• Hukukçu Hediye Gökçe Baykal, ikinci tur seçimlerinde oy kullanacak 32 milyon kadına seslenerek, bunun kadınlar için adeta bir kader seçimi olduğununun unutulmamasını istedi. Yeşil Sol Parti Amed Milletvekili Adalet Kaya da "Bizim asıl amacımız, bu faşist iktidarı geriletmek" dedi. 

“Haklarımız, özgürlüklerimiz konusunda gerçekten çok büyük risklerle karşı karşıyayız" diyen hukukçu Hediye Gökçe Baykal, Meclis’te kadınların karşısındaki kötü tablonun ikinci turda seçilecek Cumhurbaşkanı ile dengelenebileceğinin altını çizdi. Gökçe Baykal, "Kendi geleceğimiz için oy verdiğimizi unutmayalım" dedi.

AKP, kadın kazanımlarını hedef aldığı politikalarında hemfikir olduğu Yeniden Refah Partisi ve Hüda Par’ı Cumhur İttifakı’na alarak Meclis’e girmesini sağladı. AKP’nin seçim öncesi açıkladığı beyannamesinde aile 228, kadın 160, çocuk 209, boşanma üç, kadına yönelik şiddet 18, istismar 13, yoksulluk 5 kez geçiyor. AKP, kadın katliamlarına karşı cezasızlık politikalarını ve ev içi emek sömürüsüne, ailenin güçlendirilmesi, korunması, itibarını yitirmesinin engellenmesi, evliliğin teşviki, genç yaşta evliliklerin önünün açılması, doğumların artırılması, iş ve çalışma yaşamının aile ile uyumlu hale getirilmesi gibi temel başlıkları da ekledi. 

6284’ü hedef aldılar

İstanbul Sözleşmesi’nden bir gecede çıkan AKP, ittifak kurduğu Hüda Par ve Yeniden Refah Partisi ile birlikte kadınların güvencesi olan 6284 sayılı kanunu beyannamesinde de hedef aldı. Her iki partinin seçim beyannamelerinde 6284 sayılı Kanun “kurtulması gereken” bir yasa olarak yer alıyor. AKP, 21 yıllık iktidarı boyunca kaç kadın konukevi, şiddeti önleme çalışmaları yaptığına dair veriler paylaşmış olsa da kadın örgütlerinin ve JINNEWS’in her ay çıkardığı şiddet çetelesinde AKP’nin “övündüğü” sığınma evlerinde kadınların can güvenliğinin olmadığı, güvenliği artıracak tek bir adım dahi atılmadığı bir kez daha görüldü.

Kadınlar dışında her şey

AKP’de kadınlar için her ne kadar yeni bir durum beyannamede yer almasa da MHP ise kadınlar tamamıyla unutuldu. “Yükselen Ülke Türkiye” vizyonu ile hazırlanan beyannamede, ekonomiden, dış politikaya, eğitimden sağlığa, bölgesel kalkınmadan tarıma, işsizlikle mücadeleden turizme kadar tüm politikalar bu vizyon çerçevesinde belirlendi. Beyannamede, deprem, yangın ve sel gibi afetlerle ilgili daha önceki seçim beyannamelerinde yer alan politikalara yeni maddeler ekleyen MHP, hem kadını hem de ekonomik krizi görmedi. MHP, savaş politikalarına dair atılması gereken adımları sıraladı. 

10 yılda binlerce cinayet

2023 yılının ilk 4 ayı da dâhil olmak üzere son 10 yılda toplam 4 bin 197 kadın katledildi. JINNEWS’in aylık şiddet çetelesine göre ise Nisan'da 23 kadın katledildi, 17 şüpheli kadın ölümü gerçekleşti. Yine aynı verilere göre; dört ayda 86 kadın erkekler tarafından katledildi. Yaşanan deprem ve seçim sürecinde görmezden gelinen kadın katliamları günden güne artarken, yargı kadın katliamı dosyalarında iyi hal ve haksız tahrik indirimleri uygulamaya devam ediyor.

