• Diyarbakır E Tipi Kapalı Cezaevi'nde 10 tutsağın katledilmesine dair 89 kişinin yargılandığı davada verilen zaman aşımı kararı, Yargıtay tarafından onandı. 
• İdam istemiyle hazırlanan iddianameyle açılan ve yaklaşık 28 yıldır süren ve üç kez Yargıtay'dan dönen dava, böylece cezasızlıkla kapandı. 

Yargıtay, Diyarbakır 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 10 tutsağın demir çubuk ve sopalarla katledildiği "Diyarbakır Cezaevi Katliamı" davasıyla ilgili verdiği zaman aşımı kararını hukuka uygun buldu.

MLSA'da yer alan habere göre; Diyarbakır E Tipi Kapalı Cezaevi'nde, 24 Eylül 1996'da 10 tutsağın sopa ve demir çubuklarla dövülerek öldürülmesi ve 24 tutsağın yaralanmasına ilişkin görülen dava cezasızlıkla sonuçlandı. Aralarında asker, polis, gardiyan, cezaevi doktoru ve müdürünün bulunduğu 89 sanıklı dava, usul ve esas yönündeki eksiklikler nedeniyle iki kez Yargıtay’dan geri döndü. Bozma kararının ardından yeniden görülen davada, Diyarbakır 3. Ağır Ceza Mahkemesi 2019’da, zaman aşımından düşmesine karar verdi. Mağdur avukatları, yerel mahkemenin kararının hukuka aykırı olduğunu belirterek, temyize gitti. 

Dört yıl sonra karar

Temyiz incelemesini dört yılda tamamlayan Yargıtay 1. Ceza Dairesi, yerel mahkemenin düşme kararını oy çokluğuyla onadı. Kararda, yerel mahkemenin sanıkların maktullere karşı gerçekleştirdiği eylemleri tanımlarken kullandığı suç maddesi ve hukuki değerlendirmelerinde bir hata bulunmadığı savunuldu. Ayrıca, 2014'te beraat eden 7 kamu görevlisi sanık hakkında yeniden hüküm kurulmasının “hukuki değerden yoksun” olduğu kaydedildi.

Bir üyeden şerh

Oy çokluğuyla alınan karara muhalif kalan Yargıtay üyesi, mahkemenin sanıkların eylemlerinin görevleri gereği mi yapıldığı ve hukuka uygun hareket edip etmediklerinin detaylı incelenmesi gerektiğini belirtti. Eğer sanıkların görev sınırlarını aştığı tespit edilirse, lehlerine olan kanun hükümlerine göre ceza verilmesi gerektiğini, müdahalenin "kastı aşan adam öldürme" olarak değerlendirilip zaman aşımı kararı verilmesinin hukuka aykırı olduğunu ifade etti. 

 

* * * 

Ne olmuştu?

Diyarbakır Cezaevi'nde 1996'da, gardiyan ve askerlerin tutuklulara saldırması sonucu 10 tutsak şehit düşmüş, 24 tutsak yaralanmıştı. Katliamda yaşamını yitirenler arasında Erkan Hakan Perişan, Cemal Çam, Ahmet Çelik, Edip Dilekçi, Mehmet Nimet Çakmak, Rıdvan Bulut, Mehmet Kadri Gümüş, Kadri Demir, Mehmet Arslan ve Hakkı Tekin bulunuyordu. Katliam, "cezaevi nakillerine karşı başlatılan isyanı bastırmak" gerekçesiyle yapılmıştı.

Katliam sonrası asker, polis, gardiyan, cezaevi doktoru ve müdürünün de aralarında bulunduğu toplam 72 sanık hakkında açılan dava 2007'de sonuçlanmış; 62 sanık "kastın aşılması suretiyle birden fazla kişiyi öldürmek" ve "görevi kötüye kullanmak" suçlarından 5'er yıl hapis cezası ve 3'er yıl kamu hizmetinden men cezasına çarptırılmıştı. 3 sanık beraat ederken, 7 sanık hakkında zaman aşımına uğradığına hükmedilmişti.

Yargıtay 1. Ceza Dairesi, eksik soruşturma yapıldığı gerekçesiyle 2007’de kararı bozarak dosyayı yerel mahkemeye göndermişti. Ağır yaralanan ve daha sonra hayatını kaybeden Kadir Demir'in tedavi edilmeden Antep Cezaevi'ne sevk edilmesi nedeniyle haklarında dava açılan 17 kamu görevlisinin dosyası da bu davayla birleştirilerek sanık sayısı 89'a yükselmişti. 2014'te sonuçlanan davada Diyarbakır 3. Ağır Ceza Mahkemesi, 62 sanığa 5 yıl hapis cezası verirken, 20 sanık hakkında beraat kararı vermişti. Mahkeme, 7 sanık hakkındaki suçlamaları zaman aşımı nedeniyle düşürdü.

Yargıtay 1. Ceza Dairesi, 2016'da bir kez daha kararı bozdu ve 89 sanık hakkında açılan davanın zaman aşımından düşürülmesine karar verdi.

Avukatlar, davanın makul sürede sonuçlandırılmadığı gerekçesiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurdu. AİHM, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin yaşam hakkını güvence altına alan 2. ve işkence ile kötü muameleyi yasaklayan 3. maddelerinin ihlal edildiğine karar vererek, Türkiye'yi 2010'da 798 bin euro tazminata mahkum etti. ANKARA