• Hevidar Ertunç, 1994'te boşaltılan köyüne bir daha gidemedi. Yıkılan evlerin yerine karakol yapıldı. Hiçbir hukuki gerekçesi olmayan yasağa tepki gösteren Hevidar Ertunç, köyüne hasret yaşıyor.

MEDİNE MAMEDOĞLU / COLEMÊRG

Colemêrg’de, doğduğu büyüdüğü köyü göremeyen binlerce insan var. 1993 ile 1994 yılları arasında yakılan köylerine geri dönmek isteyenlere “operasyon bölgesi” olduğu gerekçesiyle izin verilmiyor.

Gever, Çelê ve Şemzinan’daki yasaklı köylerin neredeyse hepsinde karakol inşa edildi. Yasaklı olmayan çok sayıda köyde ise filli yasak hali yaşatılıyor, çünkü köylerine dönmek isteyen yurttaşlar ancak GBT ile evlerine gidebiliyor. Köyde ikametgahı olmayanlar ise köye giriş yapamıyor. Özel izin gerektiren durumlarda ise yurttaşlar Hakkari Valiliğine yönlendiriliyor. Gıda kotasının da bulunduğu abluka altındaki köylerde, 07.00-19.00 arasında giriş-çıkış yapılabiliyor.

Sınır hattında yer alan ve askeri operasyonların yoğun olarak yaşandığı Çelê ilçesinde de onlarca köye giriş-çıkış yapılamıyor. 1990’lı yıllardan bu yana yasaklı bulunan köylere askeriye yolu ve karakollar yapıldı. Bu köylerden biri de ilçe merkezine bağlı Şivişki (Kavaklı) köyü. Köy sakinleri, 1994'te askeri baskılar ve korucu dayatması nedeniyle boşaltılan köylerine bir daha dönüş yapamadı. İşkence ve abluka hali altında köyden göç etmek zorunda kalan aileler, başka köylere veya kent merkezine taşınmak zorunda kaldı.

Çıkarıldıklarında bir yaşındaydı

Ailesinin köylerine dair anlattığı hikayelerle büyüyen Hevidar Ertunç, köylerine gidemeyenlerden biri. Henüz bir yaşındayken ailesi ile beraber çıkarıldığı köyüne 30 yıl içerisinde sadece iki defa izin alarak gidebilmiş. Nenesi ve annesi ona sürekli köyü, o dönemde yaşadıkları baskıyı anlatmış. Hevidar Ertunç, o yıllar için şunları söyledi: “O dönem herkese koruculuk dayatması yapılıyordu. Benim ailem bunu kabul etmediği için sürekli baskı ve işkenceye maruz bırakılıyordu. Yine amcam bu nedenle kaçırılıp işkenceye maruz bırakıldı. Korucu ve askerler her gün evlere baskın yapıyordu. Köy, sınırda bulunan bir köy olduğu için kontrol altına alınmak ya da boşaltılmak isteniyor. Ailem de koruculuğu kabul etmediği için yaşanan baskılara karşı başka köye göç etmek zorunda kalıyor. Son gün eşyalarını toplamak isterken köye bombalar atılıyor ve taranıyor. Köydekiler de hiçbir eşyasını almadan can havliyle köyden çıkmak zorunda kalıyor.”

Bir daha köylerine gidemediler

O günden sonra köye geri dönüş yapmak istediklerinde de 'güvenlik' gerekçesine takılmışlar. Hevidar, yasaklar nedeniyle hem çocukluğunu hem de gençliğini köyünden ayrı yaşamış. Babasının köyünü düşünerek başka köylerde yaşamını sürdürdüğüne dikkat çeken Hevidar Ertunç, sadece iki kez valiliğin izni ile köylerine gidip ceviz toplayabildiklerini söyledi. Hevidar Ertunç, şöyle devam etti: “Bazı insanlar yılda bir kez köyüne gidebiliyorken bizim dört yılda bir bile olmuyor. Köyde zaten hiç ev kalmamıştı, her yer dümdüz olmuştu, evlerden geriye sadece birkaç taş kalmıştı. Köyün ortasında tanklar için yol ve karakol yapılmıştı. Bizim kendi toprağımıza gitmemiz tamamen onların keyfine bağlı bir durum. Ben doğup büyüdüğüm eve gidemiyorum.”

Yasağın kendisi yasa dışı

Köydeki ceviz ve sumak ağaçları ise korucular tarafından toplanıyor. Evlerinin yanı sıra bağ ve bahçeleri de onlar tarafından talan edilmiş. Yasağın hiçbir hukuki gerekçesinin olmadığına işaret eden Ertunç, şunları ekledi: “90’lı yıllardan farklı bir durumda değiliz. O dönemde köy yasaklıydı şimdi de köyümüz yasaklı. Kendi evimize dahi istediğimiz zaman gidemiyoruz. Güvenlik diyorlar ama orada karakol var. Bizim tek talebimiz oraya geri dönüş sağlamak. Kendi evimizi ve yaşamı yeniden inşa etmek.”

 

* * *

Düğünler de izne bağlandı

Bahçesaray Kaymakamlığı, muhtarlara gönderdiği mesajla düğünleri "izne" bağladı. 

Wan'ın Miks (Bahçesaray) ilçesinde kaymakamlık, düğünleri jandarmanın iznine tabi tuttu. Kaymakamlık, bazı muhtarlara gönderdiği mesajda, “Muhtarlarımızın dikkatine, mahalleniz veya mezrasında düğün faliyeti olduğu zaman düğün öncesinden iki gün önce düğün sahibi kaymakamlığa düğün yapacağı konusunda dilekçe verecek ve jandarmaya getirecektir. Biz de şahsa düğün konusunda uyulması gerekli hususlarda tebliğ yapacağız”  mesajı gönderdi. WAN

 

* * *

Halaydan dolayı tutuklama

Düğünde Kürtçe müzik eşliğinde halay çektikleri gerekçesiyle gözaltına alınan dört kişi, “Örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla tutuklandı.

Türk devlet güçleri, Osmaniye'de evlerini bastıkları 5 kişiyi gözaltına aldı. Emniyet işlemleri tamamlanan Hivda Kahraman, çıkarıldığı Sulh Ceza Hakimliğince “Örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla tutuklandı. Halkların Eşitlik ve Demokratik Partisi (DEM Parti) Osmaniye Merkez İlçe Eşbaşkanları Sevgi Aydın ve Faruk Kahraman ile Hakan Kahraman ve Murat Kahraman’ın da Osmaniye İl Emniyet Müdürlüğü TEM Şubesi’ndeki işlemleri önceki gün tamamlandı. Osmaniye Sulh Ceza Hakimliğine çıkarılan Sevgi Aydın, Faruk Kahraman, Hakan Kahraman ve Murat Kahraman, Kürtçe şarkı eşliğinde halay çekip sarı, kırmızı ve yeşil renk şal salladıkları gerekçesiyle, “Örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla tutuklandı. OSMANİYE