Meclis'i dengelemek şart

JINNEWS'e konuşan Önce Kadınlar ve Çocuklar Derneği’nden avukat Hediye Gökçe Baykal, 14 Mayıs seçimleri sonrası ortaya çıkan tablonun kadınlar olarak kendilerini dehşete düşürdüğünü söyledi. Hediye Gökçe, "Büyük bir tehlike ile karşı karşıyayız. 6284 sayılı yasa üzerinde ciddi bir tehdit oluşmuş durumda. İstanbul Sözleşmesi yürürlükten kalktığı zaman çok büyük tepkiler gösterdik. İktidar bu tepkilere, ‘bizim 6284 sayılı yasamız var zaten kadınlarımızı koruyor’ şeklinde bir savunmada bulunmuştu. Ancak şimdi ittifak ortaklarının 6284 sayılı yasaya tamamen düşman gözüyle baktıklarını görüyoruz; 6284 sayılı yasanın kaldırılması, bununla birlikte süresiz nafakanın kaldırılması, bu kanunla erkeklerin mağdur olması gibi çok akla sığmayan iddialarıyla geldiklerini görüyoruz. Meclis’te muhakkak bir dengeleyici unsurun olması gerekiyor, yoksa gerek kadınlar açısından gerek çocuklar açısından çok kötü günler bizleri bekliyor. Eğer bu rejim bu şekilde devam ederse ne kadınlarımız güvende olacak ne de çocuklarımız” dedi.

Bakış açısı değişmeli

Eşit temsil konusunu da seçim boyunca gündeme getirdiklerini kaydeden Hediye Gökçe Baykal, partilerin bu talebi dikkate almadığını söyledi. Gökçe Baykal, “Kadın temsiliyeti noktasında gerçekten bu seçimde de sınıfta kalındı. 120 kadın vekilin olması bu nedenle şaşırtmadı. Bakış açısı da çok önemli Meclis’te. Somut örnek verecek olursak geçen dönem Aile Bakanı Derya Yanık bir kadın olmasına rağmen gerek kadın cinayetlerinde, gerek çocuk istismarında ya da çocukların kaçırılmasına ilişkin gerçekten hiç korumacı bir tavır sergilemedi. Bu sebeple zihniyet de önemli, kadın temsiliyetinden ziyade kadına bakış açısının Meclis’te nasıl temsil edildiği de önemli. İlla kadın olduğu için kadın haklarını savunacak diye biri olmadığını maalesef bu sonuçtan da görüyoruz. O sebeple bakış açısının değişmesi gerekiyor” şeklinde konuştu.

Cumhurbaşkanı Meclis’i dengeler

Meclis’te kadınların karşısında kötü bir tablo yer alsa da bu tablonun ikinci turda seçilecek Cumhurbaşkanı ile dengelenebileceğinin altını çizen Hediye Gökçe Baykal, şunları söyledi: “Meclis çoğunluğu şu an Cumhur İttifakı’nın elinde, o sebeple kadınlar ve çocuklar için büyük bir risk oluşmuş durumda. Cumhurbaşkanlığı seçiminde de eğer kendi taraflarından bir kişinin kazanmasıyla birlikte tek adam rejimi devam edecek. Böylece istedikleri kararları çok rahat bir şekilde aldırabilecekler. Biliyorsunuz biz İstanbul Sözleşmesi’nden tek bir kişinin kararıyla çıktık, hiçbir hukuki dayanağı olmadan. Bu sebeple Cumhurbaşkanlığı seçimi çok önemli. En azından Cumhurbaşkanı'nın kadınlara, çocuklara saygılı, temel hak ve özgürlükleri savunan bir kişi olması durumunda bu Meclis üstünlüğünün dengeleneceğini düşünüyoruz.”

