• Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından yayımlanan Ekonomik Görünüm Raporu'nda Türkiye'ye ilişkin büyüme, enflasyon, faiz ve işsizlik tahminlerine yer verildi.

Raporda Türkiye'de büyümenin 2023'teki yüzde 4,5'ten 2024'te yüzde 3,4'e ve 2025'te yüzde 3,2'ye yavaşlaması öngörüldü. OECD, Şubat'ta açıkladığı tahminlerde Türkiye'nin 2024 büyüme tahminini yüzde 2,9; 2025 büyüme tahminini ise yüzde 3,1 olarak açıklamıştı.

Raporda enflasyon bu yılın başında zirveye ulaştığı, ancak 2024 ve 2025'te de yüksek kalacağı belirtildi. Rapora göre enflasyonun 2024'te ortalama yüzde 55,5 olması bekleniyor.

İşsizlik oranının ise artmaya başlayarak 2024’te ortalama yüzde 9,3; 2025’te yüzde 10 olması bekleniyor.

Raporda ayrıca "Enflasyon yüksek kalmaya devam ederse daha fazla parasal ve mali sıkılaştırma gerekli olabilir" ifadelerine yer verildi. OECD raporunda politika faizinin 2025'e kadar yüze 50 düzeyinde kalacağını tahmin edildi.

Raporda, Türkiye için yapılan değerlendirmede, sıkılaşan finansal koşullar ve enflasyonun satın alma gücü üzerindeki olumsuz etkisinin hanehalkı tüketimini azaltacağı belirtildi.

 

* * *

Avrupa'nın mesai lideri

Artan enflasyon, düşük ücretler ve yüksek vergi yükü altında giren ücretli kesim, Avrupa’nın açık ara farkla en fazla mesai yapanı konumunda. Türkiye, dünyada çalışma saatlerinin en uzun olduğu 4. ülke.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre; ücretli kesim, haftada 43.3 saat çalışıyor. Böylece Türkiye, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün verilerine göre BAE, Çin ve Hindistan’ın ardından en uzun çalışma saatlerinin olduğu 4. ülke konumunda bulunuyor. Avrupa Birliği’nin (AB) istatistik ofisi Eurostat verilerine göre; 2023'te AB çalışanlarının yüzde 7.1’i haftada 49 saat ve üzerinde çalıştı. Türkiye’de ise fazla mesai yapanların oranı, AB ortalamasını neredeyse dörde katladı. Eurostat’ın TÜİK’den aldığı verilere göre; Türkiye’de 20-64 yaş arasındaki çalışan kesimin yüzde 27.2’si haftada 49 saat ve üzerinde çalıştı. Bir başka ifadeyle Türkiye’deki her dört çalışandan biri uzun mesailer yapmak zorunda kalıyor.

 

* * * 

KKM’ye 1,1 trilyon gitti

Kur Korumalı Mevduata (KKM) ödenen kur farkları ve vazgeçilen stopaj gelirleri dolayısıyla uygulamanın kamuya iki yıllık maliyeti 1,1 trilyon liraya ulaştı. Liralaşma yönündeki etkisi ise yetersiz kaldı.

Naki Bakır, www.dunya.com'daki yazısında, şunları ifade etti: “KKM ile öngörülen, liralaşma mevduatta sınırlı kaldı. Dövizdeki yükselişi baskılamak için Merkez Bankası’nın yoğun müdahale satışları ile rezervleri tükettiği önceki dönemde ekonomi yönetimi, tasarruf sahiplerinin dövize yönelmesinin önüne geçme, ekonomide liralaşmayı artırma amacıyla KKM uygulamasını ihdas etmişti.2022 başında hayata geçirilen KKM, dövize endeksli bir finansal araç niteliğini korurken, bu kapsamda kamunun kur farkı yükümlülüğü de devam ediyor. Buna karşılık toplam mevduat hacminde yabancı para ve dövize dayalı araç niteliğindeki KKM’nin toplam payı yüzde 60’a yakın bir düzeyde bulunuyor. Ekonomide dolarizasyonu azaltmak iddiasıyla başlatılan KKM’nin kamuya ilk iki yıldaki maliyeti 1 trilyon lirayı aşarken, liralaşma yönündeki etkisi ise yetersiz kaldı. BDDK verilerine göre, KKM öncesi Aralık 2021 sonu itibarıyla 5 trilyon 303,5 milyar lira olan toplam mevduat hacminin 3 trilyon 423,3 milyar lira ile yüzde 64,5’ini yabancı para ve 1 trilyon 880,2 milyar lira ile yüzde 35,5’ini TL mevduat oluşturuyordu.”

