• Sağlıklı beslenme hafıza kaybını yavaşlatmada en güçlü etkiye sahipken, bunu bilişsel aktivite ve ardından fiziksel egzersiz izliyor.

Pekinli araştırmacılar, daha sağlıklı yaşam tarzı tercihlerini bir araya getiren 60 yaş üstü kişilerin en fazla faydayı sağladığını ortaya koydu.

On yıl süren bir çalışma, iyi beslenme, düzenli egzersiz, bulmaca gibi oyunlar ve haftada en az iki kez sosyalleşmenin, hafızanın gerileme hızını yavaşlatmaya ve bunama riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini öne sürüyor.

Hafıza nasıl geriletilebilir?

Hafıza, insanlar yaşlandıkça sürekli olarak azalan, yaşam kalitesini ve üretkenliği düşüren ve bunama riskini arttıran temel bir günlük yaşam işlevi.

Önceki araştırmalardan elde edilen kanıtlar, sağlıklı yaşam tarzının hafıza üzerindeki etkisini değerlendirmek için yetersizdi, ancak şimdi bir çalışma, birden fazla sağlıklı yaşam tarzı seçimini birleştirmenin (ne kadar fazlasını yaparsanız o kadar iyi) hafıza gerilemesinin hızını yumuşattığını öne sürüyor.

Pekin’deki Ulusal Nörolojik Bozukluklar Merkezi'nden araştırmacılar "Olumlu sağlıklı davranışların bir kombinasyonunun, bilişsel olarak sağlıklı yaşlı yetişkinlerde daha yavaş bir hafıza düşüşü oranıyla ilişkili" olduğunu ortaya çıkardı.

Araştırmacılar, birden fazla sağlıklı yaşam tarzı tercihinin bir arada uygulanmasının "hafif bilişsel bozukluk ve demansa ilerleme olasılığının daha düşük olmasıyla ilişkili olduğunu" da sözlerine ekliyor.

29 bin yetişkin analiz edildi

Araştırmacılar, Çin Biliş ve Yaşlanma Çalışmasının bir parçası olan normal bilişsel fonksiyona sahip 60 yaş üstü 29.000 yetişkini analiz etmiş.

Çalışmanın 2009'daki başlangıcında, hafıza fonksiyonu testler kullanılarak ölçüldü ve insanlar Alzheimer hastalığı için en güçlü risk faktörü geni olan APOE geni açısından kontrol edildi. Denekler daha sonra periyodik değerlendirmelerle 10 yıl boyunca izlendi.

Sağlıklı yaşam için 6 faktör

Altı faktörü bir araya getiren bir sağlıklı yaşam tarzı puanı hesaplandı: Sağlıklı beslenme; düzenli egzersiz; aktif sosyal temas; bilişsel aktivite; sigara içmeme ve alkol kullanmama.

Sıfır ile altı arasında değişen puanlarına göre katılımcılar yaşam tarzı gruplarına olumlu (dört ila altı sağlıklı faktör), ortalama (iki ila üç sağlıklı faktör) veya olumsuz (0 ila 1 sağlıklı faktör)] ve APOE taşıyıcısı olan ve olmayan gruplara ayrıldı.

Yazı yazmak, okumak

Sağlıklı beslenme, meyve, sebze, balık, et, süt ürünleri, tuz, yağ, yumurta, tahıllar, baklagiller, fındık ve çay olmak üzere 12 gıda grubundan en az yedisinin tavsiye edilen miktarda tüketilmesi olarak kabul edilmiş.

Haftada en az iki kez yazı yazmak, okumak, bulmaca çözmek ya da başka oyunlar oynamak ikinci sağlıklı davranış alanıydı.

Diğer alanlar arasında alkol kullanmamak, haftada 150 dakikadan fazla orta yoğunlukta veya 75 dakikadan fazla şiddetli yoğunlukta egzersiz yapmak ve hiç sigara içmemiş veya eski bir sigara içicisi olmak yer alıyor.

Haftada en az iki kez sosyal temas, aile ve arkadaşları ziyaret etmek, toplantılara katılmak veya partilere gitmek gibi faaliyetler, altıncı sağlıklı davranış olmuş.

Sağlıklı beslenme, bilişsel aktivite, fiziksel egzersiz

Sonuçları etkilemesi muhtemel faktörler hesaba katıldıktan sonra, araştırmacılar her bir sağlıklı davranışın 10 yıl boyunca hafızada ortalamadan daha yavaş bir gerileme ile ilişkili olduğunu bulmuşlar.

Sağlıklı beslenme hafıza kaybını yavaşlatmada en güçlü etkiye sahipken, bunu bilişsel aktivite ve ardından fiziksel egzersiz izlemiş.

APOE geni taşıyan ve genel olarak sağlıklı bir yaşam süren kişilerde de, APOE geni taşıyan ve en az sağlıklı olan kişilere göre daha yavaş bir hafıza gerilemesi görülmüş.

Genel olarak, dört ila altı sağlıklı davranışa veya iki ila üç sağlıklı davranışa sahip kişilerin demans veya hafif bilişsel bozukluk geliştirme olasılığı, en az sağlıklı olanlara göre sırasıyla neredeyse %90 ve %30 daha az olmuş. HABER MERKEZİ

 

*****

Kafa vuruşları demans riskini artırıyor

İsveç'te yapılan araştırma, futbolcuların demansa yakalanma riskinin sıradan insanlara kıyasla bir buçuk kat daha fazla olduğunu ortaya koydu.

Yapılan yeni bir araştırmada sıradan insanlar arasında demansa yakalanma oranının yüzde 6 olduğu görülürken bu oranın futbolcularda yüzde 9'a çıktığı tespit edildi. BBC'nin haberine göre, 1924-2019 yıllarında İsveç'in en üst liginde oynayan 6 bin futbolcunun sağlık durumu, benzer yaş ve ortama sahip 56 binden fazla sıradan kişinin sağlığıyla karşılaştırıldı. Futbolcuların, sıradan insanlara nazaran Alzheimer ve diğer türlerde demansa yakalanma riskinin daha yüksek olduğu gözlendi.

57 milyon demans hastası var

Daha önce İskoçya'da yapılan araştırma, eski profesyonel futbolcuların demanstan ölme olasılığının, aynı yaştaki diğer insanlara göre üç buçuk kat daha fazla olduğunu ortaya koymuştu. Araştırma sonucu İngiltere ve Avrupa'daki futbol federasyonlarına futbol oynayan çocuklar ve yetişkinler için kafa vuruşunu azaltan yönergeler hazırlama tavsiyesinde bulunulmuştu. Dünya çapında çoğu 65 yaşın üzerinde 57 milyon demans hastası bulunuyor. Yapılan araştırmalar, bu rakamların gelecek yıllarda ciddi biçimde artacağını gösteriyor. STOKHOLM