Juma’yı kurtaran 3 kız kardeş

• Brezilya’da Assua Nehri yakınındaki bir köyde yaşayan Juma halkı, işgal nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan Amazon kabilelerinden biri. 1990'ların sonlarında bu halktan geriye sadece Borea, Mandei ve Mayta adlı üç kız kardeş ile 50'li yaşlarındaki babaları Aruka kaldı.

Daily Star sitesi, üç kız kardeşin kabileyi nasıl yok olmanın eşiğinden döndürdüğü yazdı. Habere göre, baba Aruka 2021'de Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirdi. Aruka’nun ölümü ataerkil toplum olan Juma’yı yok olmayı daha da yaklaştırdı. Ancak üç kız kardeş kabilelerini yaşatmaya kararlıydı.

"Daha fazla güç toplamaya çalışmak ilgimi çekmeye başladı” diyen Madei Juma, kabilenin lideri olduğu süreci şöyle anlattı: "Böylece, bunu başaran ilk kadın olan lider rolünü üstlenmeye başladım. Kız kardeşlerim ve babam bu görevi üstlenmem için beni teşvik etti.”

Kabilenin ilk kadın başkanı

Amazon'un bu bölgesinde şef olmayı başaran ilk kadın Madei Juma’nın sol kolunda babasının ok ve yayının dövmesi var. Mandei ve kız kardeşleri, ailenin babanın soyuna dayandığı geleneğine bağlı bir anlayışla büyümelerine rağmen kendi halklarının soyunu korumak için diğer kabilelerden erkeklerle evlenme kararı aldılar.

Kadın bir lider olmanın zorluklarından bahseden Mandei, "Daha önce hiç kadın lider olmamıştı ve sonradan insanlar bana gelip 'Kadın olduğun için buna hiç kalkışmamalıydın’ dediler” ifadelerini kullandı.

Mandei on yılı aşkın bir süredir Juma şefi olarak görev yapıyordu ve yakın zamanda istifa ederek yerine ablası Borea'nın geçmesini sağladı. Topluluklarının varlığını sürdürmek hakkında konuşurken şef Mandei, "Az olduğumuz için insanlar bizi tanımadı, saygı duymadı” dedi.

Başlarda bu yaklaşımı acı verici bulan Mandei sonralarında insanların ne düşündüğünü umursamayı bıraktığını söylüyor. Mandei, topraklarının büyüdüğü köyle aynı şekilde işgal edilebileceğinden korkuyor. Bir zamanlar ormanlar içinde kalan bölge, artık yabancı işgalciler tarafından yasa dışı ekilen meralarla çevrili.

Suyu ve toprağını talan ediyorlar

Juma bölgesi yaşlı Amazan yağmur ormanlarıyla kaplı. En büyük önceliklerinden biri, toprak işgalinin ve yasa dışı ormansızlaştırmanın odak noktası olan Amazon eyaletinin güneyinde yer alan bölgelerini korumak. Bölgenin yanına bir otoyolun yapılması planlanıyor, bu durumla arazinin işgal edilme olasılığı artıyor.

Bölge genelinde sığır yetiştiriciliği ve soya fasulyesi mahsulünün yayılması, çevreyi gözle görülür şekilde değiştiriyor ve geleneksel yaşam tarzları üzerinde olumsuz bir etki yaratıyor.

Yaşam alanlarının uğradığı değişime işaret eden Mandei, "Nehir eskisi gibi suyla dolmuyor. Suyun bu kadar kurumaması gerekiyor. Çok daha sıcak, önceden böyle değildi. Bizim endişemiz şu: Bu neden oluyor? Ormansızlaşma nedeniyle” dedi.

Ormanlarına karşı işgallerden korunmak için Mandei'nin yeğeni Pure de dahil olmak üzere genç erkekler bölgede tekneyle devriye geziyor. Mandei, Juma'nın geleceğiyle ilgili endişelerini sürdürüyor. Köylerinde yaşayan 24 kişi hala çok az ve nüfuslarını artırmaya yetecek kadar Juma erkeği olmadığını düşünüyor.

Üç kız kardeş, Juma geleneklerini gelecek nesillere nasıl aktarmak konusunda her zamankinden daha fazla kararlı. Mandei kabilelerinin geleceği hakkında, "Kız kardeşlerimle paylaştığım en büyük sorumluluk, bize babamızdan kalan Juma kültürünü kaybetmemek” diyor. HABER MERKEZİ