TÜİK ile ENAG arasında uçurum

• İktidarın yönettiği TÜİK, Mart'ta yıllık enflasyon yüzde 38,1 olarak açıkladı, ENAG'a göre ise yüzde 75,20 oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu'na (TÜİK) göre Mart'ta aylık enflasyon yüzde 2,46 oldu. Böylece yıllık tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yüzde 38,1'e düştü. TÜİK ise en çok artışın yüzde 9,51 ile gıda ve alkolsüz içecekler, ve yüzde 9,47 ile konutta gerçekleştiğini hesapladı.

Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise Mart'taki aylık enflasyonu 3,91, yıllık enflasyonu ise 75,20 olarak hesapladı. ENAG'a göre Mart'ta en çok artış yüzde 6,55 ile gıda ve alkolsüz içecekler, ve yüzde 5,62 ile lokanta ve oteller kategorilerinde gerçekleşti.

Geçen ay İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınmasıyla birlikte TL'nin dolar karşısında yaşadığı yüzde 4'lük değer kaybının enflasyonu nasıl etkileyeceği merak ediliyordu. Reuters'ın yaptığı bir ankette aylık enflasyonun yüzde 3, yıllık enflasyonun ise yüzde 38,9 olması bekleniyordu. Böylece Mart enflasyonu beklentilerin altında geldi.

İstanbul Ticaret Odası'nın 1 Nisan'da yayınladığı verilere göre kentteki enflasyon Mart'ta aylık yüzde 3,79, yıllık de yüzde 46,23 olarak ölçülmüştü.

Enflasyonun seyri, Merkez Bankası'nın faiz kararları için de önem taşıyor. Bankanın Para Politikası Kurulu'nun bir dahaki toplantısı 17 Nisan'da olacak. Şu anda bir haftalık repo faizi yüzde 42,5 seviyesinde. İmamoğlu'nun görevden alınmasından sonra bir ara karar için toplanan Para Politikası Kurulu, gecelik faizi yüzde 44'ten 46'ya çıkarmıştı.

Bu arada Büro Emekçileri Sendikası Araştırma Merkezi (BES-AR) da hesaplamasını paylaştı. Buna göre; kamu emekçileri için Mart 2025’te yıllık enflasyon yüzde 58,20 olarak gerçekleşti. Mart 2025’te kamu emekçilerinin aylık enflasyonu yüzde 3,68 olarak hesaplanırken, gıda enflasyonu yüzde 5,03 olarak ölçüldü. Raporda, iktidarın kamu emekçilerine 2025’in ilk altı ayı için belirlediği yüzde 6’lık maaş artışının daha yılın ilk üç ayında kamu emekçilerinin enflasyonuna karşı yüzde 7,37’lik bir kayıpla sonuçlandığı vurgulandı. BESAR’ın araştırmasında, Mart 2025 itibarıyla dört kişilik bir kamu emekçisi ailesinin yoksulluk sınırının 67 bin 500 TL’ye ulaştığı, açlık sınırının ise 28 bin 700 TL’ye dayandığı belirtildi.  

Ekonomistler ne dedi?

Prof. Şenol Babuşçu, yıllık enflasyon hesaplamasında ENAG'ın, TÜİK'in neredeyse iki katı olduğuna ve 2025'in ilk üç ayındaki farkın da yüzde 6'yı aştığına dikkat çekti. 

İktisatçı Mustafa Sönmez de TÜİK verilerinin İTO verileriyle farkını sorguladı. Sönmez "Bu sonuçta 19 Mart darbesinin yarattığı fiyat hareketlenmesi kısmen var. Nisan Tüfe yüzde 3,5 tan az gelmeyebilir" dedi.

Ekonomi yazarı Alaattin Aktaş, Mart enflasyonunun tahminlerle uyumlu olduğunu fakat Nisan'da çok daha yüksek bir oran beklediğini paylaştı.

Vergi uzmanı Ozan Bingöl, enflasyonun maaşları eritmesine dikkat çekti ve hükümete çağrıda bulundu: "TÜİK'in açıkladığı enflasyon verilerine göre ilk üç aylık alım gücündeki erime; en düşük emekli maaşında bin 455 lira, asgari ücrette 2 bin 223 liradır. Bu durum aslında yılın ikinci yarısında dar gelirliye, emekliye, asgari ücretliye ücret artışlarını zaruri hale getirmiştir. Bütçe imkanları bu yönde mutlak suretle değerlendirilmelidir."