Bu şekilde devam etmemeli

İkinci tur seçiminin oy kullanacak olan 32 milyon kadın için çok önemli olduğunun altını çizen Gökçe Baykal, şöyle konuştu: “Tamam ya da devam. Haklarımız, özgürlüklerimiz konusunda gerçekten çok büyük risklerle karşı karşıyayız. Bu nedenle sandığa giderken muhakkak bunu düşünmeleri lazım, kendi özgürlüklerini, temel haklarını, geleceklerini ve çocuklarının geleceklerini düşünmeleri lazım. Kararlarını bu doğrultuda vermelerini istiyorum. Bu tek adam rejimiyle ve Meclis’e giren yeni partilerin düşünceleriyle kadın haklarının çok sekteye uğrayacağını düşünüyorum. O yüzden oy kullanırken kadınlar muhakkak dikkat etsinler, kendi gelecekleri için oy versinler. Tüm beklentim bu yönde. Bu düzen bu şekilde devam etmemeli.”

Kamusal ve ideolojik boyut

JINNEWS'ten Şehriban Aslan'a konuşan Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti) Amed Milletvekili Adalet Kaya da özellikle son 7 yılda toplum, en çok da kadınlar üzerinde devasa bir baskı olduğunu belirterek, "Bugün seçim sonucunda oluşan Meclis aritmetiği bunun belki yapılacak yasalarla daha kurumsal ve daha ideolojik bir boyut kazanacağını gösteriyor. Tamamen kadınları eve kapatmaya, erkeğin kölesi olmaya, sisteme bağımlı bir noktaya getirmeye yönelik politikaları sürdürecekler” dedi.

Kadın mücadele ediyor

Adalet Kaya, çocuk yaşta evlendirme gibi TCK 103’le ilgili bir takım düzenlemelerin hayata geçirilmek istendiğini ama bunların pek çoğunun kadın mücadelesiyle geri püskürtüldüğünü hatırlatarak, şöyle devam etti: "Kadınlar en çok yaşam alanı bırakılmayan, mücadeleyi de elden bırakmayan bir direniş sürdürüyor. Oluşan Meclis aritmetiği, kadın düşmanı, ırkçı ve sağcı ağırlıkta. Yeşil Sol Parti olarak 31 kadın milletvekili gidiyoruz. Hepimizin kadın örgütleriyle doğrudan bağı var. Kadın gücünün hareketini taşıyor olacağız.”

Tamamı cezasız kaldı

Özel savaş politikası kapsamında kamu görevlileri tarafından işlenen suçların tamamının cezasız kaldığını anımsatan Kaya, "Kadın ve Kürt olmanın  üzerinden uğradıkları şiddet türleri var. Ne yazık ki kadınlar sınırsız bir şekilde şiddete uğruyor ve cezasız kalıyor. Hatta pek çoğu soruşturma aşamasına bile gelmiyor. Kadınlar, savaşın bitmesiyle birlikte yoksulluğun ortadan kalkacağına, savaş politikası dediğimiz gizli, sinsi politikaların da ortadan kalkacağına inanıyor” dedi.

Aynı kararlılıkla sandıklara

Kürt seçmenin birinci turda iradesini ortaya koyduğunu kaydeden Kaya, şunları söyledi: "Bunu aynı kararlılıkta sürdürmek gerekiyor. Faşizmin kazanmasına izin vermedik ama şu anda faşizmi tamamen geriletmek de bizim elimizde. Kadınlar ve gençlerin öncülüğüyle ikinci turu alabileceğimize inanıyoruz. Aynı kararlılıkla herkesin ısrarla, inatla sandığa gitmesini istiyoruz. Kürt halkı için bunu başarmak zorundayız. Önce bu faşist rejimin başını gönderelim, değiştirelim. Sonra mücadeleyi güçlü bir zeminde başlatalım. Bu nedenle de her iki ittifakın ne olduğunu biliyoruz, halk da biliyor, Kürtler de biliyor, kadınlar da biliyor. Bizim asıl amacımız, bu faşist iktidarı geriletmek. Dolayısıyla bugün aynı kararlılıkla gitmemiz gerekiyor.”