 

* * * 

Yardım alanlar yüzde 52 arttı

Türkiye’de sosyal yardım alan hane sayısı son yıllarda giderek artıyor. 2017'de 3.2 milyon hane sosyal yardımlardan yararlanırken 2023’te 4,99 milyona dayandı. Son dört senede sosyal yardım alan hane sayısı 1,7 milyon artış gösterdi. Bu da yüzde 52 artış demek.

Euronews Türkçe’nin Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Faaliyet Raporu’ndan derlediği verilere göre; son yıllarda sosyal yardım alan hane sayısı kademeli olarak artıyor. 2017'de 3,2 milyon hane sosyal yardımlardan yararlandı. 2019'da bu sayı 3,28 milyon idi. Salgın dönemine özel sağlanan yardımlarla birlikte 2020 ve 2021 yılında sosyal yardım alan hane sayısı rekor seviyeye yükseldi. Salgın özelindeki yardımlar hariç tutulduğunda da bu dönemde artış devam etti. 2021'de bu sayı 4,33 milyon haneye yükseldi. 2022'de 4,42 milyon hane sosyal yardımlardan faydalanırken 2023'te bu sayı neredeyse 5 milyona ulaştı (4.99 milyon). Böylece son dört yılda yüzde 52 artış ile 1,7 milyon hane daha sosyal yardımlardan yararlandı.

2023'teki toplam nüfus 85,4 milyon; ortalama hane büyüklüğü ise 3,14 idi. Buna göre nüfusun neredeyse 5'te biri (yüzde 18,4) sosyal yardımlardan yararlandı. Aynı oran 2017'de yüzde 13,7 idi. Salgın döneminde yüzde 26,2’ye kadar çıktı. Salgına özel yardımlar hariç tutulduğunda 2017’den bu yana kademeli bir artış oldukça belirgin. Hane sayısı açısından bakıldığında da doğal olarak benzer sonuç çıkıyor. TÜİK verilerine göre$ 2023'te hane sayısı 26,3 milyon idi. Bu da hanelerin yüzde 19’unun sosyal yardımlardan yararlandığını gösteriyor.

AB İstatistik Ofisi Eurostat verilerine göre; yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında bulunanların oranında son dönemde büyük artış yaşanıyor. 2021'de üç kişiden biri (yüzde 34) yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altındaydı. Bu oran 2015'te yüzde 26,7 idi. 2015-2021 yılları arasında AB ülkelerinin büyük kısmında bu oran düşerken Türkiye en çok artışın yaşandığı ülke oldu.

Eurostat verilerine göre; 2021 yılı itibarıyla halkın yüzde 34’ü yoksulluk ve sosyal dışlanma riski altında yaşıyor. Bu da halkın üçte biri demek. Türkiye 36 ülke içinde 4. sırada. AB ortalaması yüzde 21,9.

 

* * *

217 kişiden 182'si serbest

İstanbul'da 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlamalarında gözaltına alınan 217 kişiden 182'si serbest bırakıldı.

İstanbul'da 1 Mayıs kutlamaları için Taksim Meydanı'na izin verilmemesi üzerine işçi ve emekçilere polis saldırısı gerçekleşti. Taksim'e yürümek isteyen 217 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınan 217 kişiden 182'sinin İstanbul Emniyet Müdürlüğü Güvenlik Şubesindeki işlemleri tamamlandı. 182'si serbest bırakılırken, Emniyet'te işlemleri süren 35 kişinin adliyeye sevk edilmesi bekleniyordu.