve hatta sınıfsal farklılıklarına rağmen tüm kadınları vuran erkek şiddetine ne hikmetse hemen hemen hiçbir yerde çare bulunamıyor. Erkek şiddetine ‘çaresizce’ yenik düşen gelişmiş, güçlü ülkelerden biri de geçmişi ve bugünü sağcı ve eril olan Almanya. 

2004’ten bu yana kadınların korunmasına yönelik yasalara sahip olan İspanya, Avrupa Konseyi tarafından, İstanbul Sözleşmesi'nin uygulanmasında öncü olarak kabul ediliyor. Uyguladığı ve başarılı olan yöntemlerden biri de 2009 yılından bu yana şiddet suçlularını izlemek için kullanılan GPS teknolojisi. Bu teknoloji sayesinde şiddet failine elektronik kelepçe takılıyor. Böylece hem şiddet uygulayan erkek fişleniyor hem de failin kadına yaklaşması engelleniyor. Kadına, erkeğe takılan kelepçeyi takip eden bir tür takip cihazı veriliyor. Uzmanlar, İspanya’nın koruma programının bir parçası olarak uyguladığı bu yöntemin sonuçlarının etkili olduğunu belirtiyor.

Almanya hala tartışıyor

İspanya’nın uyguladığı bu modele ilişkin Fransa somut adımlar atarken, İsviçre de pilot proje uygulamaları yaptı. Almanya’da ise herhangi bir gelişme yaşanmış değil. Almanya Hristiyan Demokrat Birliği (CDU) ve Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SPD), Saarland Eyalet Parlamentosu’nda kadınların daha iyi korunması konusunda anlaşmış olsa da; CDU’nun şiddet faillerine kelepçe takılması yönündeki önergesi SPD tarafından kabul görmedi.

Cinsel saldırı ve şiddet, cinsel istismar, zorla evlilik gibi alanlarda çalışan yardım kuruluşu Weißer Ring CDU’nun elektronik kelepçe önerisine destek verdi. SPD Kadın Sözcüsü Christina Baltes, tüm eyaletlerde tek tip bir çözümü savunurken, elektronik kelepçe yerine koruma tesislerinin ve danışmanlık hizmetlerinin de daha da genişletilmesini talep ettiklerini belirtti. Kadınları şiddetten koruma uygulamalarına mesafeli olan Almanya’nın sağ popülist partisi Almanya için Alternatif (AfD) de kelepçe uygulamasına karşı olduğunu açıkladı. 

Merkezi bir politika yok

Mayıs 2023'te federal eyaletlerin Adalet Bakanları Konferansı’nda Bağımsız Demokratik Parti’den (FDP) Federal Adalet Bakanı Marco Buschmann da kelepçe kullanımının, Şiddetten Koruma Yasası kapsamında uygulanabilirliğinin incelemesini talep etmişti. Fakat Kasım 2023'te Bakanlık, önergeyi ‘uygun bulmadığı’nı açıkladı. Buschmann konuyu federal eyaletlere havale ederek kimi federal eyaletlerde polisin yasalar gereği hali hazırda kelepçe kullandığına dikkat çekti. Almanya'da her eyaletin kendi polis yasası olduğu için merkezi bir uygulama mevcut değil.

 

Sadece 6 eyalette ve sınırlı

Tabii elektronik kelepçe Almanya’da her eyalette kullanılmıyor. Sadece 6 eyalette (Bayern, Nordrhein-Westfalen, Brandenburg, Hessen, Sachsen ve Hamburg) bu uygulama var. Mevcut yasal duruma göre şiddet faillerine kelepçe uygulamasına yalnızca partnerden kaynaklanan şiddet mağdurları için kısa vadeli ve önleyici bir koruma tedbiri olarak izin veriliyor. Ancak sadece birkaç gün ile sınırlı ve çoğunlukla da kullanılmıyor. Weißer Ring’in açıklamasına göre; Örneğin, Nordrhein-Westfalen eyaleti şiddete başvuran suçlulara karşı kelepçe seçeneğini hiçbir zaman kullanmadı. Hamburg'da tek bir girişimde bulunuldu.

Ülke çapında uygulansın

Geçtiğimiz günlerde ise aralarında Terre des Femmes ve Katolik Kadınlar Birliği’nin de bulunduğu 23 kadın kuruluşu, hükümete hitaben bir açık mektup yayımladı. Mektupta Şiddete Karşı Yardım Yasası’nın yürürlüğe sokulması ve yasada öngörüldüğü şekilde kadın barınma evlerinin finansmanının sağlanması istendi. Kadınlar, koruma ve danışmanlık hizmetlerinin kapsamının artırılması, faillerin eğitimi gibi önleyici tedbirlerin geliştirilmesi, elektronik kelepçe uygulamasının ülke çapında yürürlüğe sokulması, Almanya'da yürürlükteki İstanbul Sözleşmesi ve AB'nin şiddete karşı koruma yönetmeliklerinin tamamen uygulanmasını talep etti.

Kadınların zamanı yok

Toparlayalım; Almanya’da her üç dakikada bir kadın aile içi erkek şiddetine maruz kalıyor. Her gün bir kadın bir erkek tarafından öldürülmeye çalışılıyor. Her üç günde bir, bir kadın bir erkek tarafından öldürülüyor. 2022’de 133 olan kadın cinayeti 2023’te 155’e yükseldi. 2023’te 109 mahkemenin verdiği uzaklaştırma kararına rağmen 109 kadını öldürdü.

Sözün bittiği yeri çoktan geçtiğimiz bir dönemde şiddetten kaçan, korkan, korunmak isteyen kadınların ne zamanları ne de steril ofislerde oturup ne hayat bilgisi alacak güçleri var. Bakkala giderken süren o beş dakika ya bitmiyor ya da geri dönemiyor kadınlar. İspanya’da başarıyla işleyen bu modeli diğer ülkelerin denemeye dahi kalkışmaması ‘erkekliğin’ istenerek ayakta tutulan bir kontrol mekanizması olduğunu ispatlıyor. Oysa Almanya ve tüm dünyada, şiddet uygulayan erkekleri fişleyecek uygulamalar birçok kadınının hayatını kurtarabilir.