Fransa’da ‘beklenen’ oldu

• Fransa, AP seçimleri sonrası feshedilen 577 vekilli meclisi ve hükümeti belirlemek için sandığa gitti. İki tura 49.5 milyon seçmenlerin %69’u katıldı. Irkçı Ulusal Birlik Partisi (RN) %33 oy almasıyla birlikte, Nazi işgali sonrası ilk defa Fransa’da bir ırkçı parti parlamentoda çoğunluğu sağladı.
• Le Figaro, seçim sonuçlarını "Fransız trajedisi" başlığını seçerken, merkez sol eğilimli Liberation gazetesi ise "Şok sonrası blok yapmak” manşetini ile çıktı. Yeni Halk Cephesi (NPF) ırkçılara karşı seçim bölgelerinde kim güçlüyse ona oy verilmesini ve kendilerine oy istedi.

Liberallerin çöküş yaşadığı Fransa’daki kritik erken genel seçimlerin ilk turundan ırkçı Ulusal Birlik Partisi (RN) birinci çıktı. İktidar partisi aşırı sol diye yaftalayıp dışladığı sol seçmenden, ikinci turda cumhuriyetçiler için oy istedi. Yeni Halk Cephesi (NFP) de “RN’e karşı baraj oluşturarak” ırkçı adaylar karşısındaki adayları destekleme çağrısı yaptı.

Fransa İçişleri Bakanlığının açıkladığı resmi sonuçlara göre %69 katılım oranı ile Fransız seçmen 1989’dan en yüksek oranda sandığa gitti. Fransız anakarası dahil 13 denizaşırı bölge ve yurtdışındaki Fransız vatandaşları oy kullandı. Ulusal Birlik Partisi (RN) seçimin ilk turunda geçerli oyların yaklaşık yüzde 33'ünü elde etti. Faşizme karşı blok oluşturmak amacıyla seçime Yeni Halk Cephesi adı ile giren sol partiler ittifakı oyların yüzde 28'ini alırken Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'a destek veren merkez partiler ittifakının oy oranı yüzde 20 oldu. Muhafazakar eğilimli Cumhuriyetçiler (LR) partisinin oyları ise yüzde 10'da kaldı.

Le Pen’in sevinci!

Seçim sonuçlarının açıklanmasının hemen ardından, RN lideri Jordan Bardella, seçmenden ikinci turda kendilerine “salt çoğunluğu” vermeleri çağrısı yaptı. Ulusal Birlik partisinin gerçek lideri Marine Le Pen, sonuçlar açıklandıktan sonra yaptığı konuşmada "Macron yanlısı bloğun tamamen silindiğini" savundu. Aday olduğu seçim bölgesinde oyların yüzde 57'sini alarak ilk turda milletvekili seçilen Le Pen, seçmenden ikinci turda mecliste mutlak çoğunluk istedi ve RN lideri Jordan Bardella'nın Başbakan olmaya hazır olduğunu söyledi.

28 yaşındaki Jordan Bardella ise sonuçlara ilişkin konuşmasında 7 Temmuz'da yapılacak ikinci turun "Beşinci Cumhuriyet tarihinin en belirleyicisi olacağını" ileri sürdü.

Melenchon yükleniyor

Radikal sol olarak tanımlanan Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) partisi lideri Jean-Luc Melenchon, seçim sonuçları için "Macron, adayları ve sözde Cumhurbaşkanı çoğunluğunun yenilgisi" ifadelerini kullandı. Melenchon da ikinci turda adaylarının seçilemeyecek konumda olduğu bölgelerde aşırı sağa karşı diğer partilerin adaylarını destekleme çağrısında bulundu.

Muhafazakar eğilimli Cumhuriyetçiler (LR) partisi ise ikinci tur için kendi partileri dışında oy çağrısında bulunmayacaklarını bildirdi.

Macron birlik çağrısı yaptı

Cumhurbaşkanı Macron ise sonuçlar belli olduktan sonra seçimlerin ikinci turunda "cumhuriyetçi ve demokrat adaylara oy verme" çağrısı yaptı. Aşırı sağın iktidarın eşiğine geldiğini söyleyen Başbakan Gabriel Attal, hedeflerinin RN'nin mecliste mutlak çoğunluğa sahip olmasını engellemek olduğunu ifade etti. Attal, ikinci turda RN'ye tek bir oy gitmemesi gerektiğini söyledi.

Basında ‘Fransız trajedisi’

Le Figaro, seçim sonuçlarına ilişkin "Fransız trajedisi" başlıklı değerlendirmesinde Fransa'nın önünde "siyasi serüven ya da kurumsal blokaj olmak üzere çifte perspektif bulunduğu", bunun da "bir rejim krizinin çifte yüzü olduğu" görüşünü savundu.

Merkez sol eğilimli Liberation gazetesi ise "Şok sonrası blok yapmak" manşetli haberinde, RN'nin iktidarın eşiğinde olduğunu, birleşen solun direndiğini, Macron cephesinin diz çöktüğünü ve ancak cumhuriyetçi bir cephenin en beter senaryoyu engelleyebileceğini" yazdı.

İlk tahminler ikinci tur sonunda mecliste RN'nin 240-270, sol ittifakın 180-200, merkez partilerin 60-90, Cumhuriyetçilerin ise 30-50 arası milletvekiline sahip olacağını gösteriyor.

Siyasi partiler ikinci turda genel olarak ideolojik duruşlarına göre aralarında ittifaklar kuruyor. Merkez, merkez sağ, merkez sol ve sol partilerin geçmişte ittifak kurmaya yanaşmadığı aşırı sağcılar son yıllarda bu tür seçimlerin ikinci turunda geleneksel sağcı ve muhafazakar seçmenden oy toplayabiliyor. PARİS